Syrische socialist: ‘Sociaal-economische en politieke dynamiek revolutie niet negeren’
Hoe zou je de huidige machtsbalans in Syrië omschrijven?
De militaire machtsbalans slaat duidelijk door naar de kant van het regime. Het wordt voortdurend voorzien [van wapens] door zijn bondgenoten (Iran en Rusland), een grote toestroom van geld en Hezbollah neemt direct deel in het veld, naast het trainen van nieuwe soldaten. Aan de andere kant heeft het Vrije Syrische Leger (VSL) een compleet gebrek aan materiaal en financiële steun.
De islamistische reactionaire krachten, zoals Jabhat al Nusra en de Islamitische Staat in Irak en de Levant (ISIL), worden goed gefinancierd door verschillende Golfstaten. Zij doen dat om de Syrische revolutie te veranderen in een sektarische oorlog. De overwinning van de revolutie in Syrië, en de verspreiding daarvan in de regio, betekent een bedreiging voor hun eigen regimes.
We moeten ook niet vergeten dat de spanningen tussen VSL-groepen en de islamistische krachten van Jabhat al Nusra en ISIL recent zijn vergroot. De laatsten worden beschuldigd van het vermoorden van leden van VSL, waar onder Fadi al-Qash, het hoofd van een VSL-bataljon en zijn twee broers. Het ISIL verbande ook VSL-troepen uit verschillende regio’s die het VSL had bevrijd, en spraken hun wil uit om islamitische emiraten te vestigen, terwijl ze weigeren om te vechten aan het front in Aleppo, Homs en Khan al Asal.
Ondanks het duidelijke militaire overwicht van het regime en hun verwoestingen, neemt de vastberadenheid van de Syrische beweging niet af. Er zijn voortdurend demonstraties en andere vormen van verzet in veel regio’s van Syrië.
Hoe komt het dat het Syrische volk doorzet, ondanks de ongelijke militaire kracht?
Er is geen weg terug naar het tijdperk van het Assad-regime en geen alternatief dan het voortzetten van de revolutie. Een van de voornaamste slogans die wordt geroepen door de demonstranten is ‘liever de dood dan vernedering’. Daarnaast weet de Syrische beweging heel goed dat als ze opgeeft, ze vreselijke repressie tegemoet ziet van het regime.
Wat zijn de economische en sociale factoren die ten grondslag liggen aan de opstand?
Het aanhaken van het regime bij de bourgeoisie begon in 1970, toen Hafez al-Assad een einde maakte aan het radicale beleid van de jaren zestig van de linkervleugel van zijn Baath-partij. Dat kwam in een stroomversnelling door het opleggen van neoliberaal economisch beleid, toen [zijn zoon] Bashar al-Assad de macht overnam in 2000. Dit beleid pakte vooral goed uit voor een kleine oligarchie.
Rami Makhlouf, de neef van Bashar al-Assad, was het symbool van het maffia-stijl privatiseringsproces geleid door het regime. Dat zorgde voor nieuwe monopolies in de handen van familieleden van Bashar al-Assad, terwijl de kwaliteit van goederen en diensten daalde. Deze neoliberale economische hervormingen betekende de toe-eigening van economische macht door de rijken en machtigen.
Tegelijkertijd werd de financiële sector ontwikkeld met private banken, verzekeringsmaatschappijen, de aandelenbeurs van Damascus en geldwisselkantoren. Neoliberaal beleid heeft de heersende klasse en buitenlandse investeerders, voornamelijk uit de Arabische Golf, tevredengesteld, ten koste van de meerderheid van de Syriërs, die worden getroffen door inflatie en de groeiende kosten voor levensonderhoud.
Dit beleid, versneld door brute onderdrukking van elk volksprotest of verzet van de arbeidersklasse na 2000, heeft een vernietigend effect gehad. Het aandeel van het kapitaal in het bruto binnenlands product steeg naar 72 procent in 2005, meer dan eenderde van de bevolking leeft onder de armoedegrens (minder dan $1 per dag) en bijna de helft leeft vlakbij deze grens ($2 of minder per dag). Voor de revolutie was er tussen 20 en 25 procent werkloosheid en bijna 55 procent voor jongeren onder de 25 (in een land waar mensen jonger dan 35 tweederde van de bevolking vormen). Het percentage Syriërs dat onder de armoedegrens leeft, steeg van 11 procent in 2000 naar 33 procent in 2010. Ongeveer zeven miljoen Syriërs leven onder of nabij de armoedegrens.
De opstanden in Idlib en Deraa en die in de buitenwijken van Damascus en Aleppo, [deze gebieden] zijn historisch bolwerken van de Baath-partij, die niet massaal hadden deelgenomen aan de opstand in de tachtiger jaren. Dit laat de betrokkenheid zien van de slachtoffers van het neoliberalisme bij deze revolutie.
Welke rol spelen de Lokale Coördinatie Comités in de door de oppositie gecontroleerde gebieden en wat voor steun hebben zij onder de bevolking?
De LCC’s zijn slechts een onderdeel van een grotere volksbeweging, die zich vooral concentreert op het leveren van informatie, video’s van demonstraties, maar ook op een basisniveau samenwerken met lokale volksraden, waarbij ze diensten leveren aan de lokale bevolking en interne vluchtelingen.
We moeten meer algemeen de cruciale rol begrijpen van de lokale volkscomités en organisaties in de voortgang van het revolutionaire proces. Zij zijn de ultieme kracht die het mogelijk maakt dat de volksbeweging zich verzet. Hiermee wil ik niet de rol van het gewapend verzet onderschatten, maar zelfs zij zijn afhankelijk van de volksbeweging om de strijd voort te zetten. Zonder de LCC’s zouden we geen kans hebben.
Wat is je reactie op de aantijging van sommigen aan de linkerkant, dat de Syrische oppositie marionetten zijn voor westers imperialisme en de Golfstaten?
Het probleem met een gedeelte van westers links, vooral de stalinisten, is dat zij het Syrische revolutionaire proces hebben geanalyseerd vanuit een geopolitiek perspectief, waarbij ze de sociaal-economische en politieke dynamiek in Syrië zelf compleet negeren. Velen van hen beschouwen Iran, Rusland of Syrië ook als anti-imperialistische staten, die strijden tegen de VS, wat op alle fronten een foute analyse is. We zouden niet moeten kiezen tussen aan de ene kant de VS en Saudi-Arabië en aan de andere kant Iran en Rusland. Wij kiezen voor de revolutionaire massa die strijdt voor haar bevrijding.
Daarbij komt dat beide kanten hebben geprobeerd van bovenaf een oplossing op te dringen, waarbij het regime blijft op de manier zoals dat in Jemen gebeurde (verander het boegbeeld van het regime, terwijl de structuur hetzelfde blijft). Het enige verschil tussen de posities van de westerse regeringen en de monarchieën in de Golf aan de ene kant en Iran, Rusland en China aan de andere kant blijft hetzelfde: wat is het lot van dictator Bashar al-Assad? Rusland wil de dictator in het zadel houden, terwijl de westerse machten een nieuwe leider willen, een die nog meer openstaat voor hun belangen dan Bashar al-Assad.
Er zijn berichten van gewapende islamistische groepen die andere groepen in de oppositie aanvallen. Welk gevolg had dit voor de oppositie en hoe hebben de revolutionaire groepen daarop gereageerd?
De Syrische revolutionaire massa is steeds meer tegen het autoritaire en reactionaire beleid van deze groepen. In de stad Ragga, die werd bevrijd van de troepen van het regime in maart 2013, vonden veel massademonstraties plaats tegen de autoritaire acties van Jabhat al Nusra en ISIS in de stad. Gelijksoortige demonstraties waren in Aleppo en andere steden, met menigten die stelling namen tegen dit soort gedrag.
Jabhat al Nusra heeft zonder aarzelen deals gemaakt met het Assad-regime, dat hen meer dan 150 miljoen Syrische pond (1 miljoen euro) per maand betaalt om te garanderen dat de olie blijft stromen door twee belangrijke pijpleidingen in Banisa en Latakia. Strijders van Jabhat al Nusra zijn ook bij andere zaken betrokken.
De Syrische Nationale Raad heeft, in plaats van de principes van de revolutie te verdedigen en al het mogelijke te doen om de democratische componenten van het VSL te ontwikkelen, deze groepen, die sinds hun oprichting onderdeel zijn van de contrarevolutie, hun gang laten gaan zonder hen te veroordelen en hen zelfs te beschermen. Deze groepen willen, net als het Syrische regime, het volk verdelen in sektarische en etnische entiteiten. De Syrische revolutie wil de sektarische en etnische verdeeldheid juist breken.
Wat is de reactie op de recente aanvallen van islamistische groepen op Koerdische gebieden?
We hebben steun gezien van verschillende volkscomités in Syrië voor de Koerdische massa tegen de acties van islamistische groepen. Het VSL is verdeeld. Sommige vechten naast de islamisten, maar andere hebben zich bij de Koerdische milities gevoegd en veroordelen de misdragingen van de islamistische groepen.
De traditionele oppositie, van de islamisten tot de nationalisten en liberalen, zijn voor Koerdische culturele rechten, maar tegen autonomie. De Revolutionair Linkse Tendens in Syrië heeft opnieuw haar toewijding en steun uitgesproken voor het recht op zelfbeschikking van het Koerdische volk in Syrië. Dat weerhoudt ons niet om het Koerdische volk te willen zien als een volwaardige partner in de strijd tegen het criminele regime van Assad, en bij het bouwen van een toekomstig democratisch, socialistisch en seculier Syrië.
We veroordelen ook het gedrag van islamisten en andere reactionaire krachten, die proberen het Syrische volk te verdelen. Ook is de weigering onacceptabel van sommigen binnen de Syrische oppositie, onder andere de Syrische Nationale Raad (SNR), om de rechten van Koerden in Syrië te erkennen. Dat is niet anders dan het nationalistische beleid van het regime van Assad.
Welke linkse organisaties en krachten zijn er in de Syrische revolutionaire beweging?
Verschillende linkse krachten zijn betrokken bij het Syrische revolutionaire proces sinds het begon. We zien talrijke kleine linkse groepen en jongeren in Syrië, die deelnemen aan het revolutionaire proces, in volkscomités aan de basis, in de organisatie van demonstraties en de levering van diensten aan de bevolking. Links heeft vooral deelgenomen aan civiel werk, in tegenstelling tot gewapende acties.
Vanaf het begin heeft de Revolutionair Linkse Stroming ondanks onze bescheiden capaciteiten nooit gewankeld in onze betrokkenheid bij de revolutie. We hebben opgeroepen tot democratie en socialisme. We streden zij aan zij met het volk en alle democratische krachten voor de overwinning van deze grootse volksrevolutie van onderaf, net zoals we strijden voor de vorming van een socialistische arbeiderspartij.
Mark Goudkamp is lid van het Australische Solidarity. Lees de verklaring van de Revolutionair Linkse Stroming over het bloedbad met de chemische wapens van Assad.