Tea Party: geen beweging van ‘de hardwerkende Amerikaan’

Alle peilingen voor de verkiezingen vandaag in de VS wijzen op een Republikeinse meerderheid in het nieuwe Huis van Afgevaardigden. In de Senaat is de strijd spannender, maar hoe dan ook is duidelijk dat de Democraten onder leiding van Obama draagvlak verliezen, alle beloften over ‘change’ ten spijt. Een grote rol vervult de ultra-conservatieve Tea Party-beweging, die zich van een randverschijnsel heeft ontwikkeld tot een geduchte factor in de politieke arena. Wie zijn ze en wat verklaart hun opkomst?

Foto: kraampje met toonaangevende buttons op een manifestatie van de Tea Party

Door John van Mullem

Met het uitbreken van de crisis zien we niet alleen in Europa een opkomst van populistische extreem-rechtse partijen en bewegingen. In de Verenigde Staten wint de Tea Party beweging steun. Hoewel de organisatie claimt een ‘basisbeweging van onderaf’ te zijn, is het in werkelijkheid vooral een hergroepering van het Republikeinse kamp na de vernederende verkiezingsnederlaag in 2008.

De leiding van de Tea Party beweert dat de beweging er een is van ‘hardwerkende Amerikanen’ die vechten voor de vrijheid van het individu en tegen overheidsbemoeienis. Niets is echter minder waar. De beweging is opgezet door enkele zeer vermogende Amerikaanse kapitalisten die staan voor het spekken van hun eigen bankrekening.

Op de voorgrond staat Sarah Palin, in 2008 running mate van de Republikeinse presidentskandidaat John McCain. Hoewel zij op de voorgrond staat, is zij niet meer dan een marionet van onder anderen mediamagnaat Rupert Murdoch en oliemagnaten David en Charles Koch, die gezamenlijk een vermogen hebben waarmee ze tot de topdrie van Amerika behoren.

Hierdoor krijgt de Tea Party genoeg media-aandacht van Murdochs imperium, waartoe onder andere het uiterst conservatieve Fox News behoort, en indoctrineert zo miljoenen Amerikanen met leugens. Zo zou Obama ‘moslim’ en ‘communist’ zijn. Erg typisch als je nagaat dat onder zijn bewind dagelijks in Irak en Afghanistan moslims worden afgeschoten en dat deze ‘communist’ met honderden miljarden wel de Amerikaanse banken redde, maar niet gewone Amerikanen.

Investeringen

Normaliter is het zo dat als kapitalisten ergens in investeren zij hun investering met winst willen terugzien. Met de investeringen in de Tea Party zullen zij hun geld dubbel en dwars terugverdienen, als het programma van een gelimiteerde overheid, meer vrije markt en minder belastingen daadwerkelijk beleid wordt. Ze krijgen het Amerika zoals zij dat willen: neoliberaal en ultra-conservatief. Een ideaal klimaat dus om over de rug van de hardwerkende Amerikaan nog meer geld te verdienen.

Dit wordt verder op scherp gezet door de steun die onder andere BP aan de Tea Party geeft. Aangezien de Tea Party klimaatverandering ziet als een grote linkse leugen, is dit voor BP na de dramatische vervuiling in de Golf van Mexico een uitgelezen kans om rechtszaken en herstelbetalingen te voorkomen.

De Tea Party zegt geen onderscheid in kleur en afkomst te maken, maar in de praktijk blijkt dat deze beweging doorspekt is met racisme. Op de openbare bijeenkomsten worden toespraken gehouden die bol staan van vreemdelingenhaat. Zo werden op een bijeenkomst in Washington tegen Obama’s hervorming van de gezondheidszorg donkere Congresleden ‘nikkers’ genoemd en het homoseksuele Congreslid Barney Frank een ‘flikker’. Tevens wordt er hevig gepleit voor een immigratiestop en uitzetting van Latijns-Amerikaanse migranten.

Het racisme van de Tea Party gaat echter nog verder. Een groot gedeelte van de retoriek bestaat uit een aanval op de islam als ‘een gewelddadige ideologie’ die Amerika wil islamiseren. De islamofobie kwam ook duidelijk tot uiting in de protesten tegen de bouw van een moskee vlakbij Ground Zero in New York. Maar ook elders in de VS wordt door Tea Party-aanhangers gedemonstreerd tegen de bouw van moskeeën.

De rechtse Republikeinen krijgen steun van voornamelijk de blanke middenklasse, maar ook Amerikaanse arbeiders. Met de drie pijlers waar hun beweging voor staat – minder belasting, een gelimiteerde overheid en meer vrije markt – lijkt het erg verwonderlijk dat gewone Amerikanen voor deze pijlers in actie willen komen. Tenslotte was het juist de vrijemarktideologie zelf die ertoe geleid heeft dat de ergste economische crisis sinds de jaren dertig heeft kunnen ontstaan.

Teleurstelling

Het zijn dan ook niet allereerst de standpunten van de Tea Party die er voor zorgen dat veel Amerikanen nu voor dit extreem-rechtse kamp kiezen, maar meer het falende en teleurstellende beleid van Obama, die in plaats van ‘change’ vooral een voortzetting van de politiek van zijn voorgangers heeft bewerkstelligd.

Veel prominente Democraten gaan ervan uit dat het uiteenvallen van het Republikeinse kamp in een extreemrechts gedeelte en een gematigd deel hun geen windeieren zal leggen bij de verkiezingen. Maar tot op heden blijkt het tegendeel waar te zijn. In tal van staten worden Democratische senatoren verslagen door Republikeinen die worden gesteund door de Tea Party.

Doordat de Obama ongeloofwaardig blijkt te zijn en tegelijk weigert om de Tea Party racistisch te noemen en hen als leugenaars te ontmaskeren, kan de beweging blijven groeien. De verwachting is dan ook dat dit de Democraten bij de verkiezingen duur zal komen te staan.

Het enige progressieve antwoord op de Tea Party kan komen uit de hoek van de Amerikaanse bewegingen tegen racisme en oorlog, de zogenaamde LGBT-beweging voor seksuele bevrijding en de Amerikaanse vakbeweging. Een alternatief geluid was ook te horen op de massale manifestatie op 30 oktober in Washington onder leiding van comedian Jon Stewart ‘tegen angst’ en ‘om het gezond verstand’ te herstellen.

Net als in Europa ligt er voor links in Amerika een enorme opgave om de strijd tegen zondebokpolitiek te verbinden met het gevecht tegen het asociale bezuinigingsbeleid.