Vraag en antwoord over de Syrische revolutie
1. Waarom is de opstand gewelddadig?
In tegenstelling tot wat Assad beweert, was de opstand in het begin vreedzaam. Maandenlang vulden massale protesten geweldloos de straten van de Syrische steden.
Het staatsleger trad keihard op en schoot met scherp. Ondertussen zijn er meer dan 70.000 doden gevallen, honderdduizenden woningen vernietigd en vier miljoen mensen op de vlucht geslagen. Een deel van de opstandige bevolking koos daarom voor gewapend verzet. Ondanks hun slechte uitrusting vechten duizenden burgers en gedeserteerde militairen heldhaftig tegen het goedbewapende leger. Opstandelingen controleren belangrijke stukken van Syrië, zoals de industriestad Aleppo.
Op sommige plekken waar het leger is verjaagd heeft de bevolking raden opgericht waarin ze besluiten neemt over de verdediging en voedselvoorziening, zoals in de stad Homs.
2. Uit welke groepen bestaat het verzet?
De oppositie in Syrië bestaat uit verschillende groepen. De Nationale Coalitie is de ‘officiële’ oppositie die afgelopen november is opgericht. Dit zijn vooral rijke ballingen die de macht opeisen vanuit het comfortabele Ankara, Doha en Londen. Westerse landen steunen hen. Ze hebben in maart Ghassan Hitto, een Syrische IT-manager die al twintig jaar in de VS woont, met krappe meerderheid verkozen als beoogd opvolger van Assad.
In Syrië zelf worden de bevrijde gebieden bestuurd door een lappendeken van gewapende groepen en volksraden. De lokale bevolking heeft coördinatiecomités opgericht die actief deelnemen aan de revolutie. Ze willen veelal onafhankelijk blijven van machten van buitenaf.
Daarnaast is er het Vrije Syrische Leger, een verzameling van milities. De VSL-leiders in Turkije verkeren in de kringen van de Nationale Coalitie. De Amerikaanse regering heeft bezorgd opgemerkt dat het moeite heeft om de VSL-milities als groep aan te spreken. Door hun losse organisatie zijn ze weinig geschikt gereedschap voor westerse invloed.
In totaal zijn er meer dan 100.000 strijders. In tegenstelling tot wat westerse media beweren, zijn slechts 5000 daarvan jihadist. Deze worden veelal gesteund en geïnstrueerd vanuit de dictaturen Qatar en Saoedi-Arabië die meer grip op de regio willen ten koste van Iran.
3. Waarom grijpen de VN niet in?
De Amerikaanse, Franse en Britse steun aan de ‘officiële’ oppositie is geen steun aan de vrijheidsstrijd van de Syrische bevolking. Deze landen hebben zich in de afgelopen jaren verzoend met het Assad-regime dat sinds 1973 de rust heeft bewaard aan de Israëlische grens. Maar nu de dictator wankelt, proberen deze westerse landen te voorkomen dat er een onafhankelijker regime komt. Om de westerse invloed te vergroten, heeft Obama ervoor gezorgd dat Israël en Turkije weer samenwerken. Israël heeft daarvoor zijn excuses aangeboden voor de dodelijke aanval op het Turkse schip de Mavi Marmara dat in 2010 hulpgoederen bracht naar Gaza.
Daarnaast ondersteunen Iran, Rusland en China Assad. Rusland heeft zijn enige militaire basis aan de Middellandse Zee in Syrië en wil alleen oppervlakkige veranderingen. Ook Iran wil zijn belangrijkste bondgenoot in de regio niet verliezen. Om dezelfde reden krijgt het steun van Hezbollah, de organisatie die het Libanese verzet tegen Israël leidde.
Vanwege de tegengestelde belangen grijpen de VN niet in. Ze pleiten slechts voor het persoonlijk aftreden van Assad waarbij het regime behouden blijft – een oplossing die eerder in Jemen is toegepast.
4. Waarom steunen sommige linkse mensen Assad?
Net als in Libië het geval was, steunt een deel van links de Syrische dictatuur. Dit links is een overblijfsel uit de Koude Oorlog en beweert dat Assad ‘anti-imperialistisch’ is. Maar zijn regime is nauw verbonden met de rijke Syrische elite. De bevolking leeft in armoede en heeft weinig democratische rechten.
Gelukkig zijn er in Syrië ook linkse groepen zoals de Revolutionaire Linkse Stroming. Zij proberen arbeiders te organiseren, pleiten voor radicale verandering en wijzen elke interventie van buitenaf af.
5. Wat is de volgende stap voor de revolutie?
Waar de revolutie heen gaat is onzeker. Veel partijen willen geen radicale verandering, want dat zou de geopolitieke kaart van de regio aanzienlijk wijzigen. Zij zien het liefst Assad vervangen door een marionet. Daardoor is er steeds de dreiging van buitenlandse interventie, die de revolutie ombuigt, zoals de NAVO in Libië deed.
De Syrische opstand heeft vele hindernissen. Assad kan niet alleen militair verslagen worden. De strijd moet verbreed worden, en de arbeidersklasse moet een centralere rol spelen. De opleving van de revolutie in Egypte en het Palestijnse verzet kunnen helpen om het revolutionaire proces te verdiepen.
- Wil je reageren op dit artikel? Stuur ons een mail.
- Met socialisme.nu en De Socialist proberen we socialistische ideeën toegankelijk te maken voor iedereen. Om dit te blijven doen kunnen we alle hulp gebruiken. Wil jij ons ook steunen? Neem dan een abonnement op De Socialist of word donateur: vul hier het formulier in.