Verharding rechtse aanvallen vraagt om verbreding klimaatstrijd
foto: socialisme.nu
We koersen af op een opwarming van drie graden aan het einde van deze eeuw, of vier graden als het tegenzit. In maart kwam een ambtelijke werkgroep met een rapport waaruit nog maar eens bleek dat het kabinet zijn eigen klimaatdoelstellingen niet zal gaan halen. De maatregelen die de werkgroep voorstelde richtten zich volledig op de consumenten en niet op de bedrijven die daadwerkelijk het overgrote deel van de broeikasgassen uitstoten. ‘Laaghangend fruit’ is er niet meer, zegt de werkgroep en het aanpakken van bedrijven is onbespreekbaar.
De reactie van VVD-minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat was om de berekeningen van de werkgroep in twijfel te trekken. Ook moest er kritisch worden gekeken naar ‘het draagvlak dat er nog is’ – de VVD en de regering Rutte zijn immers druk doende geweest om dat draagvlak op alle mogelijke manieren te ondermijnen.
De uitspraken van Adriaansens waren van voor de verkiezingen. Inmiddels heeft extreemrechts zijn positie in de Eerste Kamer versterkt en is de teneur in Den Haag weer eens dat de klimaatontkenners serieus moeten worden genomen.
Rechts en het fossiele grootkapitaal zijn nu vol zelfvertrouwen en zetten de aanval in. KLM is bijvoorbeeld een rechtszaak begonnen tegen de krimp van Schiphol. Het bedrijf, waar de Nederlandse staat een van de grote aandeelhouders van is, eist daarmee het recht op om de aarde onleefbaar te maken om nog wat jaren winst te kunnen maken en te kunnen uitkeren als dividenden, bonussen en topsalarissen.
En dat terwijl het bedrijf net onder vuur ligt omdat het als grootste ontvanger van coronasteun (7 miljard euro in totaal) de voorwaarden voor die steun ‘jarenlang – en in toenemende mate – schaamteloos en straffeloos systematisch’ aan zijn laars lapte, aldus hoogleraar corporate finance en governance Kees Cools in NRC. In ruil voor de miljardensteun mocht het bijvoorbeeld geen bonussen aan de topmanagers uitkeren, maar deed dat toch. Het is maar zeer de vraag of de staat sancties gaat opleggen, want het leek het kabinet niet nodig om daarover iets op te nemen in de steunregeling.
De politie gaat steeds verder om klimaatactivisme te onderdrukken. Zo bleek dat een geheim agent was binnengedrongen tot de chatgroepen van Extinction Rebellion om bewijs te verzamelen om activisten strafrechtelijk te kunnen vervolgen. Dat de staat dat soort middelen, die gewoonlijk worden ingezet tegen verdachten van terreur of georganiseerde misdaad, nu tegen klimaatactivisten inzet, spreekt boekdelen.
Rechts en de staat tonen meer en meer hun ware gezicht. Grootkapitalisten die het klimaat willens en wetens om zeep helpen wordt de hand boven het hoofd gehouden. Ze krijgen zelfs miljardensubsidies toe. Nieuw onderzoek laat zien dat die nog groter zijn dan eerder berekend: niet 17,3 miljard, maar soms wel 30 miljard per jaar. De mensen die daar tegenin gaan worden als terroristen behandeld, gecriminaliseerd en krijgen het waterkanon.
De verharding van de strijd vraagt van onze kant om een gedisciplineerde opstelling. Hoewel oproepen om een vlucht naar voren te maken en over te gaan op sabotage emotioneel begrijpelijk zijn, vormt dat geen oplossing voor het probleem en speelt het de politie in de kaart. Maar de verharding biedt ook nieuwe kansen om te laten zien dat rechts alleen de belangen van een heel kleine groep dient en zich tegen de overgrote meerderheid keert. Dat zouden we moeten aangrijpen. Daarnaast moeten we bredere coalities smeden: heel links zou de schouders onder de mobilisaties moeten zetten. Acties zoals die tegen de fossiele subsidies zouden daarom langer van tevoren aangekondigd moeten worden.