Voorbij het Palin-effect
Door Lindsey German
Mijn verbazing kwam vooral door het feit dat deze halve bewondering voor de Republikeinse vicepresidentskandidaat kwam van een socialist en oudgediende in de anti-oorlogsbeweging. Hij is zeker geen vriend van Palins creationistische religieuze ideeën, of haar recente uitroep ‘Drill, baby, drill’ als aanmoediging voor meer olieboringen in Alaska om de brandstofprijs te drukken. Haar pro-life standpunt geldt niet voor dieren, gezien het aantal foto’s van haar met een geweer en een dode eland. Kortom, ze staat voor alle gebruikelijke Republikeinse punten met betrekking tot geweren, gas en god. Waarom dan de belangstelling?
Eén hint was te vinden op borden die ik zag bij een recente rally voor Palin. Daarop was haar gezicht geplakt op het lichaam van Rosie the Riveter, het bekende icoon uit de Tweede Wereldoorlog van een vrouwelijke arbeider op een scheepswerf. Palin komt down to earth over, als een sterke en hardwerkende vrouw, die begrip heeft voor de problemen van gewone Amerikaanse burgers, vooral vrouwen.
Palin identificeert zichzelf als ‘hockey-mom’, en heeft een groot gezin. Een van haar kinderen dient in Irak, een andere is 17, zwanger en trouwt met de vader van haar kind, en een derde heeft het syndroom van Down. Ze begrijpt dus de problemen waarmee Amerikaanse gezinnen worstelen. Althans, dat is het verhaal. Maar Palin is ook een machtige politica, de gouverneur van een Amerikaanse staat, en heeft daardoor belangen, zorgen en een inkomen die anders zijn dan die van de meeste werkende moeders in Amerika.
Palin werd gekozen als John McCains running mate om maximale winst te slepen uit Hillary Clintons mislukte gooi naar het Democratische kandidaatschap. Clinton is populair onder vrouwen uit de blanke middenklasse, maar ook zij is geprivilegieerd, een miljonair en zelfs voormalige presidentsvrouw.
De ophef rond Palin laat vooral zien hoe schaars vrouwen nog altijd zijn in de politieke mainstream. Volgens schattingen zal het in Groot Brittannië nog veertig verkiezingen duren voordat vrouwen en mannen in het parlement gelijk vertegenwoordigd zijn. Vrouwen in de VS en Groot-Brittannië hebben het grootste deel van de vorige eeuw stemrecht gehad, maar de ondervertegenwoordiging blijft.
Maar ik denk dat dit niet de belangrijkste reden is voor het Palin-fenomeen. Die ligt veel meer in de enorme vervreemding die kiezers voelen van het politieke proces. Politiek wordt in de eerste plaats gezien als de bezigheid van mannen in pakken, dus als er toevallig een keer een vrouw in pak voorbij komt lijkt dat al verfrissend en vernieuwend. Vooral als ze ook nog eens de taal spreken van werkende moeders die een balans zoeken tussen het gezin en werk. Daarnaast wordt politiek, terecht, gezien als de bezigheid van elites die mijlenverweg staan van de zorgen van gewone mensen. Dit strekt zich uit van politici tot lobbyisten, de media en de hele santenkraam rond de regering.
Op zijn minst een deel van Palins aantrekkingskracht is dat ze bekritiseerd wordt door de gevestigde orde, en zelf op haar beurt kritisch is over deze orde, zelfs al hoort ze er effectief bij. Ze is dus een anti-politieke politica, en sluit op die manier aan bij mensen die gedesillusioneerd zijn over de gevestigde politiek.
Toen de vrouwenbeweging veertig jaar geleden opkwam, ging de strijd om gelijkheid op elk niveau. Ik kan me niet herinneren dat veel mensen riepen om vrouwelijke presidenten en vice-presidenten, misschien wel omdat er toen veel belangrijkere sociale thema’s op de agenda stonden. Het is een teken van (langzame) vooruitgang dat er nu vrouwelijke kandidaten zijn, maar we zijn niet dichterbij vrouwenbevrijding. De vrouwen en mannen die denken dat Palin de levens van vrouwen zal verbeteren omdat ze een vrouw is zijn op zoek naar iets dat de meeste politici hen niet geven. Helaas zullen ze dat niet vinden.
De VS is geen makkelijke plek om te wonen. Huisuitzettingen, de effecten van de financiële crisis, en militarisme komen bovenop de lage lonen, armoede en het gebrek aan een goede gezondheidszorg die tijdens een boom zijn gecreëerd. In die situatie kunnen mensen vertrouwen krijgen in iedereen die antwoorden lijkt te bieden op de problemen, hoe slecht die antwoorden ook mogen zijn.
De VS staat op een keerpunt, elektoraal maar ook politiek. Amerikaanse arbeiders kunnen een antwoord op de crisis kiezen dat hen zelf voor de crisis zal laten opdraaien, of ze kunnen teruggrijpen op de traditie van de bewegingen die in het verleden hebben gevochten tegen de effecten van depressie. Laten we hopen dat ze het valse feminisme dat hen wordt geboden verwerpen.
Lindsey German is landelijk coordinator van de Britse Stop the War Coalition. Ze is auteur van verschillende boeken over socialisme en vrouwenbevrijding. Kijk hier voor haar maandelijkse column in de Socialist Review.