Waltz With Bashir – van film naar strip

Het nut van een graphic novel versie van de animatiefilm Waltz With Bashir laat zich betwisten. Verstilde beelden uit de film, is dat alles?
11 oktober 2009

waltz-with-bashir

Door Michiel Bakker

Het verhaal van Waltz With Bashir draait om een Israëlische veteraan van de Libanon oorlog. Hij is getuige geweest van de slachting in Sabra, een Palestijns vluchtelingenkamp, door Falangistische soldaten, de belangrijkste Libanese bondgenoten van Israël. De betrokkenheid van de Israël bij deze actie bleek na een onderzoek door BBC journalisten duidelijk en is ook een van de verhaallijnen in de film en de novel.

Ondertussen worstelt de hoofdpersoon, Folman, met zijn eigen ervaringen en betrokkenheid bij deze in z’n geheel smerige oorlog. Hij, maar ook zijn vroegere kameraden lijden aan geheugenverlies. Die complete blackout vertoont bij Folman – die op zoek gaat naar zijn waarheid – steeds meer scheuren. In interviews met mede-soldaten en in nachtmerries komen steeds meer flarden van de oorlog terug.

De film is een indrukwekkende en diepgaande afwijzing van Israëls gewelddadige politiek tegenover de Palestijnen en haar buurlanden. Wat voegt een graphic novel hieraan toe? Op zich niet veel, toch heeft deze graphic novel een eigen karakter. De versimpeling van het verhaal tot de essentie, zowel in beeld als in woord, maakt het stripverhaal botter en confronterender, daarmee verliest het een dimensie uit de film, maar komt de boodschap harder over.

De enorme kracht aan het einde van de film, waar een diep gevoel van woede en verdriet zich van mij meester maakte, gaat in de stripvorm grotendeels verloren omdat de overgang van animatie naar documentaire pakkender is dan de overgang van strip naar foto. In artistiek op zicht is deze boek-versie wellicht een verarming, maar het is verplichte kost voor een ieder die moeite heeft het goed van het kwaad te onderscheiden in de nog immer voortdurende oorlog van Israël tegen de Palestijnen.


Waltz With Bashir is voor 12 euro te koop bij LeesLinks.
Klik hier voor een voorproefje.