Uitlevering Assange is een aanval op persvrijheid
President Dominique Pradalié van de International Federation of Journalists protesteert bij de gevangenis van Belmarsh, 8 augustus 2023 (Foto: Tim Dawson)
De zaak tegen Assange speelt sinds zijn publicatie op WikiLeaks in 2010 en 2011 van bijna een half miljoen geheime documenten die hij van Chelsea Manning had ontvangen. Zij was inlichtingenanalist in het Amerikaanse leger. Manning is veroordeeld voor spionage en diefstal van geheime documenten. Dit materiaal toont aan dat Amerikaanse soldaten honderden onschuldige burgers hadden vermoord in niet gerapporteerde incidenten in Afghanistan.
Assange staat ook terecht als spion voor zijn hulp bij het publiceren van deze geheime documenten. Assange is al twaalf jaar ‘op de vlucht’ voor uitlevering aan de VS: de Ecuadoraanse ambassade in Londen verleende hem in 2012 politiek asiel.
Hier kwam in 2019 een einde aan, toen de Britten hem arresteerden. Sindsdien zit Assange opgesloten in de Belmarsh-gevangenis in Londen.
Britse rechters oordeelden eind maart dat uitlevering is uitgesteld. Ze willen eerst weten wat er met Assange in de VS gaat gebeuren. Hij kampt met verslechterende geestelijke gezondheid vanwege het vooruitzicht van gevangenschap in de VS. Stella Assange, Julians vrouw, zei zelfs: ‘Hij zal (in de VS, red.) in een gat worden gestopt dat zo ver en zo diep in de grond zit dat ik denk dat ik hem nooit meer zal zien.’
De aanklacht door de Amerikaanse overheid tegen Assange bestaat uit drie categorieën: hacken, helpen en publiceren. Daarvan is ‘helpen’ het gevaarlijkst voor Assange. Chelsea Manning is immers een veroordeelde spion. Assanges belofte om haar gestolen informatie te publiceren staat volgens de Amerikaanse overheid gelijk aan het helpen van een spion.
De journalistiek moet de mogelijkheid hebben om bronnen te benaderen en te publiceren wat die zeggen terwijl hun anonimiteit gegarandeerd blijft. Vaak is deze informatie vertrouwelijk. De vrijheid van de pers om informatie te publiceren, ongeacht of die vertrouwelijk is of niet, is essentieel vanwege haar algemeen belang.
De VS kan Assange aanklagen voor hacken indien er genoeg bewijs is om dat te staven. Het wordt echter een glibberig pad als ze hem aanklagen als ‘spion’. Het schept een precedent voor de VS om iedereen die iets publiceert wat hen niet aanstaat aan te klagen en op te sluiten. Assange is geen Amerikaans staatsburger en WikiLeaks is niet in de VS gevestigd. Hem uitleveren aan de VS zou betekenen dat niemand, waar ook ter wereld, veilig zou zijn voor deze censuur.
Persvrijheid houdt regeringen verantwoordelijk. De vraag is niet of Assange al dan niet schuldig is aan een misdaad. De vraag is waarom het niet de regering van de VS is die terechtstaat voor haar vele oorlogsmisdaden en het dwarsbomen van de persvrijheid.