Stop de bezuinigingen op de zorg!
Door Hans Lammers
Op dit moment gaat het vooral om twee wetten, die bezuinigingen combineren met decentralisatie. De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is vlak voor de zomer aangenomen. De Wet langdurige zorg (Wlz) wordt in november in de Eerste Kamer behandeld. Voor beide wetten geldt dat gemeenten voor een groot deel verantwoordelijk worden voor de zorgtaken.
Daarbij komt dat de budgetten die de gemeenten krijgen veel kleiner zijn. Volgens de kabinetsplannen levert de overheveling van zorgtaken naar de gemeenten een bezuiniging van 11 procent op. Maar uit een onderzoek van het ministerie van VWS en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten blijkt dat de bezuinigingen oplopen tot 35 procent.
Dit komt doordat de zorgaanbieders met de gemeenten contracten moeten sluiten waarbij ze in veel gevallen dezelfde zorg moeten blijven aanbieden voor veel minder geld. Probleem is ook dat gemeenten de vrijheid krijgen om hun zorgbudget ook anders te besteden.
Recht
Nu is veel zorg geregeld via de Algemene Wet Bijzondere Zorg (AWBZ). Die geeft mensen recht op zorg in gevallen waarin ze dat nodig hebben. Dit wettelijk recht verandert in een voorziening van de gemeente. Een gunst dus, waarbij zich grote verschillen kunnen voordoen tussen in hoeverre gemeenten hierin gaan voorzien.
Met minder geld voor zorg zullen er wachtlijsten ontstaan voor plekken in tehuizen. Door de vergrijzing zal de behoefte aan zorg alleen maar toenemen. Door gebrek aan thuiszorg zullen sommige ouderen sneller achteruitgaan.
De thuiszorg wordt ook nog eens beperkt tot schoonmaken. Dat is verontrustend: medisch geschoolde thuiszorgwerkers kunnen op tijd ziekten en kwalen signaleren, waardoor medische zorg effectiever is. Hierdoor zal een groep die nog prima zelfstandig zou kunnen wonen eerder een beroep doen op een plek in een tehuis.
De kwaliteit van het leven van mensen die hulpbehoevend zijn, zal ook afnemen. In het regeerakkoord staat dat dagbesteding in 2014 uit de AWBZ wordt gehaald voor nieuwe gevallen. Dagbesteding is voor veel mensen met een beperking de mogelijkheid om te kunnen meedoen in de maatschappij. Het voorkomt vereenzaming. Het risico bestaat dat gemeenten, die voor minder geld meer zorgtaken moeten gaan uitvoeren, alleen nog dagbesteding zullen regelen voor de ‘zwaarste’ cliënten, terwijl anderen dat ook nodig hebben.
Positie van de vrouw
De meerderheid van de zorgwerkers is vrouw. In september waarschuwde de Nederlandse Vrouwenraad dat de moeizaam verworven economische zelfstandigheid van vrouwen wordt ondermijnd door met name de bezuinigingen in de zorg. De raad bundelt 51 vrouwenorganisaties en vertegenwoordigt 1 miljoen vrouwen.
De ontslagen zullen een terugkeer betekenen van het oude rolmodel, zegt voorzitter Dorenda Gerts. Ze wijst erop dat de ontslagen die vooral vrouwen treffen gepaard gaan met een grote morele druk om bij te springen bij hulpbehoevende families, vrienden en buren. In Trouw van 9 september stelt ze dat in de thuiszorg al duizenden vaste banen zijn verdwenen en dat werkgeversorganisatie ActiZ zelfs rekening houdt met een verlies van 55.000 banen, inclusief personeel in verpleeg- en verzorgingshuizen. Bij de jeugdzorg zijn de eerste ontslagrondes aangekondigd.
Verder is er krimp in de kinderopvang, en ligt het werk van bijna 10.000 kraamverzorgsters onder vuur. Er wordt een groeiend beroep gedaan op mantelzorgers (60 procent vrouw) en vrijwilligers. De ontslaggolf dupeert letterlijk iedereen, werkers én zorggebruikers. Zorgwerkers die hun baan behouden moeten meer doen met minder mensen.
Bezuinigen niet nodig
Er is geld genoeg voor goede zorg. Ontslagen zijn onnodig. Met een betere verdeling van de welvaart zou zorg zelfs gratis en toegankelijk voor iedereen kunnen worden. Kijk naar de winsten van de farmaceutische industrie en de verzekeraars, de topinkomens van bestuurders, de vele managementlagen, de reserves van de instellingen. Uit een onderzoek van Zembla naar belasting bleek: hoe groter het bedrijf, hoe meer mogelijkheden het heeft om de fiscus te omzeilen.
Een rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid laat zien dat de vermogensongelijkheid in Nederland steeds verder toeneemt. Groeiende vermogens hopen zich op bij een heel kleine groep. Een belastingverhoging op deze vermogens levert miljarden op die naar goede zorg zouden kunnen gaan.
Campagne Red de Zorg
De bezuinigingen in de zorg kunnen worden gestopt met massaal verzet. In de organisatie daarvan zou de FNV een belangrijke rol kunnen spelen. De FNV voert al een tijd campagne en zet in op een referendum over de bezuinigingen. Voordat dat landelijk referendum er komt, moeten 300.000 handtekeningen worden opgehaald. Dit kan bijdragen aan de strijd om de bezuinigingen in de zorg te stoppen.
Volgens het Sociaal Cultureel Planbureau wil meer dan driekwart van de Nederlanders dat er meer geld naar de zorg gaat. Rond de petitie kunnen we lokaal acties organiseren. De FNV stimuleert het oprichten van actiecomités. Zo’n comité kan dan handtekeningen verzamelen en acties coördineren. Zo kunnen we momentum opbouwen voor grote landelijk momenten waarbij allerlei organisaties worden betrokken.
In alle sectoren waar de FNV actief is moet de Red de Zorg-campagne uitgebouwd worden. De gemeenten moeten de druk gaan voelen om het geld dat ze krijgen in ieder geval te besteden aan goede zorg. In deze campagne kan iedereen een rol spelen.
Hans Lammers is lid van het FNV Ledenparlement.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
Wat kun je doen?
• Protesteer mee aanstaande zaterdag 8 november op het Spuiplein in Den Haag
• Richt een actiecomité op en download de petitie op fnvvoorzorg.nl
• Documenteer wantoestanden en klachten over de zorg, en geef ze door aan de bond
• Haal handtekeningen op met een groep mensen op een drukke plek in de stad
• Vraag collega’s, buren, familie en vrienden om te tekenen of te helpen
• Leg petitielijsten neer bij bibliotheek, supermarkt, apotheek en op andere plekken waar mensen solidair zijn
• Zoek uit wanneer de gemeenteraad vergadert, en ga erheen met zoveel mogelijk mensen
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
Bestel de brochure over aktiverend vakbondswerk
In deze brochure voert Hans Lammers een pleidooi voor een strijdbare vakbond, en geeft aan hoe we dit in de praktijk kunnen brengen binnen de vernieuwde FNV.
Prijs: €2,50 (€3,75 per post). Aanbieding voor juni en juli: 5 stuks voor €12,50 en 10 voor €20,= (beide inclusief porto).
Bestelbaar via LeesLinks of door het bedrag te storten op IBAN: NL03 INGB 00093 60757 ten name van LeesLinks, o.v.v. ‘Lammers/vakbond’, het gewenste aantal, en je postcode en huisnummer.