Werk Stanley Kubrick komt tot leven in EYE


Door Steven Blom
Kubrick werd geboren in 1928 en regisseerde in zijn leven slechts 13 films over een periode van bijna vijftig jaar. Hij produceerde zo weinig films omdat hij als een kunstenaar en perfectionist, en tegen alle Hollywood-conventies in, te werk ging. Zijn films zijn allesbehalve lopendebandproducten.
Na een aantal korte documentaires en drie films kwam in 1957 zijn antioorlogsfilm Paths of Glory uit. De film speelt zich af in de Franse loopgraven tijdens de Eerste Wereldoorlog. De realiteit van de oorlog is in zwart-wit en met een prachtige cinematografie verfilmd. Inhoudelijk worden ook de klassenverhoudingen en het constante politieke spel binnen het leger duidelijk: de hoge officieren en generaals zijn leden van de heersende klasse en de gewone soldaten arbeiders of kinderen van arbeiders. En het zijn alleen de gewone soldaten die het slachtoffer worden.
In 1987 regisseerde Kubrick wederom een antioorlogsfilm Full Metal Jacket. De film volgt in de eerste helft een aantal mariniers vanaf de eerste dag tot de voltooiing van hun training in de VS, waarna de film radicaal omslaat als de mariniers zich in de tweede helft hebben verplaatst naar Vietnam tijdens het Tet-offensief.
Kubrick toont mensen in een onmenselijke situatie en laat je achter met een tegenstrijdig gevoel: woede over de Amerikaanse verschrikkingen en misdaden begaan in Vietnam, maar ook een gevoel van medeleven met de mariniers die in een ‘world of shit’ zijn geworpen door hun leiders.
Verder regisseerde Kubrick onder andere de psychologische horrorfilm The Shining (1980), het historische epos Spartacus (1960) over de leider van een slavenopstand in de Romeinse Republiek, de boekverfilming van Nabokov’s Lolita (1962) en natuurlijk A Clockwork Orange (1971), een dystopische film vol ‘ultraviolence’ en een aanklacht tegen psychiatrie en rehabilitatie als onderdrukking in de huidige maatschappij.
Deze grote diversiteit aan thema’s, de geniale combinaties van beeld, muziek, verhaal en montage en Kubricks inzicht in de mens en in menselijke verhoudingen maken zijn films tot meesterwerken. En naast het pure kijkgenot zijn het films die je niet snel zult vergeten.
In Stanley Kubrick: The Exhibition zijn fragmenten, decorstukken, kostuums, scripts en aantekeningen van al zijn films te zien. Je krijgt als bezoeker inzicht in de drijfveren van Kubrick bij het maken van zijn films, maar je krijgt ook een beeld van de problemen waar hij tegenaan liep tijdens de productie, zoals de bemoeienis van Kirk Douglas tijdens het filmen van Spartacus.
De tentoonstelling brengt Kubricks werk weer tot leven en is zeer de moeite waard als je zijn films hebt gezien. En als je de films niet hebt gezien zul je gegarandeerd vertrekken met een aantal op je must-see-lijstje.
Stanley Kubrick: The Exhibition en Kubricks films zijn te zien in EYE t/m 9 september
- Wil je reageren op dit artikel? Stuur ons een mail.
- Met socialisme.nu en De Socialist proberen we socialistische ideeën toegankelijk te maken voor iedereen. Om dit te blijven doen kunnen we alle hulp gebruiken. Wil jij ons ook steunen? Neem dan een abonnement op De Socialist of word donateur: vul hier het formulier in.