Uitdagingen voor de Griekse beweging
Door Jelle Bruinsma, vanuit Griekenland
In tegenstelling tot eerdere beloftes, kwam de nieuwe regering direct met een plan voor bezuinigingen van 4 miljard euro, waaronder 10 procent op sociale zekerheidsuitgaven, en een belastingverhoging van 3 miljard. Verder zouden 40.000 tijdelijke werknemers op staande voet worden ontslagen en salarissen in de publieke sector bevroren. Dit waren de plannen enkele maanden geleden. Maar de waakhonden van de EU eisten meer en Griekenland lag in de afgelopen maand onder constant vuur.
De financiële wereld bemoeit zich niet alleen via de EU maar ook direct met de Griekse crisis. De Financial Times (27 januari) schrijft dat met name de topmensen van de bank Goldman Sachs in direct contact staan met de Griekse regering. Daarnaast werd afgelopen maand een grote Griekse schepenbezitter benoemd in een topfunctie bij de Griekse nationale bank. Hij heeft sterke banden met de Chinese financiële wereld, en men lijkt te hopen op Chinees kapitaal. De Griekse overheid zal haar huid duur proberen te verkopen, maar verkopen zal ze.
Tegelijkertijd weet de regering dat ze massale strijd van het volk kan verwachten als ze deze plannen doordrukt. Dit is de belangrijkste reden dat bij de bezuinigingsplannen ook een belasting van 90% op bankiersbonussen werd voorgesteld. De haat tegen de bankiers en hun asociale gedrag loopt, net als in de rest van de wereld hoog op, en de regering hoopt zo een gedeelte van het volk koest te houden. Het is zeer de vraag of dat gaat lukken. In Griekenland loopt de haat zelfs zo ver op dat er in een wijk in Athene, Exarchia, geen bankfilialen meer zijn omdat ze allemaal afbrandden.
De punten van strijd liggen echter niet alleen daar. De haat tegen de staat is groot in linkse kringen, en de spanningen als gevolg van de moord op de 15-jarige scholier in december 2008 zijn nog altijd voelbaar. Vorige week woensdag begon de rechtszaak tegen de moordenaar van Alexandros Grigoropoulos. Uit angst voor demonstranten werd deze gehouden in het kleine en conservatieve plaatsje Amfissa, op ongeveer 4 uur rijden van Athene. Het was een doordeweekse dag en de meeste studenten hadden tentamens, waardoor de opkomst niet hoger dan 300-400 was. Er waren minstens zoveel ME-ers, en alle bussen werden grondig doorzocht voor ze door mochten rijden. Het toont de terechte angst van de staat voor de kracht van de Griekse sociale beweging.
Ook op het vlak van racisme en migranten lopen de spanningen in Griekenland hoog op. Aanvallen van fascisten nemen toe (zie ze hier in actie), en de behandeling van migranten door de staat is abominabel. Maar daar waar voorheen de politie soms samenwerkte met de fascisten (zie hier voor enkele voorbeelden) voelde de overheid zich vorige week gedwongen een groep van 44 fascisten te arresteren. Zij hadden een anti-racismedemonstratie aangevallen waarbij een 50-jarige vrouw het ziekenhuis in werd geslagen. De fascisten lopen inmiddels weer vrij rond.
Vorige week dinsdag werd door de linkse buiten-parlementaire coalitie Antarsia een demonstratie tegen racisme en vóór solidariteit met migranten georganiseerd. Tussen de 1000 en 1500 demonstranten, waarvan de helft Afrikaanse migranten, kwamen samen om te strijden tegen discriminatie. Ditmaal waren de fascisten te laf om deze grote demonstratie aan te vallen, maar ze lieten hun aanwezigheid merken door vanaf een hoog gebouw honderden flyers over de demonstratie uit te strooien.
Ondanks de kracht van links in Griekenland, staat zij de komende jaren voor enkele moeilijke opgaven. De aanval op de sociale voorzieningen zal op alle terreinen de spanningen verder doen oplopen. Een van de belangrijkste vragen is of het links zal lukken goed samen te werken en al deze strijdpunten te verbinden. Aan de ene kant is er de parlementaire coalitie SYRIZA die zich niet altijd in de strijd durft te mengen. Desalniettemin vindt er binnen die partij een serieuze strijd plaats tussen radicalere groepen en parlementaire reformisten. Daarnaast is er de jonge buiten-parlementaire coalitie Antarsia, waar onder andere de Griekse Internationale Socialisten in zit. Deze coalitie heeft veel ongebonden linkse mensen weten te interesseren. Velen van hen strijden nu om er een echte democratische partij van te maken, en niet een overlegsorgaan van de verschillende leiderschappen van de coalitiegenoten. Aan de andere kant bestaat buiten-parlementair links in Griekenland voor een belangrijk deel uit anarchistische groepen en individuen. Vele van deze groepjes zijn moeilijk te kenschetsen en werken amper samen met de rest van links. Een uitzondering is Alfa Kappa (Anti-Autoritaire Beweging). Dit is een serieus georganiseerde groep anarchisten met de potentie om duizenden mensen op de been te krijgen. Bovendien werkt zij regelmatig samen met andere linkse groepen.
Deze coalitievorming en organisatiegraad is onder andere een gevolg van de beweging die een jaar geleden op kwam zetten, en het gevoel van noodzaak om de krachten te bundelen. Soms lukte dit goed en er is duidelijke progressie, maar tegelijkertijd is het vaak nog zo dat elke groep haar eigen demonstraties organiseert. Er zit veel potentie in de Griekse linkse beweging, maar de uitdagingen van het komend jaar zijn groot.