Veel lokale steun voor succesvolle blokkade Code Rood

Gedurende een week was het actiekamp van Code Rood in Groningen het middelpunt van de Europese klimaatbeweging. Ongeveer vijfhonderd activisten deden mee met de blokkade van de tankenpark in Farmsum. De actie was een opsteker voor Groningse activisten die al jaren actievoeren.

Door Ewout van den Berg

Vanuit heel Europa kwamen er bussen naar het actiekamp in Noord-Groningen: van Zweden en Duitsland tot Frankrijk. Een groep Engelse activisten kwam op de fiets. Het kamp ademde de internationale klimaatbeweging: van de met ontruiming bedreigde Hambach-bossen tot Ende Gelände. Met de massale actie van burgerlijke ongehoorzaamheid probeerden klimaatactivisten van Code Rood aan te sluiten bij het lokale verzet in Groningen en dit te versterken.

Vier jaar geleden protesteerden meer dan 3000 mensen in Delfzijl tegen de sluiting van aluminiumsmelter Aldel. Het protest was het beginpunt voor een opleving van verzet in de ‘rode’ provincie. Groningers bezetten gasvelden, organiseerden een grote autodemonstratie langs de gasvelden en gingen in steeds massaler wordende fakkeltochten de straat op. Maar de economische belangen voor de Nederlandse staat – er werd voor meer dan 210 miljard euro gas gewonnen – zijn zo groot dat er veel meer nodig is om de gaskraan dicht te kunnen draaien. In de aanloop naar de blokkade werden er op het kamp tal van bijeenkomsten georganiseerd. Naast veel actietrainingen was er bijvoorbeeld ook aandacht voor de campagne tegen de sponsoring van het Van Gogh Museum door Shell. Aan de vooravond van Code Rood werd bekend dat het van Gogh haar banden met de fossiele industrie zou doorknippen. Een groot succes.

Andreas Malm, auteur van Fossil Capital, maakte in zijn lezing de balans op van de mondiale klimaatbeweging en er ontstond een interessante discussie over strategie en tactiek.

Kat uit de boom

In de aanloop naar de actie waren er relatief weinig mensen uit Groningen bij betrokken. Bram Reinders van Groningers in Opstand wel. Op de avond voor de blokkade zei hij hierover: ‘Het leeft wel, maar voor een heleboel mensen is Code Rood toch best nog wel een drempel. En dat heb ik wel proberen weg te halen, maar we zijn toch allemaal hier in Groningen wat gezapig en dit is allemaal vreemd, dus dat moet eerst even wennen. Even de kat uit de boom kijken.’

Dat was te merken. Toen de verschillende groepen demonstranten op dinsdagochtend vanaf het actiekamp vertrokken naar het tankpark in Farmsum stonden er overal mensen langs de kant. Mensen stonden in de tuin te klappen, filmden de leuzen roepende activisten (‘keep it in the ground’) en staken van achter hun ramen hun duimen omhoog. De politie durfde de groepen onderweg naar de blokkade niet tegen te houden.

De steun was groot omdat iedereen wel ervaringen met de NAM uit eigen directe omgeving heeft. Jan en Jaap uit Farmsum kwamen poolshoogte nemen bij de blokkade en vulden elkaar aan: ‘Mensen gaan kapot. Iemand heeft 8000 euro schade, maar krijgt maar 250 euro vergoed. Als je geluk hebt, krijg je na jaren van het invullen van formulieren je schade vergoed. Van de 23 miljoen euro die de NAM uitgaf aan renovatie ging 13 miljoen naar proceskosten.’

De aangekondigde demonstratie naar de blokkade op dinsdagavond vanuit Delfzijl was een groot succes. Meer dan 200 Groningers liepen mee met deze meer laagdrempelige actie, onder hen veel lokale leden van Groenlinks en de SP. Mensen klaagden over de grote politieaanwezigheid in de aanloop naar Code Rood. Een jonge activiste vertelde: ‘Familieleden die trainden voor een wandeling werden buiten het dorp door de politie aan een kruisverhoor onderworpen.’

De staat is bang

Het programma die avond liep echter in de soep. Om de demonstratie te verwelkomen hingen activisten spandoeken op aan de hekken van de tankopslag. De politie greep dit aan om met knuppels op activisten in te slaan. De Groningse demonstranten reageerden woedend op de politie.

De burgemeester van Delfzijl zag zich genoodzaakt zich uit te spreken tegen het politiegeweld. Toen de politie een dag later bij een gasveld in Amsweer weer met veel geweld ingreep, bood de politie zelfs excuses aan en sprak zij van een ‘communicatiefout’.

Maar de politie gebruikt vaker ongeoorloofd geweld tegen activisten. Hun ‘fout’ was dat ze de brede steun voor de activisten hadden onderschat. Hierdoor werden ze ditmaal wel teruggefloten. Mensen kwamen appels langsbrengen op het kamp en een tiental activisten uit Groningen sloot zich zelfs voor de tweede (regenachtige) nacht aan bij de blokkade. Dit laat het potentieel zien van directe acties als ze zijn ingebed in een bredere beweging.

De blokkade werd afgesloten op donderdag met een symbolische overhandiging van spandoeken aan lokale activisten in een buurtcentrum in Appingedam. Er werd afgesproken samen te blijven werken om de gaskraan zo snel mogelijk dicht te draaien. Activisten vielen elkaar hierbij in de armen.

De overweldigende politie-aanwezigheid laat zien hoe bang de staat is voor deze alliantie. Het is belangrijk dat er snel een vervolg wordt gegeven aan de actie in Groningen om het momentum niet te verliezen. Zo kan beweging in Groningen blijvend versterkt worden.