Zwitserland: gevaarlijke opmars extreem-rechts

De parlementsverkiezingen in Zwitserland hebben een overwinning voor de extreemrechtse Volkspartij (SVP) opgeleverd. Die partij, geleid door Christoph Blocher, groeide van 26,7 procent in 2003 naar 28,8 procent nu. Ze was en blijft hiermee de grootste partij. Andere partijen blijven stabiel, de sociaaldemocraten verliezen fors. Gelukkig gaat niet alle sociaaldemocratische afkalving naar rechts; de Groenen haalden 9,5 procent, een groei van 1,8 procent vergeleken met de vorige verkiezingen.
22 oktober 2007

Blocher is minister van Justitie in de regering, waaraan traditiegetrouw de vier grote partijen (SVP, Sociaaldemocraten, Liberalen en Christendemocraten) deelnemen. Regeringsdeelname maakte hem echter niet minder extreem. Er zijn nu speculaties dat de traditionele vierpartijenregering ten einde komt. De andere drie partijen zouden de SVP buiten de regering willen houden. Omgekeerd zou Blocher willen proberen om de sociaaldemocraten buiten de regering te houden.

Verkiezingsposters in ZwitserlandDe kracht van de SVP werpt gevaarlijke schaduwen vooruit. De SVP wint stemmen via de Wilders-methode: het aanjagen van islamofobie en het keer op keer verband leggen tussen migranten en criminaliteit. De partij wil dat minaretten verboden worden. Jeugdige criminelen moeten het land uit gegooid als het aan Blocher ligt, en de hele familie moet mee. Berucht werd de verkiezingsposter waar drie witte schapen een zwart schaap eruit schoppen, met als achtergrond een Zwitserse vlag (zie onder). De racistische boodschap was duidelijk. Achter het racisme ligt een keiharde, ultraliberale agenda.

De SVP ging in haar verkiezingscampagne echter verder dan racistische uitspraken en haatzaaiende posters. Op 6 oktober hield de partij een verkiezingsoptocht, waar ettelijke duizenden mensen aan meededen, waaronder groepen openlijke fascisten. In eigen kring stond de optocht bekend als de ‘Mars op Bern’, hetgeen herinneringen oproept aan een eerdere mars, van de fascistenleider Mussolini op Rome.

Links riep op tot een tegenmobilisatie, waar vele honderden mensen aan deelnamen. De sociaal-democraten gaven aanvankelijk steun aan de tegenactie, maar beperkten zich vervolgens tot mooie woorden. Radicaal-linkse groepen trokken de kar. De politie trad hard op tegen de linkse tegendemonstranten. Maar Blochers optocht kon wegens blokkerende tegendemonstranten de plaats in de binnenstad waar ze haar mars wilde afsluiten, niet bereiken.

De in flinke aantallen opgekomen tegenbetogers lieten zien dat een deel van links de opmars van uiterst rechts serieus neemt. Samen met stevige stakingen van bouwvakkers die deze herfst plaatsvinden laten ze een alternatief zien tegenover racistische haat en neoliberaal beleid.