Tweestatenoplossing was nooit een optie

Bij partijen als de SP en GroenLinks-PvdA duiken argumenten voor een tweestatenoplossing weer op. In grote delen van de Palestinabeweging is het echter al jaren duidelijk dat een tweestatenoplossing een recept is voor voortzetting van geweld. Janneke Prins legt uit waarom.
21 december 2023

In een recent SP-vredessymposium problematiseerde Lilian Marijnissen terecht de drie miljard euro ‘ontwikkelingshulp’ die Israël jaarlijks van Washington krijgt. Ook bracht ze de oorlog in verband met beursnotities van de wapenindustrie die na 7 oktober omhoog schoten. De SP en GroenLinks-PvdA erkennen dat de strijdende partijen geen gelijk uitgangspunt hebben. Zo zegt de SP dat de bouw van nederzettingen moet stoppen en heeft GroenLinks-PvdA het over ‘een asymmetrisch conflict’.

Maar de tweestatenoplossing bevestigt de lijn van de westerse gevestigde orde en haar agenda. Israël functioneert immers als een westerse waakhond in het Midden-Oosten om onder andere de belangen in fossiele grondstoffen van ExxonMobil, Shell en Total te beschermen. De standpunten van centrumlinkse partijen als de SP en GroenLinks-PvdA verschillen daarmee niet wezenlijk van die van de Amerikaanse president Joe Biden of Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie.

Oslo

Het idee van een tweestatenoplossing stond centraal in de Oslo-akkoorden van 1993, waarvan de oprichting van Palestijns zelfbestuur de concrete uitkomst was. Israël en de Verenigde Staten bepaalden waarover onderhandeld kon worden en waarover niet. Door hiernaast ook aparte onderhandelingen te beginnen met staten zoals Jordanië en Egypte wisten ze de PLO van Yasser Arafat te isoleren. Het ‘vredesproces’ dat in de jaren erop volgde, toonde meteen al het failliet van deze oplossing.

Terwijl dat Palestijnse zelfbestuur onder leiding van de Palestijnse Autoriteit in de bezette gebieden een soort Israëlische politieagent werd richting de eigen bevolking, ging Israël nog steeds verder met het inpikken van Palestijns grondgebied. Midden-Oosten-specialist Robert Soeterik concludeerde in 2020 in de Socialist dat het falen van de Oslo-akkoorden ‘in eerste instantie toe te schrijven [was] aan het feit dat in het kader van “Oslo” de kern van het probleem – Israëls apartheid met een scheidslijn tussen Joden en “niet-Joden” – niet is aangepakt.’

Geografie

Eind oktober 2023 betoogden Lilian Marijnissen en Jasper van Dijk in een opiniestuk voor Joop.nl de noodzaak van een ‘structurele oplossing’ voor de bezetting van Palestina. Volgens de SP’ers moet een ‘Palestijnse staat […] een plek krijgen in de Gazastrook, de Westoever en Oost-Jeruzalem.’ Dit is bizar om meerdere redenen.

Het betekent ten eerste een voortzetting van de geografische versplintering voor de Palestijnen. Ten tweede houdt deze ‘oplossing’ in dat 7,5 miljoen Palestijnen slechts 20 procent van historisch Palestina terugkrijgen, terwijl zeven miljoen Israëliërs de rest houden – en dit is exclusief alle Palestijnse vluchtelingen in Libanon, Jordanië en de rest van de diaspora. Ten derde is het grondgebied van de Westelijke Jordaanoever ‘als pokken bezaaid’ met Israëlische nederzettingen, zoals de Palestijnse activist en academicus Ghada Karmi treffend opmerkte in een recent interview met de Britse krant Socialist Worker.

Die nederzettingen vormen een wezenlijk onderdeel van het uitbouwen van Israëlisch grondgebied. Want in feite voert Israël al sinds 1948 een eenstaatoplossing in, eentje die druipt van Palestijns bloed en tranen. Zeker met fascisten in de Israëlische regering die een ‘GrootIsraël’ willen. Aan Israëlische zijde is er nog nooit een poging gedaan om de Palestijnen een levensvatbare staat te gunnen. Dat zou regelrecht indruisen tegen het koloniale project van de staat Israël. Die is gebaseerd op het racistische idee van ‘een land zonder mensen voor mensen zonder land’.

De meeste activisten in de solidariteitsbeweging stellen daartegenover de eis van een eenstaatoplossing: één die democratisch en seculier is waarin Arabieren, Joden en anderen naast elkaar leven zoals dat ook voor 1948 het geval was. Eén staat, from the river to the sea. 

Jij wilt ons nieuws.





    Je emailadres is vereist.