Werkers Nedcar dwingen beter sociaal plan af
Na twee wilde en acht formele stakingsdagen heeft 90 procent van de medewerkers voor een uitgebreider sociaal plan gestemd. Opdrachtgever BMW had de druk intern opgevoerd door te dreigen om zich nu al terug te trekken en eiste dat de productieafspraken werden nagekomen. De ‘verloren productietijd’ moeten de arbeiders noodgedwongen inhalen door de productieband sneller te laten lopen, door zes zaterdagen over te werken en de middagploeg 35 minuten langer te laten werken.
Contractbasis
VDL Nedcar in Born Limburg is een autobouwer die op contractbasis produceert. Volgend jaar stopt het contract van VDL om Mini’s te bouwen voor de BMW Group. In de jaren hiervoor voelde het bedrijf al de grillen van de conjunctuurgevoelige auto-industrie. Dit soort bedrijven schaalt op als de vraag toeneemt, maar moet afschalen als de vraag inzakt. In 2019 werden 700 arbeiders ontslagen. In juni 2020 trok BMW een order voor een nieuw te bouwen model in, met als gevolg dat in dat jaar nog eens 750 werknemers de laan uitvlogen. De coronacrisis heeft de wereldwijde markt voor personenauto’s doen instorten.
De wilde stakingen leken te wijzen op een gebrek aan vertrouwen op de werkvloer in vakbondsbestuurder Ron Peters. Vorig jaar liet hij zich voor het karretje van de werkgever spannen door de bezetters van het Sterrebos als een sta-inde- weg voor werkgelegenheid te bestempelen. Daarmee ging hij dwars tegen de landelijke klimaatvisie van de FNV in. Dat verbaasde niet, omdat Peters naast FNVbestuurder ook CDA-politicus in Helmond is.
Begin februari 2022 wordt het aanpalende Sterrebos gekapt om plaats te maken voor een nieuwe productiehal die nodig zou zijn om een nieuwe klant binnen te halen. Een jaar later ligt het terrein er nog net zo braak bij, de nieuwe klant is niet gevonden.
Red het Sterrebos
De klimaatactivisten die in actie kwamen tegen de kap van het Sterrebos hebben gelijk gekregen: het bos is voor niets gekapt. De klimaatbeweging in Limburg heeft in haar strijd voor het behoud van het bos altijd oog gehad voor de unieke positie van de werknemers. Niet zij waren de boosdoener, het protest was gericht tegen de familie Van der Leegte en de provincie Limburg die de ceo’s faciliteerde. In de petitie en tijdens de manifestaties werd telkens verwezen naar de noodzaak om over te schakelen naar een meer duurzame productie en product, in lijn met de ernst van de klimaatcrisis. We zullen als maatschappij moeten omschakelen naar meer collectieve vervoersvormen. VDL heeft ervaring met het produceren van bussen. In Luxemburg, waar al gratis openbaar vervoer is gerealiseerd, rijden VDL bussen rond. Van de helft van de jaarlijkse dertig miljard subsidies aan de fossiele industrie zou in Nederland gratis openbaar vervoer gerealiseerd kunnen worden.
Half april schrijven Limburgse groepen, met de Internationale Socialisten als initiatiefnemer, een open brief aan de Nedcarmedewerkers waarin zij hun solidariteit uitspreken met hun strijd. De breed ondertekende brief benadrukt dat we samen werk moeten maken van een transitie naar een duurzame samenleving: ‘jullie vakkennis is van cruciaal belang en het is onze overtuiging dat werknemers een heel grote rol hebben te vervullen om onze wereld leefbaar te houden’.
Klimaatnetwerk
In de nadagen van de strijd voor het behoud van het bos is het Netwerk Klimaat van de FNV ontstaan. Klimaatactivisten binnen de bond en kaderleden vonden elkaar in die strijd. Samen organiseerden ze solidariteit met de stakende spoorwegwerkers. Dit netwerk wil van onderop, op straat en de werkvloer zich inzetten om zo snel mogelijk een rechtvaardige transitie te regelen.
Daarentegen probeerden BBB en de SP tijdens de staking de arbeiders te paaien zonder een woord van kritiek op het fossiele kapitaal. De BBB leek het wel een goed idee om Born om te bouwen voor de wapenindustrie en volgens de SP moet de koning zich in gaan zetten om een klant binnen te halen voor de autobouwer.
De strijd bij Nedcar leert ons dat het model van het bedrijf geen stand houdt. Als het volgende contract afloopt is er weer een probleem en alle problemen komen voor rekening van de arbeiders. Plus het is niet duurzaam – voor het personeel niet en voor het klimaat niet.
Daarom moet er vanuit links en de vakbeweging een visie komen op groene vaste banen. Door dat na te laten hebben we nu in Born te maken met een groot banenverlies, een gemiste kans voor vergroening en duurzame groene banen in de regio en is er ook een uniek stuk bos van 200 jaar oud opgeofferd.