Strijd in Soedan daagt de dictatuur uit

De bevolking van Soedan protesteert al weken tegen de repressieve dictatuur van Omar al-Bashir. Het grootste protest tot nog toe vond plaats op de verjaardag van de coup waarmee het Nationaal Islamitisch Front aan de macht kwam op 30 juni 1989. De woede achter de Soedanese protesten heeft diepe wortels.
18 juli 2012

Bezuinigingen hebben in Sudan grootschalige protesten losgemaakt

Door Osama Zumam

Meer dan duizend demonstranten werden vastgehouden en honderden raakten gewond tijdens de ‘elleboog-likken’ demonstraties. De activisten noemen de demonstraties zo omdat een presidentiële assistent verklaarde dat Bashir verjagen net zo onmogelijk is als ‘je elleboog likken.’

De golf van protesten begon twee weken eerder als reactie op bezuinigingsmaatregelen die de regering had opgelegd. Maar om de strijd beter te begrijpen moeten we kijken naar de geschiedenis van het regime. Achter zijn islamistische ideologie zit neoliberalisme. Vakbonden en politieke partijen hebben geen ruimte om zich te organiseren. De partij is de staat geworden en de staat is de partij.

Het regime heeft de economie opengesteld voor privatisering. Zo’n honderdduizend arbeiders in de publieke sector verloren hun baan tussen 1989 en 1992 terwijl alle oppositie en seculiere elementen moesten verdwijnen. De regering verbood vakbonden, en vakbondsleiders werden vermoord en gemarteld door de veiligheidsdienst.

De huidige opstand komt voort uit jaren van onderdrukking, onrechtvaardigheid en een oorlog die ertoe heeft geleid dat het zuiden zich vorig jaar heeft afgesplitst als een apart land, Zuid-Soedan. De regering voerde in het zuiden eerst oorlog tegen het ‘communisme’ zoals zij dat noemde, later werd de vijand ‘kruisvaarders’ genoemd.

Na het jaar 2000 werd Soedan een olie-exporteur. Dit heeft ervoor gezorgd dat buitenlandse machten anders naar het land gingen kijken, vooral de VS en China. Het zuiden nam het grootste deel van de olieproducerende gebieden in toen het zich afscheidde. De grens is nog steeds omstreden en de gevechten gaan door in het olieproducerende Blauwe Nijl gebied. De burgeroorlog woedt ook nog voort in het Nuba-gebergte en Darfur, wat meer ellende en vluchtelingen oplevert.

Voor de afsplitsing kwam vrijwel alle staatsinkomsten uit de olie. De gereduceerde inkomsten moeten nog steeds de kosten dekken voor militaire uitgaven, en het beetje dat overblijft gaat naar corrupte regerings- en partijfunctionarissen. Dit betekent dat de wereldwijde economische crisis zeer hard toeslaat in Soedan.

Wanorde heerst in de gezondheidszorg. De regering heeft beleid opgelegd dat patiënten bij de Eerste Hulp niet geholpen worden als zij de behandeling niet kunnen betalen. Studenten worden geconfronteerd met sluiting van universiteiten. Als ze hiertegen protesteren kunnen ze worden gearresteerd en van de universiteit gegooid. Toch nemen ze de studentenvakbonden over van regeringsfracties.

De afgelopen 23 jaar zijn mensen in verzet gekomen maar zowel de regering als Internationale troepen hebben verdeeldheid gecreëerd binnen de oppositie. Maar dat is moeilijker in de huidige strijd. Deze kan zich ontwikkelen tot een reële bedreiging voor de dictatuur als studenten, arbeiders en werkelozen samenwerken.

Jongeren leiden de revolutie. De vonk voor de huidige opstand ontstond op de universiteit van Khartoem. Jongerengroepen organiseren zich via de sociale media. De moedige activisten die terugvechten zijn ongeduldig en hebben weinig ervaring. Soms kopiëren zij de tactieken van de Egyptische revolutie. Maar zonder begrip hoe de Egyptenaren relateerden aan verschillende groepen in de maatschappij, lopen ze het risico zichzelf te isoleren van arbeiders en gewone mensen.

Het is mogelijk dat de regering nog uit de crisis komt. Ze kan de beweging nog onderdrukken of een akkoord sluiten met de grootste rechtse partij Umma, wat de beweging kan beëindigen. De oppositie moet haar protesten verder uitbreiden.

Dit artikel is een vertaling van Socialist Worker.

  • Wil je reageren op dit artikel? Stuur ons een mail.
  • Met socialisme.nu en De Socialist proberen we socialistische ideeën toegankelijk te maken voor iedereen. Om dit te blijven doen kunnen we alle hulp gebruiken. Wil jij ons ook steunen? Neem dan een abonnement op De Socialist of word donateur: vul hier het formulier in.