Stakingen zwellen aan
Door Maina van der Zwan
De stakingen draaien om loonseisen en onvrede over de liberalisering van de desbetreffende sectoren, maar gaan ook over thema’s die op heel veel andere plekken spelen. De economische groei van de afgelopen jaren, groeiende topsalarissen, krapte op de arbeidsmarkt en stijgende prijzen hebben zich tot nu toe niet vertaald in stevige loonstijgingen. Acties waren nodig om 3,5 procent loonsverhoging af te dwingen in de CAO’s bij grote multinationals zoals Shell, KPN en Philips. De politiebonden hebben na een reeks acties begin dit jaar ingebonden met een mager akkoord.
De stakingen in het kleinmetaal waren succesvoller. Eind februari dwongen tien stakingsdagen in 300 bedrijven een akkoord af over een loonstijging van 6,5 procent over 22 maanden en drie eenmalige uitkeringen van in totaal 800 euro. De korte en vrij zwakke staking van het bagagepersoneel van het Britse bedrijf Menzies op Schiphol haalde vorige week een loonsverhoging van 6 procent binnen voor 30 maanden. Het feit dat de werkgever zo snel overstag ging geeft de indruk dat er meer in de staking had gezeten.
De huidige stakingscampagnes in het streekvervoer en bij TNT post zijn al weken gaande en zijn op het moment aan het verharden. Nadat publieksvriendelijke acties in het streekvervoer niet het gewenste resultaat hadden zijn de bonden overgegaan tot het organiseren van stakingen. Afgelopen woensdag en donderdag lag het streekvervoer door vrijwel het hele land plat. De chauffeurs eisen een loonsverhoging van 3,5 procent en verzetten zich tegen de hogere werkdruk en de flexibilisering
van hun roosters.
Bij de TNT, de grootste particuliere werkgever van Nederland, staat er nog veel meer op het spel. Daar draait de strijd niet om een loonsverhoging, maar om het tegenhouden van een dreigende loonsverlaging van maar liefst 25 procent. De onderhandelingen zitten muurvast. Na hele succesvolle regionale estafettestakingen gaat de hele post op dinsdag 28 mei plat.
Naast looneisen spelen ook de effecten van het neoliberalisme. Doordat het streekvervoer is vrijgegeven aan marktwerking kregen de meest voordelige aanbieders de contracten voor het vervoer in bepaalde regio’s. Omdat de prijzen van strippenkaarten nog niet zijn vrijgegeven, proberen de directies hun winsten veilig te stellen door te bezuinigen op hun kostenposten: onderhoud en personeel.
In de post zijn we getuige van een nog grovere aanval op arbeiders. De directie van TNT is groot voorstander van de gefaseerde liberalisering, omdat dit hen een excuus geeft om de verworven rechten van postsorteerders en bezorgers met een moker te lijf te gaan. Onderdeel van de liberalisering is dat stukloonbetaling weer is ingevoerd. In de praktijk krijgen werknemers van de nieuwe bedrijven in de postsector daardoor onder het minimum loon betaald. Wijzend op haar concurrenten wil TNT het loon nu met 25 procent verminderen, sociale rechten zoals doorbetaling bij ziekte schrappen en een soepelere ontslagregeling.
De stakingen laten niet alleen zien dat er langzaam weer zelfvertrouwen wordt opgebouwd aan de basis van de vakbeweging. Ze laten ook zien dat het mogelijk is in actie te komen tegen de verslechteringen. Het belang van deze stakingen stijgt ver uit boven de economische eisen in de betrokken sectoren. Arbeiders bij TNT en het streekvervoer laten zien dat we het rechtse tij niet gelaten over ons heen hoeven te laten komen. Ze verdienen daarbij alle solidariteit.
Woensdag 28 mei zal er een 24-uursstaking bij de post gehouden worden, en is er een manifestatie op het Museumplein. De IS roepen iedereen op om bij die manifestatie aanwezig te zijn en solidariteit te betuigen.