Verbond tussen Amerikaanse en Nederlandse vliegveldwerkers
‘Als je hier een jaar werkt, krijg je vijf vakantiedagen. Na drie jaar krijg je tien vakantiedagen. Dat is het maximum. We zijn verantwoordelijk voor de veiligheid op het vliegveld, maar worden als vuil behandeld.’ Aan het woord is Tasleema Mohamed, medewerker van het bedrijf Global Elite dat gecontracteerd is om vliegtuigen, cargo en auto’s op JFK te controleren.
‘Nieuwe collega’s moeten zelf voor hun uniform 400 dollar betalen, krijgen voor het werk nauwelijks opleiding en tijdens hun werk nauwelijks pauze. We verdienen tussen de 8 en 11 dollar per uur, krijgen geen reiskostenvergoeding, ziektekostenverzekering of ziekdagen. Als je ziek bent draai je daar zelf voor op en word je als straf ook nog eens gekort op je uren.’
Er zijn meer dan honderd beveiligingsbedrijven actief op het grootste vliegveld van New York. Ze concurreren met elkaar en proberen elkaar uit de markt te prijzen. Niet alleen de werknemers betalen hier een prijs voor, maar ook de passagiers. Volgens de werkers van Global Elite is de veiligheid op het vliegveld een farce, ondanks de zware maatregelen die werden doorgevoerd in het kader van de ‘war on terror’.
Marktwerking heeft tot een enorme werkdruk geleid, met gaten in het veiligheidssysteem als gevolg. ‘Als een vliegtuig vertraagd is, dwingen managers ons de kantjes er van af te lopen’, aldus Tasleema. Voor haar en een groep collega’s is de maat vol. Sinds september voeren ze actie. Het doel is om werkers van meerdere bedrijven te verenigen, niet alleen op JFK, maar op meerdere vliegvelden binnen en buiten de VS.
Schiphol
De eerste internationale brug wordt naar Amsterdam geslagen, omdat Schiphol exploitant is van de grootste terminal op JFK en de ambitie heeft om het hele vliegveld over te nemen. Zij zijn eindverantwoordelijk voor de voorwaarden die aan contracten worden gesteld en dus ook voor de erbarmelijke arbeidsomstandigheden van de beveiligers.
‘We worden overwerkt en onderbetaald’, aldus Loretta Young. ‘En als we er wat van zeggen worden we ontslagen’, wat ook haar overkwam. Nu wordt ze door de vakbond bijgestaan zodat ze zich kan blijven inzetten voor de campagne. ‘Ik wil niet dat anderen overkomt wat mij is overkomen. We moeten ophouden met bang te zijn en samen sterk staan.’
De delegatie bezoekt niet alleen de directie van Schiphol, maar ook hun Nederlandse collega’s. Die schrikken van de arbeidsomstandigheden in New York, maar zien eenzelfde ontwikkeling hier: meer markt, hogere werkdruk en slechtere voorwaarden. Er wordt besloten om meer samen op te trekken.
Bianca Agustin, onderzoeker van 32BJ, een local (afdeling) van de grootste vakbond van dienstenwerkers in de VS, zegt dat de strijd van beveiligers op JFK onderdeel is van een grotere trend. ‘In New York zijn nu vier campagnes die ‘lage-lonen-werkers’ verenigen: in de wasstraten, supermarkten, Walmart en vliegvelden. De eerste twee worden door de lokale gemeenschap voortgedreven en dat is wel tekenend.
Er is een bredere beweging aan het opkomen, grotendeels buiten de traditionele kaders van de vakbond om, die zich verzet tegen de neerwaartse spiraal van alsmaar slechtere werkomstandigheden. En dat is nodig ook. Veel mensen lijden en het wordt alleen maar erger. Daarom groeit het besef dat het een kwestie is van terugvechten of nog meer over je heen laten lopen.’