We are unstoppable, another world is possible
– Queerdemonstratie roept op tot actie
An English version of this article is available as a Pdf.
Er hangt een spanning in de lucht op de Grote Markt van Groningen. Het is zaterdag, vroeg in de middag, en mensen vanuit heel Nederland verzamelen zich voor de eerste Queer Pride Groningen (QPG) ooit. ‘Dit is onze dag, om te laten zien dat we er nog steeds zijn en nog steeds strijden!’, legt Almudena uit. Ze houdt een grote lesbische pride vlag omhoog, terwijl ze wacht tot de toespraken beginnen.
De menigte om haar heen draagt soortgelijke vlaggen, voor allerlei verschillende groepen binnen de LHBTQIA+-gemeenschap. Er zijn ontelbare variaties van regenboog- en glitteraccessoires, fantastische kledingkeuze, en protestborden met politieke boodschappen, zoals: ‘Crush the Cis-tem’, ‘Liberation 4 all’ en ‘Feminists & Queers against Capitalism’.
Sommige aanwezigen zijn nieuw in de gemeenschap en een beetje nerveus voor hun eerste Pride, maar de meesten voelen zich behoorlijk thuis, begroeten hun vrienden, zwaaien naar bekenden en doen nieuwe kennissen op. Een behoorlijk aantal aanwezigen is inmiddels een doorgewinterd Pride-bezoeker, zoals Annabelle, die een vlag voor panseksuele pride als een cape om haar schouders draagt en voorheen naar Prides in de rest van het land afreisde. Ze is bij dat er nu eindelijk ook eentje dicht bij huis is – vooral ook, omdat deze Pride terug gaat tot de oorsprong van queer bevrijding en de nadruk legt op protest boven feestvieren.
Pride is protest
Kort na twee uur klimt Veerle Ros van het QPG-comité het podium op om iedereen welkom te heten. Ze wordt vergezeld door Sylvia Bouman van het Clubhuis voor Doven, die vandaag als doventolk optreed om de toespraken en performances te vertalen.
Ros benadrukt dat de Groninger Pride bedoeld is om terug te keren tot de wortels van de queer bevrijdingsbeweging, zoals die ontstond uit de Stonewall-rellen. Die braken vijftig jaar geleden uit in Greenwich Village in New York, toen de queergemeenschap terugvocht tegen politie intimidatie.
In tegenstelling tot veel van de Prides die zijn veranderd in gecommercialiseerde feesten, wil de QPG niet alleen vieren, maar ook protesteren en scholen. De mars is het eindpunt van een volle Prideweek met discussies, filmvertoningen en culturele evenementen, die allemaal andere aspecten van LHBTQIA+-geschiedenis en bevrijding belichtten.
Ros legt uit hoe de organisatoren maanden geleden hun fundamentele principes formuleerden: deze Pride moest voor en door de gemeenschap worden georganiseerd. Het moest inclusied zijn, vooral ten aanzien van de meest gemarginaliseerde delen van de gemeenschap, en daarom moest het geen platform bieden aan rechtse, racistische of pro-kapitalistische geluiden.
Het moest een protest worden dat de aandacht vestigt op de voortdurende strijd van de LHBTQIA+-gemeenschap. En daarom moest het onafhankelijk blijven van sponsoring van bedrijven die zich niet toeleggen op de actieve ondersteuning van gemarginaliseerden groepen. Met hulp van fondsen en donaties van leden van de gemeenschap is de QPG erin geslaagd om financieel onafhankelijk te blijven en hoefde het zijn politiek niet te verstoppen.
Voor een inclusieve wereld
Gedurende de hele dag zijn er voorbeelden te zien die onderstrepen dat de strijd binnen de gemeenschap divers is en dat actieve insluiting nodig is om te voorkomen dat allerlei groepen in de kou blijven staan. In de hele mars zijn leuzen te horen die oproepen tot bevrijding en revolutie en voor solidariteit met vluchtelingen, moslims, joden en zwarte mensen. ‘We are unstoppable, another world is possible’, roept de menigte uit en later stopt de mars in de drukste winkelstraat van Groningen voor een energiek: ‘A-Anti-Anticapitalista!’
De Pridevlaggen die boven de hoofden van de demonstranten wapperen zijn door de organisatie verzorgd en dragen niet alleen de traditionele regenboogkleuren (inclusief bruine en zwarte strepen), maar ook kleuren die gewoonlijk minder zichtbaar zijn op de verschillende Prides, zoals de kleuren voor intersekse, aseksuele en aromantische gemeenschappen.
En terwijl het voorste blok in de demonstratie de longen uit het lijf protesteert, zijn andere delen van de mars ingericht voor mensen die niet willen of kunnen scanderen. In de eerste is er muziek, de tweede is helemaal stil. Vrijwilligers delen oordopjes uit aan diegenen die gevoelig zijn voor geluid en staan klaar om te helpen bij individuele verzoeken op het gebied van toegankelijkheid. De politie aanwezigheid is minimaal.
(tekst loopt verder onder de foto’s)
Solidariteit
De sprekers en performers sluiten grotendeels aan bij de politieke insteek die het QPG-comité heeft gekozen. Milly de eerste die na de organisatoren het podium betreedt. Zij brengt ‘Caged Bird’ en Nina Simone’s ‘I wish I Knew How It Would Feel to Be Free’ ten gehore, die resoneren met haar ervaringen als zwarte trans vrouw. ‘De grote rol die zwarte trans vrouwen hebben gespeeld bij het starten van de queer bevrijdingsbeweging wordt vaak niet erkend,’ herinnert zij haar publiek.
Mo Saleh en Sandro Kortekaas van de Stichting LGBT Asylum Support vestigen de aandacht op de absurde procedures (en de grote gevolgen daarvan) waarmee de Nederlandse regering queer vluchtelingen verplicht om hun seksuele oriëntatie te bewijzen en presenteren de lopende petitie #nietgaygenoeg.
Charly Jaźbor deelt ervaringen een non-binair persoon in een binaire samenleving en beschrijft hoe allerlei mensen, van voorbijgangers tot medische zorgverleners, zich gemachtigd voelen om naar intieme informatie over je lichaam en identiteit te vragen. De ene na de andere spreker roept op tot actieve solidariteit binnen en voorbij de LHBTQIA+-gemeenschap, vooral in het huidige politieke klimaat dat steeds verder verrechtst.
Succes
In de aanloop naar de Prideweek waren er twijfels of de organisatoren in staat zouden zijn om hun ambitie om een Pride zonder bedrijfssponsoring te organiseren wel zouden kunnen waarmaken. Ook werd de organisatie onder vuur genomen door mensen die beweerden dat zijn de meer conservatieve delen van de LHBTQIA+-gemeenschap zouden uitsluiten.
Maar de reacties op de mars zijn overweldigend positief. Na de protestmars waren de reacties echter overweldigend positief. Er liepen zo’n 1200 mensen mee in de mars, terwijl de Utrecht Pride op dezelfde dag plaatsvond.
Veel van de deelnemers waren vol lof over het besluit om queer politiek centraal te stellen en over de hoge mate van inclusiviteit. ‘We voelen ons hier veilig,’ zeggen Namata Letecia en Areas Mohammed Ssewagudde, die uit Assen waren gekomen om verschillende mensen uit hun eigen gemeenschap te ontmoeten.
Dat gevoel wordt gedeeld door andere deelnemers die zich niet altijd welkom of comfortabel voelen op mainstream Pride-evenementen. Sommige enthousiaste bezoekers vragen al hoe ze betrokken kunnen raken bij de volgende editie en beloven terug te keren voor QPG 2020.