Zorgmedewerkers: ‘Zorg wordt zogenaamd onbetaalbaar, maar sommige bestuurders verdienen meer dan drie ton’
Wat betekent het dat jullie niet akkoord gaan met de afgesloten cao?
Wij gaan hier niet mee akkoord omdat het de problemen van de werkvloer niet oplost. De zorgwerkers willen een goede kwaliteit van zorg leveren en dat wordt ze nu onmogelijk gemaakt door de hoge werkdruk, doorgeslagen flexibilisering, en het gebrek aan respect en waardering.
De zorgwerkers hebben de inzet van de cao bepaald en hebben massaal tegen deze cao gestemd. Voor het eerst hebben meer dan 20 duizend zorgwerkers hun stem uitgebracht over deze cao. Voorheen waren dat minder dan 2000 zorgwerkers. Van die 20 duizend heeft 96% tegen gestemd. De cao-vvt wordt nu getekend door de drie kleine vakbonden die maar 4% van zorgwerkers vertegenwoordigen.
Het niet ondertekenen van de cao-vvt betekent dat Abvakabo FNV de werkgeversgelden zal missen. Na het tekenen van een cao krijgen de vakbonden die de cao hebben ondertekend namelijk een tientje per lid van de werkgever. De Abvakabo heeft 50.000 leden in de vvt-sector. Dat betekent dus dat zij 500.000 euro zal missen. Sowieso moet de discussie gevoerd worden over deze werkgeversgelden, omdat het kan zorgen voor een afhankelijkheidspositie.
Wat gebeurt er om zorgwerkers te betrekken bij de acties?
De zorgwerkers zijn de vakbond, de leden zijn aan het roer. De zorgwerkers zijn ook de experts van de werkvloer. Zij weten het beste wat goed is voor hun patiënten, cliënten en bewoners. Dus zij stellen de doelen vast en zij bepalen wat we gaan doen. Dit gaat natuurlijk niet vanzelf. Zorgwerkers moeten goed georganiseerd zijn om gezamenlijk beslissingen te kunnen nemen en om gezamenlijk actie te kunnen voeren.
Door het opzetten van vakbondscomités in verschillende verpleeg- en verzorgingshuizen en door het opzetten van stedelijke comités, worden de zorgwerkers steeds beter georganiseerd. Hierdoor kunnen ze er steeds meer collega’s bij betrekken.
De zorgsector is een van de belangrijkste campagnes voor de Abvakabo, hoe was dat vijf jaar geleden?
Abvakabo FNV was vijf jaar geleden nog een servicegerichte bond. Een zaakwaarnemer, een ‘u zegt wij draaien’ bond. Het congres van de Abvakabo heeft in mei 2010 de keuze gemaakt om te veranderen in een vakbond van onderop, een vakbond die zichtbaar is op de werkvloer. Een vakbond waarin de leden het voor het zeggen hebben.
Er zijn altijd actieve leden geweest binnen de vakbond die het oneens waren met een servicegerichte bond en die een voorstander waren van een vakbond van onderop. Veel leden waren ontevreden omdat zij steeds meer hebben moeten inleveren, zowel direct op de werkvloer als vanwege de landelijke politiek.
Uiteindelijk hebben de leden dit via het congres ook kenbaar gemaakt door te zeggen dat als we een sterke vakbond hadden gehad, we nu in een betere positie zouden zijn.
Zijn er lessen uit de staking van de schoonmakers te trekken?
Het creëren van een vakbond van onderop is als eerste begonnen bij de schoonmakers. Daar zijn ze met kleine acties begonnen en vandaag de dag staken ze met meer dan 3000 schoonmakers. Uiteraard wordt er gekeken naar de manier van organiseren van schoonmakers en probeert de zorg daar lessen uit te trekken. Het gaat dan niet alleen om de staking van de schoonmakers, maar het gaat om het hele traject. De schoonmakers en zorgwerkers hebben zowel overeenkomsten als verschillen, en daar moet goed rekening mee gehouden worden.
Hoe gaat de bond om met de fabel dat er nu eenmaal bezuinigd moet worden?
De sector van verpleeg- en verzorgingshuizen is in die zin uniek, omdat dit een van de weinige sectoren is waar niet wordt bezuinigd. Maar er is per 1 januari 2012 zo’n 370 miljoen euro extra beschikbaar. Het gaat hier dan niet om bezuinigen, maar om het op een juiste manier besteden van het geld.
Dat geldt ook voor de zorg in algemene zin. We moeten eerst kijken of het geld wel op de juiste manier wordt besteed. Wij zeggen dat al het geld naar de werkvloer moet, maar dit is nu niet het geval. Zo zijn er veel uitzendkrachten in de zorg. Alleen in de verpleeg- en verzorgingshuizen en thuiszorg gaat er jaarlijks meer dan een half miljard naar uitzendkrachten. Ze zijn twee keer duurder en vaak ook onbekend op de afdeling. Als dit geldt besteed zou worden aan meer vaste contracten, zou de kwaliteit van zorg verbeteren en kost het ook minder geld.
Denk bijvoorbeeld ook aan de onnodige bureaucratie in de zorg. Veel geld gaat naar zorgkantoren. De zorgwerker moet vrijwel elke minuut registreren, zodat er kan worden gecontroleerd, maar zodat er ook kan worden vergeleken wie het goedkoper doet. Zo kost de marktwerking in de zorg alleen maar meer geld.
Jullie hebben de Actiz-50 gepubliceerd. Wat is dat?
Dat zijn de 50 topgraaiers van de zorginstellingen van verpleeg- en verzorgingshuizen. Het is afgeleid van Quote 500 waarin ze elk jaar de 500 rijkste mensen van Nederland laten zien. Door deze top-50 bekend te maken aan het publiek, wordt bewezen dat niet het maximale deel van het beschikbare geld voor de zorg naar de zorg gaat. Er zijn bestuurders die meer dan 3 ton verdienen, en die een auto hebben van bijna 100 duizend euro. Daarnaast hebben ze ook een loonsverhoging gekregen van gemiddeld 6%. Dit is allemaal publiek geld. Aan de andere kant wordt gezegd dat de zorg onbetaalbaar wordt. Voor de mensen wordt de zorg steeds duurder. Dit zijn scheve verhoudingen en dat moet aangepakt worden.
Jullie hebben de referendumkrant verspreid, in een aantal plekken geholpen door IS-afdelingen. Waarom is die solidariteit belangrijk?
Iedereen in Nederland heeft te maken met zorg. Iedereen heeft er belang bij dat in Nederland sprake is van goede kwaliteit van zorg. Voor een goede kwaliteit van zorg moet er sprake zijn van goede kwaliteit van werk. Er moeten voldoende collega’s zijn, er moet voldoende tijd en zekerheid zijn om je werk goed te doen. Omdat zorg iets is van ons allen gaat het hier niet slechts om het ondersteunen van de strijd van zorgwerkers, maar om de strijd van ons allen voor een goede zorg.
______________________________________________________________________________________________
‘Nu is het roer om, het is oorlog’
Op 18 juni vond in De Rode Hoed in Amsterdam een debat plaats over het cao-akkoord in de zorg. Zo’n vijftig kaderleden uit de verpleeg- en verzorgingshuizen, en thuiszorgorganisaties in Amsterdam, maar ook uit Den Haag, Utrecht, Enschede en regio Friesland kwamen naar de bijeenkomst. De uitgenodigde werkgevers en kleine vakbonden – de ondertekenaars van het akkoord – kwamen niet opdagen. Ditmaal namen vooral de zorgwerkers zelf het woord.
Door Joan van Tongeren
Bestuurder Ruud Kuin van de Abvakabo, de bond die het akkoord heeft afgewezen, bekent dat er eerder niet geluisterd is naar de leden. ‘Maar nu is het roer om, het is oorlog.’ De bond kiest nu enkele zorginstellingen uit om buiten de cao om afspraken te maken over werkdruk en flexibilisering, parallel aan het referendum onder leden en niet-leden. Zo moet de cao worden opengebroken.
Jamila Abdelghani, eerste verantwoordelijke verzorgende, beschrijft hoe tijdens de ‘pieken’ personeel wordt ingezet, maar er personeel ontbreekt in de middag als het rustiger is. Daardoor blijft werk liggen dat ook moet gebeuren. Dat de flexibilisering niet aan banden wordt gelegd, noemt ze ‘een gemiste kans’.
Gespreksleidster Siska de Rijke, werkzaam in de kraamzorg, geeft aan dat de lonen zo laag zijn dat werken niet meer loont. Door gebrek aan waardering dreigt leegloop. Dat geldt in feite voor de hele sector.
‘Wij zijn machines die productie moeten draaien’, betoogt zzp’er John van Mullem. Mensen die gemotiveerd vanuit hun hart dit werk kozen, moeten tegen hun gevoel en inzicht in gaan. ‘Je privéleven is ook van je baas’, zegt een ander over het altijd beschikbaar moeten zijn en de onmogelijke inroostering. Het beleid leidt tot gevaarlijke situaties, en moet wel leiden tot meer ongelukken en doden.
Het inzetten van uitzendkrachten, duur en inefficiënt, leidt ertoe dat vast personeel eindeloos moet uitleggen en zelf de brokken mag opruimen als eindverantwoordelijke. Het leidt ook tot meer agressie onder bewoners. Ouderen kunnen steeds minder even naar buiten, zegt een verzorgende, ‘tot ze langzaam sterven achter de geraniums.’
Thuiszorgwerkers mogen niet langer problemen signaleren. Alleen omdat iemand ongehoorzaam was, kon een bewoner met longontsteking bijtijds worden opgenomen. Een zorgwerkster, vroeger onder de indruk van ons systeem, stelt vast: ‘In Marokko is het niet goed geregeld, maar daar is wel liefde voor de patiënten.’ Ouderen die nu telefonisch geïndiceerd worden, krijgen vaak minder hulp dan ze nodig hebben omdat ze zich flinker voordoen.
Iemand die tijdens het debat voor manager speelt, krijgt de eerste Actiz-50 aangeboden. Hierin wordt een boekje opengedaan over managers met inkomens ver boven de Balkenendenorm. Dit terwijl de zorgwerkers te horen krijgen dat ‘het geld op is’.
De strijdbaarheid in de zaal groeit met iedere uitspraak die herkenning teweegbrengt. De uitspraak van een zorgwerkster, ‘Weg met de managers’, oogst veel bijval.
Inmiddels heeft de Tweede Kamer ingestemd met het voorstel om de cao niet algemeen verbindend te verklaren.
Vandaag – donderdag 23 augustus – organiseert de Abvakabo een grote bijeenkomst voor bondsleden in de zorg om te beslissen over vervolgstappen.
Locatie: Concern Congres Centrum
Adres: Weesperstraat 113, 1018 VN Amsterdam
Tijd: 17.00 tot 19.00 uur
——————————————————–
- Wil je reageren op dit artikel? Stuur ons een mail.
- Met socialisme.nu en De Socialist proberen we socialistische ideeën toegankelijk te maken voor iedereen. Om dit te blijven doen kunnen we alle hulp gebruiken. Wil jij ons ook steunen? Neem dan een abonnement op De Socialist of word donateur: vul hier het formulier in.