Wordt het een hete zomer in Frankrijk?
Door Mylène Bolder
De bezuinigingswaanzin onder leiding van de Franse president Macron stuit op massaal verzet. Al maandenlang zijn in verschillende sectoren door heel Frankrijk acties, demonstraties, bezettingen en stakingen.
De kern van de arbeidersstrijd in Frankrijk ligt bij de spoorwegarbeiders van SNCF. Na aangekondigde bezuinigingen op hun secundaire arbeidsvoorwaarden en verhoging van hun pensioenleeftijd heeft het spoorpersoneel een fel actietraject ingezet. Sinds april staken zij twee dagen in de week. Daarmee hebben ze voor heel Frankrijk de toon gezet.
Het vuur verspreidde zich. Zo ging personeel van McDonald’s in Marseille recentelijk over tot bezetting van een vestiging. Ook postbezorgers zijn in actie tegen een aangekondigde reorganisatie en ziekenhuispersoneel voert actie. In april staakten vuilnisophaaldiensten, onderwijspersoneel en werknemers van gas- en elektriciteitsbedrijven al. Op 22 mei gingen tienduizenden werkers uit de publieke sector de straat op in Parijs. Studenten, die ook al maanden in actie zijn sloten zich bij hen aan.
Franse studenten voeren actie tegen neoliberale hervormingen van het hoger onderwijs. Door het hele land hebben zij universiteiten bezet en demonstraties gehouden. De politie en extreem-rechtse knokploegen hebben de studenten met grof geweld geconfronteerd in de hoop hen terug in het gareel te slaan. In plaats daarvan heeft het ervoor gezorgd dat de woede onder studenten is gegroeid en dat de steun voor hun strijd groter is geworden. Als reactie op de repressie en het fascistische geweld zijn de acties alleen maar geëscaleerd.
Racistische haatcampagne
Op deze manier zijn studenten en arbeiders uit verschillende sectoren steeds meer bij elkaar gekomen. De Franse staat probeert nu om de beweging te splijten door middel van racisme en seksisme.
Nadat Maryam Pougetoux, de voorzitter van de Parijse studentenvakbond, met haar hijab op tv was gekomen viel de Minister van Gelijkheid Marlène Schiappa haar keihard aan. De 19-jarige student zou – alleen door de hijab te dragen – politiek islamisme promoten en de landelijke studentenvakbond moest zich uitspreken over ‘welke waarden ze willen verspreiden.’
De zogenaamd linkse moslimhaters van Charlie Hebdo vielen de studentenactiviste aan door haar op de cover als aap af te beelden. Ook werd ze bedolven onder bedreigingen uit extreem-rechtse hoek. Tot zijn schande verleende de linkse oppositieleider Jean-Luc Mélenchon zijn steun aan de racistische aanvallen op de studentenbeweging door de regering en extreem-rechts. Maar andere delen van de beweging lieten zien dat ze wél begrijpen wat solidariteit inhoudt. De landelijke studentenvakbond sprak zich uit tegen de ‘seksistische, racistische en islamofobe haat’ tegen hun voorzitter. Onder een groot deel van de beweging slaat de ideologische tegenaanval dood: het illustreert vooral de vuile methoden van rechts en onderstreept hoe de heersende klasse racisme en seksisme inzet om te verdelen en te heersen.
Algemene staking
De indrukwekkende solidariteit tussen de verschillende groepen is geen overbodige luxe. En niet alleen vanwege de fysieke en ideologische aanvallen op de actiebewegingen.
Macron heeft de confrontaties met de studenten- en arbeidersbeweging doelbewust opgezocht. Zijn hoop is om het verzet te breken en zijn neoliberale beleid door te voeren. Eerder lukte het Hollande om zijn neoliberale arbeidswet – ondanks massaal verzet – door de strot van de werkende bevolking te duwen. Macron hoopt hierop voort te bouwen en de arbeiders- en studentenbeweging te demoraliseren. Dat is waar zijn reputatie als Franse Thatcher vandaan komt.
Maar hoe trots Macron ook mag zijn op deze bijnaam, het is nog lang geen uitgemaakte zaak of hij de Franse arbeiders kan verslaan zoals Thatcher de Britse mijnwerkers versloeg. De mogelijkheid om Macron te verslaan is er, maar dat vraagt om een grotere eenheid tussen de verschillende groepen en een fellere strategie van de bonden. Als er geen nieuwe acties of stakingen komen, die tot resultaten leiden zal het vertrouwen en de hoop op winst afnemen voor een deel van de minder bewuste stakers – zeker met de zomer op komst.
De volgende grote actie staat gepland op 26 mei. De vakbonden en La France insoumise – de partij van Mélenchon – hebben die dag aangewezen voor massademonstraties tegen Macron in heel Frankrijk. Dat zal een moment zijn waarop de verschillende sectoren die in actie zijn en nieuwe groepen elkaar kunnen vinden en samen de straat op gaan. Dit zou een uitgelezen moment zijn om een algemene staking af te kondigen.
Dit artikel verscheen in het Juni-nummer van de Socialist, afgelopen zaterdag 26 mei gingen opnieuw honderdduizenden studenten, arbeiders en vluchtelingen de straat op in Frankrijk.