Verenigd Koninkrijk: linkse campagne voor vertrek uit de EU
Het debat over een exit wordt vooral in racistische en nationalistische termen gevoerd. Zo voerde Nigel Farage van Ukip campagne met een vluchtelingenfoto die zo geleend leek te zijn van Hitlerpropaganda. Deze campagne heeft de context geschapen voor de eerste politieke moord in het Verenigd Koninkrijk op een parlementariër in 25 jaar.
Vorige week stak neonazi Tommy Mair Labour politica Jo Cox op klaarlichte dag dood op straat. Cox was onderdeel van de linkervleugel van de sociaaldemocraten, sprak zich eerder uit tegen de bombardementen op Syrie en streed voor de rechten van vluchtelingen. De aanslag was een doelbewuste poging van een nazi om gevestigd links angst in te boezemen. Waar Anders Breivik 69 sociaaldemocratische jongeren doodschoot, richtte Meir zich op een prominent parlementarier die pleitte voor een Blijf-stem.
De Nederlandse media bagatelliseerden in eerste instantie het politieke karakter van de moord. De NOS sprak over een ‘behulpzame’ man die ‘bij meerdere buurtbewoners de tuin onderhield’. Dit terwijl de moordenaar tijdens zijn daad ‘Brittain First’ schreeuwde en op dezelfde dag al duidelijk was dat hij eerder een bestelling plaatste bij S.A. Patriot, een Zuid-Afrikaanse pro-Apartheidsorganisatie. Later circuleerden foto’s van de tuinman die een Hitlergroet maakte.
Maar zoals het artikel van Joseph Choonara laat zien, is de dominantie van rechts geen reden voor radicaal links om zich afzijdig te houden of campagne te voeren voor de EU. Anders dan het Nederlandse referendum in april wordt Britten een vraag gesteld die gaat over het karakter van de Europese Unie zelf en de gevolgen van dit project voor hen. Dit maakt het mogelijk voor radicaal links om – onafhankelijk van racistisch rechts – op internationalistische basis campagne te voeren voor een exit. In Nederland was dit onmogelijk.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Door Joseph Choonara, Londen
Beide zijden in het officiële EU-referendumdebat blonken afgelopen weken uit in afzichtelijkheid. Eind mei lanceerde ‘Vote Leave’ (Campagne voor Vertrek uit de EU) een racistische poster met de kop ‘Turkije (76 miljoen inwoners) sluit zich aan bij de EU’ en een foto van een Brits paspoort. De Blijf-campagne sloeg terug met een dubieus dossier van het Britse ministerie van Financiën dat een recessie van een jaar voorspelt als we vertrekken – dit van de genieën die 2,5 tot 3 procent groei voorspelden in de recessie van 2008.
Velen, vooral jongeren, zullen ‘Blijven’ stemmen op basis van een verkeerde, hoewel begrijpelijke associatie tussen de EU en internationalisme. Maar, geconfronteerd met deze situatie, heeft een groot deel van links de verkeerde en minder begrijpelijke beslissing genomen om een Blijf-stem ook te verdedigen.
Hun centrale argument is dat de EU in zijn huidige vorm is weliswaar barbaars is – wreed in haar behandeling van niet-Europese vluchtelingen, de democratie minacht en gecommitteerd aan neoliberale bezuinigingen – maar dat ze kan worden hervormd. Nadat ik de afgelopen maanden in het hele land gedebatteerd heb met linkse voorstanders van deze positie, heb ik nog nooit iemand gehoord die een methode bood om daadwerkelijk de EU te hervormen.
Hervormen
De EU is bezaaid met ongekozen bureaucratieën die organen omringen zoals de Europese Commissie en de Europese Centrale Bank. Haar belangrijkste beslissingen worden over het algemeen genomen door koehandel van de verschillende nationale regeringen die bijeen komen op de Europese Raad. Er is geen geloofwaardig, democratisch pan-Europees forum dat aandringt op hervormingen. Het Europees Parlement, dat niet eens het recht om wetgeving voor te stellen, kan zeker deze functie niet vervullen.
Fundamenteel dingen veranderen zou betekenen dat de EU-verdragen worden herschreven, waarvoor instemming van alle 28 lidstaten vereist is. Als links wint in 28 verschillende landen, hoeven we de EU niet te hervormen; dan kunnen we echt internationalistische instellingen bouwen die de belangen van arbeiders behartigen.
Trouwens, de notie van een opkomend tij van linkse pro-EU-krachten die in staat zijn om de instituties van Europa te transformeren zou gestorven moeten zijn in de straten van Athene. In de laatste fase van het Griekse bailout-programma hebben we gezien dat de Syriza-regering, toegejuicht door de EU, de aanvallen op de pensioenen doordrukte. Terwijl de deal door het parlement heen ging, gesteund door alleen Syriza en de rechtse Onafhankelijke Grieken, viel buiten op het Syntagma-plein de oproerpolitie demonstranten aan met traangas.
Een paar weken later ontruimde de Griekse regering het officieuze vluchtelingenkamp Idomeini op de Macedonische grens, en verbood journalisten in het gebied te komen terwijl de politie losging in hun werk om vluchtelingen in de officiële kampen te dwingen. Ook dit optreden was onderdeel van de EU-overeenkomst met Turkije, een deal waarmee de repressie van migranten is opgevoerd, terwijl op het moment van schrijven slechts 177 van de 2,7 miljoen Syriërs die vast zitten in Turkije zijn hervestigd in Europa. Hervormt Syriza de EU? Of is het andersom?
Het is absoluut tijd dat we beginnen om de EU te behandelen zoals we omgaan met het IMF of de Wereldhandelsorganisatie (WTO): als een neoliberale kapitalistische instelling die we moeten breken, niet hervormen.
Overgeleverd
Het tweede argument dat de voorstanders van een Blijf-stem gebruiken is dat we door een exit zouden worden overgeleverd aan de genade van een regering van Boris Johnson. Waarom Johnson slechter wordt geacht dan David Cameron en George Osborne is mij een raadsel. Radicaal links mag dan klein zijn, maar onze inzet verlagen tot het steunen van de ene vleugel van de Conservatieve Partij tegen een andere brengt het pessimisme naar nieuwe hoogtes.
Onze taak is om kapitalistische instellingen te verzwakken in binnen- en buitenland, de crisis van de Tories te verdiepen en de groeiende spanningen in hun gelederen te gebruiken. Het was daarom een grote opluchting om deel te nemen aan de lancering van Lexit, de Linkse Vertrek-campagne, die de krachten bundelt die zichzelf zien als internationalistische tegenstanders van de EU.
De Lexit campagne is natuurlijk niet de dominante stem in het referendumcampagne, maar haar argumenten dragen bij aan het vormgeven van het debat in de vakbonden op links. Neem de schitterende verklaring die de vakbonden RMT, ASLEF en BFAWU in mei overeenkwamen. Niet alleen roept deze op tot een linkse Vertrek-stem, maar bevat ook de volgende regels: ‘In tegenstelling tot UKIP en anderen geloven wij niet dat Groot-Brittannië een eiland op zichzelf moet zijn. Ons land, en inderdaad veel landen, zijn naties van immigranten. We willen dat iedereen een redelijk loon krijgt voor de job en dat iedereen op het werk dezelfde rechten krijgt. We steunen geen Fort Brittannië en daarom steunen we Fort Europa niet. We betreuren ten zeerste dat kinderen en gezinnen die vluchten voor armoede, vervolging en oorlog, Europa niet in mogen.’
Vergelijk dit met het spektakel van Sir Brendan Barber, voormalig hoofd van de TUC, die een platform deelde met Cameron. Ten bate van het afwenden van een veronderstelde dreiging van dalende lonen, heeft Barber de handen ineen geslagen met de man die de lonen van vakbondsleden sloopte. Dit is klassensamenwerking op haar meest gênant.
Hoe de stemming op 23 juni ook uitvalt, de Lexit-campagne moet trots zijn op het verdedigen van een onafhankelijk en internationalistisch standpunt tegen de EU.
Dit is een vertaling van Socialist Review.