Sterk inkijkje in vernederende vreemdelingendetentie
Op de eerste pagina zien we Saied, nog in Egypte, kletsen met zijn kinderen. Ze zitten op de achterbank, terwijl hij de auto bestuurt op weg naar de speeltuin. Een alledaagse en normale scene. Een van de vele waarmee Carrot laat zien en voelen dat Saied een gewoon mens is, als u en ik. In deze tijd waarin vluchtelingen dagelijks gedehumaniseerd worden is dat een prettige, belangrijke en wenselijke invalshoek.
Toen Saied, vanwege politieke moeilijkheden in zijn land, asiel aanvroeg op Schiphol, werd hij overgebracht naar ‘een plek waar u kunt eten en overnachten’ . Het detentiecentrum dus, een gevangenis voor vluchtelingen. In het typische eufemistische Nederlandse jargon bekend als de ‘vrijheidsbeperkendelocatie’ (VBL).
Vanuit mijn werk ben ik geregeld in het detentiecentrum in Schiphol geweest. Op de oude locatie waar in 2005 elf mensen door brand om het leven kwamen en in het nieuwe complex. Beide zijn troosteloze, uitzichtloze grijze gevangenissen in het niemandsland rond Schiphol. Carrot weet deze leegheid en kaalheid goed te pakken met haar tekeningen. Carrot gebruikt sowieso weinig kleur en veel witte vlakken. Haar tekenstijl is doelmatig en vaak doeltreffend, maar soms, in mijn ogen, net wat te vlak.
Het stripboek laat zien dat het detentiesysteem verrot is, maar dat niet alle medewerkers gemeen zijn. Er is er een bij die Saied daadwerkelijk als een gelijke lijkt te behandelen. De manier van werken van de Dienst Terugkeer en Vertrek (‘Terreur en Verderf’ volgens een medegevangene), die volledig gericht lijkt op het niet geloven van mensen met het enkele doel hen te laten vertrekken, is heel accuraat weergegeven.
Vernederend
Een van de meest treffende illustraties uit het boek gaat over Saieds verschrikkelijk vernederende bezoek aan het ziekenhuis. We zien de arts met de bewakers praten terwijl ze de geboeide Saied als een huisdier behandelt. Saied weet zich staande te houden, onder andere door het indienen van een grote hoeveelheid klachten. Hij weet de situatie voor hem en zijn medegevangenen daarmee daadwerkelijk een klein beetje te verbeteren. Het helpt dat hij bezoek krijgt van Daniëlle, actief bij een anarchistische steungroep voor ongedocumenteerden.
Alle dagen ui toont slechts een klein onderdeel (het verblijf in vreemdelingendetentie)van het lange asielproces dat Saied heeft moeten doorstaan om uiteindelijk erkend te worden als vluchteling. In Nederland verblijven dagelijks gemiddeld 400 mensen in vreemdelingendetentie. Elke persoon die vastzit vanwege zijn of haar gebrek aan de juiste papieren is er een te veel. Vreemdelingendetentie is vernederend,onnodig en ontmenselijkend. Carrot heeft met Alle dagen ui een ingetogen maar ijzersterk inkijkje gegeven in deze kwade praktijk, en in de prachtige persoon van Saied.
B. Carrot
Alle dagen ui
Soul Food Comics 2020 / 136 pagina’s/ €23,50
*Paul Jacobijn (pseudoniem) heeft 15 jaar als jurist met ongedocumenteerden gewerkt,onder andere in het detentiecentrum Schiphol.