UvA-werkers staken in solidariteit met de Palestijnen
Hoe zag de aanloop naar deze staking eruit?
De onderhandelingen vinden al plaats vanaf juni. In mei zagen wij hoe het CvB de politie op studenten af stuurde. Wij hebben als vakbondsleden toen al besloten om daar bijeenkomsten over te houden. De walk-outs die wij destijds deden, hebben geholpen om collega’s aan te trekken. Daar werd de vraag al gesteld: willen wij met de vakbond in zee gaan? Het antwoord was ja, maar dat stelde ons wel gelijk voor de volgende uitdaging. De eisen die wij hebben, zoals het verbreken of ten minste opschorten van de banden met Israëlische instituten, zijn ook als ‘te politiek’ op te vatten. Het is dan zoeken naar een manier waarop de vakbond een thema zoals dit kan oppakken. De vakbond heeft het natuurlijk vaak over loon, vrije dagen of veiligheid op het werk. Maar ‘politieke’ eisen houden blijkbaar moeilijk stand voor de rechter . Het was dus een hele zoektocht om de eisen zo te formuleren dat staken wél mag.
Er is lang onderhandeld met het College van Bestuur. Wij hebben hun gevraagd om alvast de banden met Israëlische instellingen op te schorten, waarmee zij hun goede wil konden tonen en zichzelf demonstraties konden besparen. Maar dit werd in de wind geslagen. Staken is nu nog de enige optie. Het overgrote deel van de aanwezige FNV-leden stemde daarom voor staken, wel 84%.
In het kort, wat zijn de eisen?
Wij willen drie dingen. We moeten het recht hebben om te demonstreren. Er moet een onafhankelijke commissie komen die de banden met landen en organisaties beoordeelt, en de banden met Israël moeten verbroken worden, of ten minste opgeschort in afwachting van een oordeel van de commissie.
Wordt het demonstratierecht ingeperkt?
Wij hebben gezien wat er in mei gebeurde nadat er op universiteiten door heel Nederland protesten plaatsvonden in solidariteit met de Palestijnen. Onder andere de UvA en de Universiteit Utrecht hebben politie ingeschakeld om de studentenprotesten van de campus te verwijderen. Dat gebeurde met veel geweld. De UvA was heel snel met het instellen van nieuwe huisregels. Het voorstel tot strengere huisregels kwam via de Universiteiten Nederland (UNL, voorheen VSNU). Juridische experts hebben gewaarschuwd dat deze niet in overeenstemming zijn met de gevestigde mensenrechten. Bovendien worden de huisregels willekeurig toegepast: de Oekraïne-posters van de UvA zelf mochten wel, maar niet de Palestina-posters van studenten en medewerkers, waarna posters tegen de drastische bezuinigingen juist weer door de UvA werden aangemoedigd.
Wat is jullie doel met de commissie?
We willen een democratisch samengestelde commissie die beoordeelt of banden met landen of organisaties wel kunnen. Dat is niet alleen interessant voor Israël, maar ook voor banden met bijvoorbeeld oliemaatschappijen. Zo is er eerder al actie geweest over de banden met Shell bijvoorbeeld. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om onderzoek en financiële banden.
Een dergelijke commissie heeft de Universiteit Tilburg al geadviseerd om de banden met Israël zo spoedig mogelijk te verbreken
Ja, dat is goed nieuws. Zij zijn niet de enigen. Universiteiten in Ierland en Barcelona hebben ook al die stap gezet. De Kunstacademie van de Beeldende Kunst (KABK) in Den Haag en de Rietveldacademie in Amsterdam hebben als eerste Nederlandse opleidingsinstituten de samenwerking met een Israëlische academie opgeschort.
Voor Tilburg is het supergoed dat die ethische commissie met dat advies is gekomen. Dat wil nog niet zeggen dat het College van Bestuur (CvB) dat ook overneemt. Als voorbeeld, in Utrecht hield Maya Wind, een Israëlische en Joodse onderzoekster (auteur van Towers of Ivory and Steel) een lezing naar aanleiding van haar onderzoek naar de banden tussen de Israëlische staat en de universiteiten. Daarin doet zij uit de doeken hoe die instellingen gebruikt worden in de Israëlische Apartheid, in het ontwikkelen van wapens, en de intimidatie van Palestijnen en joden óp de universiteiten. Het Utrechtse CvB hoorde het aan, mocht vragen stellen, en zei dat het ‘onder de indruk was’. Vervolgens stuurde het CvB alsnog de Mobiele Eenheid af op de demonstranten! Het lijkt erop dat de CvB’s in Nederland bang zijn om zelf een lijn te trekken. Alsof ze onder een enorme politieke druk staan om de banden vooral niét te verbreken.
Het PVV-kabinet is bezig met een harde aanval op het hoger onderwijs. Sommige docenten en medewerkers die op 23 november op het Malieveld stonden, vinden dit een compleet ander onderwerp. Hoe zie jij de verbinding tussen verzet tegen genocide en bezuinigingen?
Er zit een wezenlijk verschil tussen de twee. Duidelijk is dat de UNL tegen de bezuinigingen is. Wij kregen van de CvBs de mogelijkheid om lessen naar een andere dag te verplaatsen zodat we konden demonstreren, bijvoorbeeld. De acties voor een academische boycot van Israel gaan wél tegen het CvB van de UvA in. Je ziet dat dat voor sommige medewerkers een stap te ver is.
Het is duidelijk dat de docenten die zich inzetten voor Palestina tegelijk ook de beste mobilisators waren tegen de bezuinigingen van één miljard euro op hoger onderwijs. Zij zagen al het verband tussen de bezuinigingen op onderwijs en de drastisch toegenomen uitgaven van minstens 5 miljard euro aan Defensie. De minister heeft na de landelijke protesten tegen de bezuinigingen zelf dat verband aangegeven.
We zijn erg blij dat studenten massaal tegen de bezuinigingen zijn gaan protesteren in Utrecht en Den Haag. Aan universiteiten hebben studenten al langer actie gevoerd voor de Boycot-campagnes. Vanuit collega’s werd er ook respect uitgesproken naar de actievoerende studenten die ons hielpen om ook in actie te komen.
Over die studenten, worden die nog betrokken?
Er zijn zeven studentenorganisaties die de staking volmondig steunen, waaronder de studentenbond ASVA en de radicale studentenorganisatie ROSA. Zij delen flyers uit aan medestudenten die uitleggen waar de staking over gaat en waarom die nodig is. Die steun is heel erg fijn. Tijdens de vierdaagse staking gaan wij teach-ins houden om onze eisen uit te leggen, waar studenten vanzelfsprekend welkom zijn. En wij zullen met eigen flyers tekst en uitleg geven tijdens de staking.
Wanneer is de staking succesvol?
Het meest urgente is wel dat de banden met Israël verbroken worden. Daar wordt nu een genocide gepleegd. Maar ook de andere twee punten, die van het demonstratierecht en die van de onafhankelijke commissie, zijn belangrijk. Wij gaan vechten voor alle drie de punten en laten niet los tot wij dat hebben bereikt.
Op de website van de FNV kun je meer lezen over de eisen.