Thijs Roovers: ‘Er ontstaan bewegingen, die zelfvertrouwen krijgen’
Kan je iets vertellen over de totstandkoming van de staking?
Ik wist van tevoren dat het onderwijs minder zou betalen. Maar het ging wringen op een gegeven moment. Het gaat voor mij niet om het geld, net zoals voor veel leerkrachten niet, maar de waardering voor de functie is zo laag. Het is van de zotte want we deden een vergelijkbare opleiding, krijgen vergelijkbaar takenpakket en werkdruk, en de bijdrage aan de maatschappij is even groot als binnen andere onderwijssectoren.
Toch is er zoveel verschil. Daar heb ik direct na mijn master-opleiding een essay over geschreven. Dit werd veel op social media gedeeld. Jongens uit Arnhem hebben toen een Facebook-groep opgericht, PO in Actie. Ik ben daar bij gevraagd. Binnen een dag waren er al 1500 leden. Nu heeft die pagina 43.000 leden, meer dan een derde van de hele beroepsgroep.
De meeste leerkrachten waren zich niet bewust van het enorme salarisverschil. Uiteindelijk gaat het ook niet om de portemonnee, maar het gaat ten koste van de kwaliteit. Er is veel uitval, vanwege een enorme werkdruk. We maken ons veel zorgen om het komende lerarentekort. En als leerkracht spreek je hierop toch meer het gevoel van collega’s of ouders aan dan bijvoorbeeld een vakbondsbestuurder dat doet.
Ook schoolbesturen steunen nu de acties, maar hun belangen komen niet helemaal overeen met die van de docenten – hoe zie je die samenwerking op langere termijn?
Dat zijn tegenstrijdige belangen. Op dit moment betalen werkgevers door bij staking, dat is uniek. Dit heeft met twee dingen te maken: de problemen die wij als leerkrachten voelen, voelen besturen ook, zeker in de grote steden met het lerarentekort.
Ze willen uitval beperken. Daarom kun je het als schoolbestuur bijna niet met onze punten oneens zijn. De PO-Raad is een partner die aanmoedigt bij staking. Ze zijn er actief mee bezig. Ik denk dat ze de komende tijd nog wel de acties blijven steunen. Dat helpt enorm voor de actiebereidheid. Leerkrachten kijken toch naar wat hun bestuur doet.
Maar als het niet meer gaat met de besturen, dan doen we het zonder hen. Wij gaan door. Als het OCW niet meer betaalt, dan moet je als schoolbestuur maar net genoeg reserves hebben. Ik zeg vanuit mijzelf: wat het bestuur ook zegt, ik ga toch wel staken. Maar dan gaan we keihard werken om de leerkrachten dat vertrouwen alsnog te geven. Al denk ik niet dat het in de toekomst gaat knallen, ze blijven er zeker nog bij, sowieso tot het regeerakkoord.
Wat is de rol van de vakbond daarin voor jullie? Want de AOb heeft te lang veel te weinig betekend voor docenten in het PO.
Wij hadden dat idee ook. Maar mijn mening over vakbond is bijgesteld, al waren wij heel kritisch. Er leek sinds 2012 geen winst behaald. Die problemen die toen met passend onderwijs werden voorspeld, zíjn er nu. Dat bijeenkomen in de Arena leek leuk, maar er is niet zoveel mee bereikt. Nu zie ik dat de vakbond echt wel veel werk doet. Mijn vraag is wel of het allemaal effectief genoeg is.
Ik merk ook dat soms de focus niet scherp genoeg is, of dat andere impulsen zoals ledenwerving een rol spelen. Zij werken in zoveel sectoren, dan is het moeilijker om je als vakbond op één sector te richten en daarvoor te gaan. Zij zitten aan de CAO-tafel met vier verschillende sectoren en de sectorraad, dus vijf partijen en OCW. Dan duurt het lang voor de onderhandelingen echt kunnen beginnen. Dat zie je niet meteen in resultaten terug.
Denk je dat PO in Actie en de komende acties een rol kunnen spelen om de AO b meer een bond van docenten zelf te maken?
Doordat de aandacht nu op het PO en bijbehorende doelen ligt is er meer focus vanuit de bonden. Dit heeft nu prioriteit. Voor de bonden is dit nu ook wel fijn, voorheen hadden ze alleen winst in de marges. De communicatie naar leden kan wel beter en er zouden minder bestuurslagen moeten zijn. De vakbond zou veel meer vanuit de werkvloer zelf moeten werken. Maar ik ben momenteel heel tevreden over onze samenwerking.
Kijk, wij kunnen geen staking uitroepen. We hebben de bond daarvoor nodig. En ze zijn nu echt bezig met onze doelen. Ze staan er nu echt voor. Mijn persoonlijke mening is wel dat het beter zou zijn dat er één bond is voor alle onderwijssectoren.
Jullie zijn een enorme inspiratie voor andere sectoren. Besef je dit zelf ook?
Ik zie dat er bewegingen aan het ontstaan zijn, die zelfvertrouwen krijgen. Bijvoorbeeld in de zorg, de buurtzorg specifiek. Wij hebben als leerkrachten het voorbeeld gegeven dat we zonder tussenkomst van allerlei partijen heel veel kunnen bereiken. Ik denk aan wat andere sectoren hiervan kunnen leren: niet je eigen kracht onderschatten, van je eigen beroepsgroep. Zorg dat je je hoorbaar maakt. Zorg voor medestanders en exposure in de media of naar de bond toe. Zorg dat je goed ingelezen bent.
De politiek zou dit ook moeten toejuichen, dat is hun taak als volksvertegenwoordiger. Als zij dat niet waarmaken heb je een hele sterke bond nodig die echt in de smiezen heeft wat er gebeurt op de werkvloer. Ons voordeel nu is nog onze onbevangenheid, onze grassrootsbasis.