Vijf musea om deze zomer te bezoeken
Karl Marx Haus – Trier
In de Eifel ligt de oude Romeinse stad Trier. Hier staat ook het huis waar Karl Marx in 1818 is geboren. Het Karl Marx Haus is nu een museum waar van alles wordt verteld over zijn leven en gedachtegoed. De SPD beheert al een lange tijd het museum, dus erg revolutionair is het niet. Vermakelijk hoogtepunt is de stoel van Marx waar hij naar verluidt in is overleden. Je kan er tegenover plaatsnemen en net doen alsof je de laatste revolutionaire ontwikkelingen met de beste man bespreekt. Vergeet ook niet de Simeonstrasse 8 te bezoeken, waar de familie Marx al snel naartoe verhuisde. En het enorme standbeeld van Marx – een recent geschenk uit China – om de hoek van de Romeinse Porta Nigra.
Mur des Fédérés – Parijs
De muur der gefedereerden ligt aan de zuidkant van de grote Parijse Pere Lachaie begraafplaats. Het is de plek waar in 1871 aan het einde van de Parijse commune de overgebleven 147 communards werden geëxecuteerd door het regeringsleger. De plek werd al snel een bedevaart voor linkse mensen die Parijs aandoen en op de begraafplaats zelf zijn sindsdien meerdere linkse grootheden begraven. Elk jaar op 1 mei en 25 mei (het einde van de commune) worden de communards door de linkse beweging in Frankrijk herdacht. Als je meer wilt weten over het karakter van de Parijse Commune, dan kun je natuurlijk Marx’ tekst Burgeroorlog in Frankrijk lezen. Ook Lenin schenkt er in Staat en revolutie aandacht aan.
Highgate Cemetery – London
In London zijn veel sporen van de geschiedenis van het socialisme te vinden. Vele revolutionairen in ballingschap zoals Marx en Lenin hebben er tijd doorgebracht. Marx overleed er in 1883 en op de Highgate Cemetery ligt zijn graf, een van de meest bezochte graven in heel London. Als je toch in London bent, kun je nog veel meer interessante plekken bezoeken, bijvoorbeeld de woon- en werkplekken van Marx en Lenin door de stad. De leeszaal van de British Museum is interessant. Marx en Lenin studeerden er allebei en het grootste deel van Het Kapitaal is hier tot stand gekomen.
Nsdoku – München
Historisch gezien is München een broedplaats van politiek radicalisme, ter linker- én rechterzijde. Zo is het de plek waar de nazipartij werd opgericht en waar Hitler en kompanen in 1923 hun mislukte Bierkellerputsch pleegden. Nsdoku München, gevestigd waar het voormalige NSDAP-hoofdkwartier ooit stond, is gewijd aan het fascistische verleden en heden van de stad. Het museum is gratis toegankelijk en licht naast de vaste tentoonstelling geregeld subthema’s dieper uit: het afgelopen jaar ging er extra aandacht uit naar de geschiedenis – en brute repressie – van lhbtqia+’ers, terwijl de tijdelijke tentoonstelling in de tweede helft van 2023 gewijd is aan Joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog de Holocaust documenteerden. ’s degelijke uiteenzetting van nazistische gruweldaden en fascistische ideologie is onverminderd urgent, maar zeker niet zonder tekortkomingen; de omissie van AfD in panels over hedendaags fascisme is bijvoorbeeld merkwaardig. Niettemin is het zeker een bezoek waard voor wie in München verblijft.
Domela Nieuwenhuis Museum – Heerenveen
In Heerenveen staat het Domela Nieuwenhuis Museum. Vier kamers met informatie over het leven, gedachtegoed en strijd van ‘Us Ferlosser’. Ferdinand Domela Nieuwenhuis staat natuurlijk bekend als een van de grondleggers van het Nederlandse socialisme. Hij reisde door heel Nederland om de arbeiders in de opkomende industrie te wapenen met socialistische en anarchistische ideeën. De bibliotheek, studiezaal, vergaderzaal en volksherberg in het museum laten alle verschillende aspecten van zijn leven zien, van zijn boekencollectie tot persoonlijke items. Onze onlangs overleden kameraad Jan Verhaegh reisde in 2017 af vanuit Limburg naar Heerenveen om het museum te bekijken en een succesvolle actie tegen sluiting te bezoeken.