Stop bezuinigingen op hoger onderwijs: de stufi moet blijven!
Foto: studenten tijdens de demonstratie op 21 mei in Amsterdam, verkleed als de ‘stufi-dieven’ uit politiek Den Haag
Als de politieke partijen die nu in aanmerking komen voor regeringsdeelname het voor het zeggen krijgen betekent dat een groot probleem voor studenten. In de aanloop naar de verkiezingen hadden zij de mond vol van het belang van ‘goed onderwijs’. Ook op de studentenmanifestatie van de LSVb op 21 mei kwamen de politici stuk voor stuk voorbij met wollige verhalen om zich als ‘onderwijspartijen’ te profileren.
Een paar maanden en formatiepogingen verder weten we beter: naast rechts en de middenpartijen schaart ook een ‘progressieve’ partij als GroenLinks zich achter bezuinigingen en een ‘sociaal leenstelsel’ als ‘betaalbaar alternatief’ voor de studiefinanciering. Het zijn maatregelen die de toegankelijkheid van het hoger onderwijs voor grote groepen studenten de nek omdraaien. De SP lijkt in politiek Den Haag de enige vriend die studenten nog hebben.
De crisis wordt aangegrepen om de oude neoliberale wensenlijstjes, zoals de Lissabon-agenda en de Bologna-verklaring – Europese afspraken om de macht van de vrije markt uit te breiden en het hoger onderwijs tot een privilege voor koopkrachtige consumenten te maken – verder door te drukken. ‘We kunnen de toekomstige generaties niet opzadelen met een hoge staatsschuld’ is het verhaal, maar in werkelijkheid zorgt dit ervoor dat jongeren uit de onderste lagen van de maatschappij hun toekomst ontnomen wordt.
Contouren van de aanval
De contouren van de aanval zijn al zichtbaar: de studiefinanciering moet worden afgeschaft, de collegegelden moeten omhoog en uiteindelijk helemaal worden vrijgegeven en de OV-kaart voor studenten moet een reguliere kortingskaart worden. Het collegegeld voor een tweede studie of master wordt vanaf september al vrijgegeven, waardoor je voor sommige studies meer dan 10.000 euro per jaar mag neertellen.
Daarnaast bestaat het probleem dat studenten heel moeilijk aan betaalbare woonruimte komen. Veel studenten worden gedwongen om honderden euro’s per maand neer te leggen om in een kleine kamer of zelfs container te mogen wonen. Nu kraken verboden is zullen steeds meer studenten zich gedwongen zien om zich tot antikraakbedrijven te wenden, waarbij ze zonder reden binnen twee weken op straat gezet kunnen worden als dat het bedrijf uitkomt. Niet bepaald de ideale situatie voor iemand die serieus een studie probeert te volgen.
Niet alleen zal studeren zonder stufi en tegen hogere collegegelden een enorme strop gaan vormen, ook andere bezuinigingen zullen studenten gaan raken. Zo is er het plan om de huurmarkt verder te liberaliseren. Dit betekent dat de kosten van een huurwoning stevig omhoog gaan.
Daarnaast zijn er plannen om het eigen risico in de zorg te verhogen, nog een extra belasting. De plannen om het minimumloon te verlagen treft studenten met een bijbaan (67 procent van alle studenten), maar ook een belangrijk deel van de studenten die afhankelijk zijn van ouders met een minimumloon.
Als deze plannen worden uitgevoerd is het effect duidelijk: studeren is dan niet meer weggelegd voor jongeren uit gewone gezinnen. De enige manier waarop deze jongeren aan hun toekomst konden bouwen wordt hen dan ontnomen. Het resultaat zal een nieuwe generatie zijn zonder perspectief of toekomst.
Maar het is nog niet gezegd dat deze plannen echt zullen worden uitgevoerd. Internationaal zien we dat het verzet tegen bezuinigingen zin heeft. In Griekenland leggen sociale bewegingen van arbeiders en studenten de regering het vuur aan de schenen. In Puerto Rico slaagden studenten er vorige maand in geplande privatiseringen van de universiteiten en het verhogen van de collegegelden tegen te houden door alle universiteiten voor bijna twee maanden te bezetten.
Nieuw studentenverzet
Ook in Nederland hebben we afgelopen jaar een nieuw begin van studentenverzet gezien (zie de tijdslijn hieronder). In de loop van het collegejaar kwamen bezorgde studenten samen in actiecomité SOS, omdat ze niet van plan waren te wachten totdat de politiek met een nieuwe aanval zou komen. Op verschillende universiteiten en hogescholen zijn studenten zich gaan organiseren.
Leden van de Internationale Socialisten, ROOD (jongerenorganisatie van de SP) en andere groepen studenten gingen aan de slag om medestudenten bij elkaar te brengen om de strijd tegen de bezuinigingen op te bouwen. Nu het nieuwe collegejaar voor de deur staat, moeten we voortbouwen op deze eerste beginnetjes.
Als studenten van vandaag staan we voor een grote opgave. Het hangt van ons eigen verzet af of het kabinet erin slaagt zijn maatregelen door te drukken. Als we ons organiseren, zijn we in staat om nieuwe bezuinigingen tegen te houden en het recht op hoger onderwijs en zelfontplooiing voor toekomstige generaties te behouden, en zelfs uit te bouwen. In de komende weken zullen studenten zich daarom door het hele land gaan organiseren.
Daarnaast zullen we gaan zien dat ook andere groepen gedwongen worden om de strijd aan te gaan tegen het afbraakbeleid. Het is van groot belang dat we die strijd proberen te bundelen en dat we solidariteit organiseren met andere groepen die worden aangevallen. Als we samen vechten, kunnen we de druk opbouwen die nodig is om te winnen.
• Handen af van de studiefinanciering
• Niet snoeien maar investeren in het onderwijs
• Meer inspraak voor studenten en docenten
• Tegen het marktdenken in het onderwijs
• Wij gaan de crisis niet betalen – rekening retour!
……………………………………………………………………………………………………………………………
• 22 september 2009
1000 studenten voeren actie in Den Haag onder de leus ‘Behoed Nederland voor een Kenniscrisis!’
• 26 november 2009
Studenten bezetten het bestuursgebouw en de vergaderzaal van de universiteitsraad van de Rijksuniversiteit Groningen uit verzet tegen de invoering van het Bindend Studieadvies en de uitholling van medezeggenschap en om investeringen in het hoger onderwijs te eisen
• 1 februari 2010
In Amsterdam, Nijmegen, Rotterdam en Utrecht worden collegezalen en gebouwen van universiteiten bezet uit protest tegen de dreigende bezuinigingen op het hoger onderwijs. In Amsterdam en Nijmegen duurt de bezetting een dag. Na drie dagen beëindigen Utrechtse studenten hun bezetting na toezeggingen van het College van Bestuur. Een dag later sluiten Rotterdamse studenten hun bezetting af met een demonstratie van 400 studenten over het universiteitsterrein.
• 18 maart 2010
Studenten blokkeren de ingang van het Ministerie van Onderwijs tegen dreigende bezuinigingen
• 25 maart 2010
Honderden studenten demonstreren in Den Haag tegen bezuinigingen
• 21 mei 2010
2000 studenten trekken naar Amsterdam om daar te demonstreren tegen afschaffing van de stufi, verhoging van het collegegeld en het uithollen van de OV-studentenkaart