Van Libië en Bahrein tot Marokko en Jemen: het vuur van opstand laait op



Een storm van revoluties en volksopstanden blijft zich over het Midden-Oosten verspreiden. Zijn snelheid en schaal is adembenemend, zeker gezien de brute repressie die door de corrupte regimes tegen de betogers wordt ingezet. Na de omverwerping van Ben Ali in Tunesië en Mubarak in Egypte worden alle dictators in de regio – of zij nu vriendelijk of vijandig tegenover het Westen staan – uitgedaagd door woedende bewegingen van onderaf.
20 februari 2011

Foto: demonstranten tijdens de ‘Vrijdag van Woede’ in Sanaa (Jemen) eisen het vertrek van de president en dragen een bord met daarop de tekst ‘Het volk wil het systeem breken’

Door Simon Assaf

In Libië is een landelijke opstand losgebarsten tegen de 42-jarige dictatuur van Muammar Gaddafi. De protesten, vooral in de oostelijke stad Benghazi, hebben zich als een wildvuur uitgebreid naar het zuiden en naar de steden en dorpen rond Gaddafis machtsbasis in de hoofdstad Tripoli.

Het is moeilijk om het laatste nieuws te verifiëren omdat de staat journalisten heeft verbannen en internet heeft afgesloten. Echter, rebellen in Benghazi hebben een radiostation op vrijdagavond overgenomen na een dag van bloedige confrontaties met zwaar bewapende veiligheidstroepen. 

Zij zonden oproepen uit om de opstand te verspreiden en hulp te bieden, en gaven instructies voor massale blokkades van de luchthaven en het overnemen van belangrijke gebouwen. Benghazi en de stad Bayda – de tweede en derde grootste stad in Libië – hebben de brute aanvallen weerstaan van troepen die loyaal zijn aan de dictator.

Inmiddels zijn vele tientallen mensen koelbloedig vermoord door Gaddafis inzet van onder andere scherpschutters en gewapende bendes. Er zijn ook geruchten dat Gaddafis neef werd gedood toen zijn militaire basis in Benghazi werd aangevallen, en dat Gaddafi hoge militaire officieren heeft laten executeren, waaronder naaste familieleden, in een poging om de opstand te overleven.

Bahrein

In Bahrein, een belangrijke golfstaat in het Midden-Oosten en tevens thuisbasis van de Amerikaanse Vijfde Vloot, wordt de verzetsbeweging in haar poging een belangrijke politieke overwinning te behalen, gewelddadig aangevallen door de politie en het leger.

Betogers keerden terug naar de zogenaamde ‘Parel Rotonde’, het hart van hun protesten, na een bloedige poging van de autoriteiten op vrijdagavond om hun verzet te verpletteren. De kroonprins lijkt de koning en de minister van Binnenlandse Zaken buitenspel te hebben gezet, nu hij de veiligheidsdiensten en het leger heeft teruggeroepen en heeft aangeboden te willen praten over ‘hervormingen’.

 Maar de eisen van de beweging zijn veranderd en draaien nu ook om een oproep voor het einde van het regime. Bahreinse vakbonden roepen inmiddels op tot een algemene staking.

De poging van de koning om het protest te verdrinken in een sektarische bloedbad heeft een averechtse uitwerking gehad. De regerende familie – en de belangrijkste delen van de veiligheidstroepen – zijn soennitische moslims, terwijl de overgrote meerderheid van de bevolking uit sjiitische moslims bestaat.

Volgens getuigen schreeuwden veiligheidstroepen sektarische leuzen naar de demonstranten, die daarop antwoordden: ‘Sjiieten en soennieten zijn verenigd, weg met de tirannie, weg met het regime!’ Delen van het leger en de politie zijn inmiddels overgelopen naar de revolutie, maar de hoofdstad blijft vooralsnog in handen van het regime en zijn schurken. 



Syrië, Irak en Marokko 


Ondertussen hebben ook ongekende demonstraties plaatsgevonden in Syrië, waar grote menigten een politiebureau omsingelden in de hoofdstad Damascus, nadat een jonge man hardhandig in elkaar was geslagen. De menigte scandeerde: ‘Het Syrische volk zal niet worden vernederd!’



Demonstranten in Zuid-Irak trotseerden veiligheidstroepen in een protest tegen corruptie. Tegelijkertijd zijn in de Koerdische regio in Noord-Irak grote aantallen betogers de straat opgegaan in een poging om de regerende partij uit het zadel te wippen. De onrust heeft zich ook uitgebreid naar Koeweit en de oostelijke regio van Saoedi-Arabië.



In Marokko vielen demonstranten een politiebureau aan, evenals firma’s in Tanger die in Franse handen zijn, uit protest tegen een nieuwe overeenkomst waarbij nutsbedrijven door een Frans bedrijf worden overgenomen. Vorige week probeerden jonge Marokkanen nog het Koninklijk Paleis te bestormen. Ze riepen op tot meer demonstraties en zijn ook vandaag weer in meerdere steden de straat opgegaan.



Jemen

Ooggetuigenverslagen uit Aden in Jemen zeggen dat voor het eerst duizenden mensen in alle delen van de stad protesteerden tegen het regime van president Ali Saleh. De politie noch de speciale veiligheidstroepen waren te zien. De manager van de belangrijkste bank in Aden Stad is aangevallen en ontslagen. Zijn vier zonen – die ook leidinggevende posities innemen – zijn uitgezet en werknemers hebben de bank overgenomen.



Hetzelfde is gebeurd met de managers van de staatsgerunde elektriciteitsleverancier. Mensen schrijven de enorme verhoging van hun rekeningen toe aan corrupte managers en overheidsfunctionarissen. Arbeiders hebben besloten om alle betalingen aan de centrale overheid in te houden om hun eigen loon te betalen. 


Managers, en degenen die geacht worden hun handlangers te zijn, werden uit een meubelfabriek van de regering getrapt, en hetzelfde gebeurde bij de havenafdeling en het waterdepartement. Onbevestigde berichten zeggen dat ook op veel andere werkplekken in de stad werknemers de controle hebben overgenomen. Inmiddels meldt Al Jazeera dat tanks onderweg zijn naar de stad.

Zie hieronder filmpjes van de protesten in Libië en Marokko: