Weggepeste transgenders in Heerlen pleiten voor gelijke kansen
Uit het archief van Moretti en Brink
Het is een opluchting om verhuisd te zijn, lijkt me?
Kristiana, terwijl ze de gekregen roosjes van haar moeder in een theepot zet, want de vazen zitten nog ergens in een verhuisdoos: Zeker, we kunnen nu met een schone lei beginnen na alles wat er is gebeurd. Er was een groep van hangjongeren waar een jongen bij was gekomen die de boel begon op te stoken. We werden gestalkt tot in de woonkamer aan toe waar we lastig werden gevallen met laserstralen. Naast uitschelden op straat is er ook fysiek geweld tegen ons gebruikt.
Jullie hebben vooral hulp gekregen van instituties zoals de burgemeester en de politie. Vertel daar eens over.
Kristiana: We hebben inderdaad veel hulp gehad van deze instellingen, dat was prettig. In Heerlen hebben we een SP-burgemeester, ik denk dat dat helpt. Het zal anders zijn als je te maken hebt met een VVD’er, of in godsnaam een PVV’er of FvD’er, of van de SGP al helemaal.
Maar je ziet dat organisaties die dit gedrag hadden kunnen helpen voorkomen, zoals sociale buurtteams en Bureau Jeugdzorg, zijn kapotbezuinigd. Die instanties komen bij gezinnen waar het stressniveau heel hoog zit omdat de inkomens laag zijn en de opleidingsniveaus ook. Daardoor kunnen zich psychische problemen ontwikkelen die ontaarden in het gedrag dat wij hebben meegemaakt.
Arianne: Deze gezinnen kunnen juist goed hulp gebruiken, maar op deze instellingen is bezuinigd.
Julie leggen de schuld voor alles wat er is gebeurd dus eigenlijk in Den Haag…
Kristiana: Ja. De sociale mobiliteit is over het algemeen lager geworden door de bezuinigingen. Iemand uit een gezin waar alcoholisme in voorkomt kan zich tegenwoordig lastiger opwerken in de maatschappij, omdat de hulp minder is geworden. De ondersteuning om kansen gelijk te trekken is er amper meer, daardoor is de ongelijkheid groter geworden…
Arianne, die het naadloos overneemt van haar partner: … bijvoorbeeld: de minimumlonen stijgen al jaren niet, terwijl de productiviteit wel is gestegen. De studiefinanciering is een lening geworden. Je hebt mensen die door thuissituaties niet kunnen studeren. En mensen met stress dat ze een studieschuld hebben.
Kristiana: Ik kan het best begrijpen dat deze jongens beginnen met drugs dealen als er geen baankansen voor hun liggen. Maar daarvóór waren ze al bezig met vandalisme uit verveling, ze hingen rond op straat en het pestgedrag begon zich dus op ons te richten.
Niet alle trans mensen zullen dezelfde positieve ervaring met een burgemeester of de politie hebben, hoe komt dat denk je?
Kristiana: Ik denk dat onze ervaring individueel is en niet per se te veralgemeniseren is.
Arianne: Ja, je moet in deze maatschappij helaas toch met ze samen te werken als je wordt bedreigd. The first Pride was a riot en de politie onderdrukte dat. Maar laat de politie nu maar lekker meelopen met de Gay Pride, zodat iedereen ziet dat wij normale mensen zijn. Dan komt er misschien een cultuuromslag binnen de politiekorpsen.
Kristiana: Maar nogmaals, als de politie in beeld moet komen, is het al te laat. Je moet kijken naar het leefmilieu van deze jongeren en de hulpinstanties waarop bezuinigd is.
Arianne: Over leefmilieus gesproken, ik kom uit een streng gereformeerde familie. Op school werd verteld dat als je niet in Jezus geloofde, je zou branden in de hel. Als kind was ik doodsbang. Het duurt lang voordat je van dat soort ideeën af bent. Ik zag in mijn omgeving jongens opgroeien die, als ze van huis waren, heel baldadig werden.
Kristiana, die op haar beurt Arianne weer naadloos aanvult: Het lijkt er een beetje op dat deze jongens ook willen ontsnappen aan hun milieu. Of via de vuisten, of via dealen, linksom of rechtsom…
Het valt me op dat deze jongens naar beneden trappen. Een paar jaar geleden gaf ik les aan schilders en bouwvakkers die dachten dat Wilders hun grote held was. Ze trapten ook naar beneden in plaats van omhoog. Hoe zien jullie dat?
Arianne, begint met haar armen haar woorden kracht bij te zetten: Dat is het hele punt in de Nederlandse politiek en ik erger me daar mateloos aan. De rotste vijand die we hebben – ook qua klimaatverandering, ja alles eigenlijk – is gewoon de bourgeoisie. Het kapitalistische systeem moeten we aanpakken…
Kristiana: … dat alles uitbuit en alles tegen elkaar opstookt. Vervolgens gaat het gesprek steeds over identiteit, maar het gesprek gaat nooit meer over de grootste kapitalisten die steeds meer geld willen. Die nemen dat af van de minderbedeelden. En om te voorkomen dat er een volksopstand komt, worden de arme mensen tegen elkaar opgezet.
Arianne: Dat is ook het probleem met die hele klimaatdiscussie: allemaal leuk en aardig, maar wij moeten straks als burger gewoon de rekening betalen. Want de overheid moet gigantisch veel uitgeven aan klimaatmaatregelen, dus dan gaan ze weer bezuinigen. Maar we moeten niet bezuinigen, we moeten juist het systeem aanpakken dat alle ellende heeft voortgebracht.
Jullie kiezen er trouwens expliciet voor om de etniciteit van de daders niet te noemen (De Telegraaf deed dat daarom maar op eigen houtje in het artikel van de extreem-rechtse journalist Wierd Duk). Heeft dat te maken met het feit dat als we puur naar de statistieken kijken, de meeste daders wit zijn?
Arianne: Vanuit ons persoonlijke optiek valt dat heel erg mee hier in Heerlen. Maar als je naar de statistieken kijkt klopt dat helemaal. Dat blijkt ook uit onderzoek van het Sociaal Planbureau. We hebben wat dat betreft nog een lange weg te gaan. Zoals ik net al zei: in christelijke gemeenschappen is er weinig openheid voor homoseksualiteit of transgenders. Naar de buitenwereld is er misschien wel tolerantie, maar geen acceptatie. Binnenshuis denkt men vaak: ‘Als mijn zoon of dochter maar geen homo is.’ Dat is de echte test, een oude vriend van mij heeft daarom zelfmoord moeten plegen.
Dat is verschrikkelijk. Dat doet me denken aan landen zoals Brazilië waar een serieuze hetze gaande is tegen trans mensen, die vaak met dodelijk geweld gepaard gaat. Ben je niet bang dat na de verhuizing de hetze doorgaat, wellicht op een ander niveau?
Arianne: Rechts is inderdaad behoorlijk aanwezig momenteel. Maar als je kijkt naar de jongere generaties, bijvoorbeeld in Rusland en Polen, zien we dat de acceptatie langzamerhand wel toeneemt.
Kristiana: Je ziet dat bij Trump en Bolsonaro dat de achterban voor een deel bestaat uit Evangelicals, streng christelijke figuren. Die hebben teveel vooroordelen over hun medemens. Gelukkig is dat in Nederland nog beperkt, ook al schuren de PVV en FvD in hun beleid tegen de SGP aan en zijn daarin elkaars natuurlijke bondgenoten. Dat zie je in het stemgedrag in de Tweede Kamer terug. We zien nu een korte golf van conservatisme, daarom moeten we doorknokken voor onze idealen.
Ik bedoel, we moeten doorgaan met het bewijzen dat de retoriek van deze partijen niet tot een betere wereld zal leiden. PVV gooit alle ruiten in, maar levert geen oplossing voor die ingegooide ruiten. We moeten daarom kijken naar een preventieve manier om ervoor te zorgen dat mensen niet gefrustreerd raken en tegen andere mensen gaan uitvliegen. Daarom zouden ze vanuit een maatschappelijk vlak zo min mogelijk stress moeten ervaren en zo goed mogelijk kunnen meedraaien en eigen keuzes kunnen maken. Daarom is die kansengelijkheid waar ik het eerder over had zo belangrijk.
Wat kunnen wij als sociale beweging daarin betekenen? Om maar een belangrijke zijstraat te noemen: morgen is de Gay Pride in Amsterdam – daar is een alternatief protest tegen de vercommercialisering van dit strijdfeest.
Kristiana: Voor onze zaak moet in eerste instantie goed voorlichting worden gegeven op scholen. Maar activisten kunnen een belangrijke rol spelen om de mensen op het pluche op hun verplichtingen te wijzen, want wij hebben hen toch gekozen? Lekker op hete kolen laten zitten en ze bang maken voor het verliezen van hun baan…