Volle actie-agenda in aanloop naar de verkiezingen

Stakende scholieren op het Malieveld in Den Haag, 7 februari 2019 (Foto: socialisme.nu).
In aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen doen vooral de extreem-rechtse partijen het goed in de peilingen. Maar we zien ook een indrukwekkende toename van protest, met de scholierenstaking voor het klimaat voorop.
27 februari 2019

Het is niet moeilijk te zien aan welke kant het derde kabinet Rutte staat. De belasting op winsten is stevig verlaagd en er waren plannen om de dividendbelasting af te schaffen. Toen dat laatste politiek onhaalbaar bleek, besloot het kabinet het bedrag dat hierdoor bespaard wordt, alsnog naar het bedrijfsleven door te sluizen.

Ondertussen heeft minister Koolmees in een brief aan de Tweede Kamer laten weten dat hij de bijl aan de wortel van het collectieve pensioenstelsel wil zetten. Daarnaast stemde de Tweede Kamer afgelopen maand in met een verdere versoepeling van het ontslagrecht waardoor de positie van werkenden ten opzichte van de werkgevers nog verder verzwakt.

Maar ondanks dit schaamteloze beleid om de allerrijksten steeds verder te spekken, beloofde het kabinet dat iedereen komend jaar meer koopkracht zou krijgen. Nu blijkt echter uit berekeningen van het CBS dat de kosten voor gas en licht volgend jaar met honderden euro’s omhoog gaan, precies zoals prijsvergelijkers van energiekosten vorig jaar al voorspelden. Toen noemde staatssecretaris Keijzer deze voorspellingen ‘bangmakerij.’

Volgens Greenpeace betalen gewone mensen door het energieakkoord vijfentwintig keer meer belasting over hun gas dan de grote bedrijven. Serieuze aanpak van klimaatverandering is nog ver weg. In januari bleek al dat het kabinet niet in staat zal zijn om de klimaatdoelstellingen te halen. De achtergrond hiervan is duidelijk: de belangen van de grote bedrijven zijn heilig voor dit kabinet. Schiphol wordt geen strobreed in de weg gelegd en investeringen in bijvoorbeeld openbaar vervoer blijven uit.

Parlementair links

Veel mensen zijn kwaad over dit regeringsbeleid. Maar de oppositie van gevestigd links is boterzacht. GroenLinks-leider Jesse Klaver pleitte voor een CO2-belasting voor grote bedrijven, maar wil dit geld weer in de vorm van subsidies aan dezelfde bedrijven teruggeven. Dat schiet natuurlijk niet op.

De SP voert momenteel een vage ledencampagne voor ‘rechtvaardigheid’ en komt hierin met een hele reeks aan half-serieuze voorstellen. Zo eist de partij een bescheiden miljonairsbelasting, want ‘je mag rijk zijn in dit land’, vindt SP-leider Lilian Marijnissen.

Het geld dat op die manier vrijkomt wil de SP gebruiken om de verhoging van het lage btw-tarief terug te draaien. Het terugdraaien van een van de meest recente bezuinigingen zet op zichzelf weinig zoden aan de dijk.

Maar het gebrek aan een felle linkse oppositie heeft vooral te maken met het feit dat deze partijen zich blindstaren op het parlement en het niet durven te hebben over het werkelijke probleem: kapitalisme. Parlementair links kiest ervoor zich bij de heersende machtsverhoudingen neer te leggen, in plaats van deze te willen veranderen.

Wat we nodig hebben is een linkse oppositie die durft te pleiten voor een radicaal antikapitalistisch alternatief: een werkelijke breuk met een systeem dat gewone mensen steeds verder uitknijpt, dat winst ten koste van alles laat gaan en dat inmiddels het leven op aarde als zodanig bedreigt. Dit alternatief houdt in dat bedrijven onder de democratische controle van werkende mensen worden gebracht, en niet dat de maatschappij en de politiek zoals nu volledig ingericht zijn op de belangen van de bedrijven.

Een werkelijk antikapitalistisch alternatief betekent dat links een eigen machtsbasis moet opbouwen tegenover de economische macht van het kapitaal.

Die macht ligt in onze aantallen en in het feit dat de macht van het kapitaal stoelt op onze arbeid. Door de straat op te gaan of te staken op school of op het werk, kunnen we van die potentiële macht een echte factor maken.

Perpectief

De klimaatstaking van middelbare scholieren is ook daarom enorm belangrijk en inspirerend: scholieren weigeren zich neer te leggen bij de belangen van de grote bedrijven, gaan in het offensief en eisen klimaatrechtvaardigheid. Zij geven daarmee blijk van principes en lef die bij gevestigd links grotendeels afwezig zijn.

Dat biedt hoop in verder niet al te hoopgevende tijden. Want ondertussen dreigt extreem-rechts 20 tot 25 procent van de stemmen te gaan halen bij de Provinciale Statenverkiezingen. De regeringspartijen zullen vrijwel zeker hun meerderheid in de Eerste Kamer verliezen. De grote vraag is: wordt het kabinet straks afhankelijk van extreem-rechts om te kunnen regeren. Dit moeten we voorkomen.

Dat neemt niet weg dat er weinig te kiezen is voor wie helemaal klaar is met racisme, de zelfverrijking aan de top en de gebrekkige aanpak van klimaatverandering. PvdA en GroenLinks hebben aangegeven dat ze dit kabinet (onder enkele voorwaarden) straks in het zadel willen houden. Ondanks de walgelijke chauvinistische koers van de partij is een stem op de SP daarom strategisch de beste keuze.

Maar het allerbelangrijkste is wat er op straat gebeurt. Voorafgaand aan de verkiezingen staat een indrukwekkende reeks acties gepland: nieuwe stakingen, een massale demonstratie voor klimaatrechtvaardigheid, de feministische demonstratie van de Women’s March en na de verkiezingen een demonstratie tegen racisme en extreem-rechts. Dit is hoopgevend, want een uitdagend en principieel links kan alleen uit de strijd ontstaan.