Van Athene tot Den Haag: OXI tegen de bezuinigingen!
Door Ewout van den Berg
‘If you’re not careful, the newspapers will have you hating the people who are being oppressed, and loving the people who are doing the oppressing.’ Deze uitspraak van de zwarte radicaal Malcolm X is deze week evengoed van toepassing op de berichtgeving rond de rellen na de moord op Mitch Henriquez als op de Europese chantage van de Griekse regering. De Nederlandse media staan als één blok achter Dijsselbloem, en daarmee de belangen van de banken en Europese multinationals.
Leugens in de Nederlandse pers
Vijf punten horen we keer op keer terugkomen:
1. Het uitschrijven van een referendum zou een ‘onverantwoordelijke stap’ zijn van Tsipras. Dit is de wereld op zijn kop. Drie miljoen mensen leven op of onder de armoedegrens in Griekenland en het aantal zelfmoorden is de afgelopen jaren met eenderde toegenomen. Een voortzetting van deze vernietigende politiek is pas onverantwoordelijk!
Dat dit met de nodige chantage en machtspolitiek afgedwongen wordt, is geen probleem voor politici zoals Alexander Pechtold van D66: ‘Het referendum toont onmacht. Dan moet de Griekse premier Tsipras zeggen: “Ik durf het niet, ik kan het niet”.’ Tot zover de democratische idealen van de partij die een steeds ondemocratischer en repressiever Europa onvoorwaardelijk steunt.
2. Dijsselbloem: ‘Er bestaan geen zoete medicijnen.’ Voorwaarde om iets een medicijn te kunnen noemen, is dat het helpt de situatie van de patiënt te verbeteren. De nieuwe bezuinigingen die de Trojka eist van de regering zijn dit zeker niet. Sinds 2010 wordt er immers al bezuinigd. Griekenland is zelfs kampioen ‘hervormen’. Maar sinds het begin van de schuldencrisis is de Griekse staatsschuld ten opzichte van het BBP gestegen van 119 procent tot 172 procent. In zijn toespraak tijdens een solidariteitsprotest ontkrachtte Ewald Engelen al deze leugens. Terecht vergeleek Varoufakis in februari de Griekse afhankelijkheid van Europees geld niet met een medicijn, maar met drugs. ‘We leken wel drugsverslaafden die telkens weer verlangden naar hun volgende shot. Onze regering probeert deze verslaving te beëindigen.’
3. De Trojka probeert ‘de schade te beperken’. De insteek van Dijsselbloem en co is tweeledig. Enerzijds proberen ze de rekening voor de crisis te verschuiven van de banken naar de gewone mensen. Zoals the Guardian deze week liet zien, kwam minder dan tien procent van de 240 miljard euro aan ‘reddingspakketten’ bij de staat terecht. De rest ging naar de banken en de rijken. 78% Griekse staatsschuld is ondertussen in handen van de Trojka, en niet meer bij private banken. Als de Europese heersende klasse het heeft over ‘het beperken van de schade’ bedoelen ze dus de schade voor de kant wiens belangen zij verdedigen: de banken en de multinationals, niet de mensen.
De verkiezingsoverwinning van Syriza bedreigt deze status quo. Dat is waarom de Trojka de afgelopen maanden alles op alles heeft gezet om ‘regime change’ in Athene af te dwingen. De Trojka onderhandelt al maanden achteruit waarbij geen concessie die vanuit Tsipras of Varoufakis is gedaan – en die gingen veel verder dan hun verkiezingsbeloftes – goed genoeg is. Tsipras stelde over de onderhandelingen met de Trojka: ‘hoe meer we richting hen bewogen, hoe meer zij zich van ons distantieerden’.
De Trojka stuurt aan op een splitsing binnen Syriza. Een situatie dus waarin de leiding van Syriza gedwongen wordt samen te werken met dezelfde neoliberale partijen die de afgelopen jaren hun steun zagen afkalven vanwege hun collaboratie met de Trojka. Regime change in Athene is de snelste weg om antibezuinigingsbewegingen in andere Europese een slag toe te brengen.
4. Het referendum is ‘zinloos’ omdat er gestemd wordt over een bezuinigingsvoorstel dat niet meer op tafel ligt.
Indien het referendum zondag doorgaat, zal de uitslag hoe dan ook grote gevolgen hebben. Wanneer mensen tegen de voorwaarden van de Trojka stemmen, is dit een duidelijk geluid tegen het neoliberale dwangbuis van de eurozone. Tsipras en Varoufakis hopen met een OXI sterker te staan in hun onderhandelingen met de Trojka, maar het is waarschijnlijker dat dit de opmaat is richting een Grexit.
Wanneer de meerderheid ja zegt tegen de voorwaarden van de Trojka, dan betekent dit het einde van de Griekse regering in de huidige samenstelling. Varoufakis gaf al aan af te treden, en leden van Syriza uit het Linkse Platform zullen waarschijnlijk hun functies neerleggen. Het betekent ook dat de Grieken zelf verantwoordelijk worden gemaakt voor de voortdurende vernedering door de handen van de Trojka. Dit zou de deur openzetten voor een verdere versterking van (extreem) rechts.
5. De Grieken zijn ‘verdeeld’ over het referendum. Het referendum polariseert, maar niet ‘door het midden’ zoals Nederlandse media lijken te suggereren, maar langs klassenlijnen. De Engelse journalist Kevin Ovenden haalt een Griekse dokter aan die stelt: ‘De meeste doktoren zeggen ja. Dat is geen verrassing. Maar de meeste verplegers, beveiligingspersoneel en andere medewerkers stemmen nee, en er zijn meer van hen dan er dokters zijn.’
De basis van de voorstanders van het akkoord is smaller, maar wordt gesteund door een meedogenloze angstcampagne. Deze komt niet uitsluitend uit de rest van Europa, zoals Tiny Kox lijkt te suggereren. In het nieuws van 30 juni op private televisiezenders werd 47 minuten stilgestaan bij de JA-campagne, en acht minuten voor NEE. Op de publieke omroep is dit een beetje beter. Mediabedrijven publiceerden de uitslag van een peiling van een bureau waaruit bleek dat de JA-campagne aan de winnende hand was. Een dag later liet het peilingsbureau weten niets van deze peiling te weten. De grote bedrijven en banken zijn eensgezind in hun steun voor bezuinigingen die hen ontzien.
Hiertegenover staat een brede campagne van onderaf. Vakbondsleden, anarchisten, leden van Syriza en het antikapitalistische Antarsya spelen hierin een centrale rol. De muren van de grote steden zijn behangen met OXI. Afgelopen vrijdag was het grootste protest in jaren. Het zijn deze netwerken van onderaf die niet alleen een overwinning kunnen boeken zondag, maar die hierna ook de druk op de leiding van Syriza kunnen handhaven om niet akkoord te gaan met verdere bezuinigingen. Dit betekent ook het treffen van voorbereidingen voor het nationaliseren van de banken.
Het verzet van de Grieken is een inspiratie voor links in Europa. Duizend Ieren blokkeerden deze week urenlang het parlement zodat pro-bezuinigingspolitici er niet uit konden. Zij riepen: ‘Oxi tegen de bezuinigingen en nee tegen de waterheffingen’. Twintigduizend mensen gingen gisteren de straat op in Parijs onder de leus ‘Wij zijn allemaal Grieken’. In Nederland zien we de laatste weken veel kritische artikelen voorbij komen over de Nederlandse medeplichtigheid en is er ook een solidariteitspetitie gelanceerd. Het is nu zaak om richting Prinsjesdag hier ook het verzet tegen de bezuinigingen naar de straat en werkplekken te brengen. Griekenland is overal.