Staking distributiecentra “je hoeft niet bang te zijn als je je rechten kent”
Stakers uit het distributiecentrum in Zaandam bezoeken het hoofdkantoor van Ahold (copyright: Willem Croese)
Hoe was het om het distributiecentrum uit te lopen?
Het is raar om zo tegen de baas in te gaan. Je bijt toch de hand die je voedt, zo voelt het. Maar als die hand je steeds kruimeltjes geeft dan moet je zelf die hand pakken. We volgen de wet en regelgeving. Sommige collega’s zijn bang om op te staan tegen de baas, of hebben het geld nodig. Maar je hoeft niet bang te zijn als je je rechten kent.
We hebben het ultimatum donderdag ingediend, met de eis dat wij voor zondag 5 uur akkoord zouden krijgen. Zondag om 7 uur, 72 uur nadat het ultimatum gesteld is, zijn wij het distributiecentrum uitgelopen.
Hoe is juist deze staking tot stand gekomen?
Het is lange tijd lastig geweest om een staking op gang te krijgen. De organisatiegraad en het vakbondslidmaatschap is onder fulltimers groter, terwijl parttimers vaak liever doorwerken en zich niet veilig genoeg voelen om tegen de baas in te gaan met dit soort acties. Mensen laten zich ook tegenhouden door een gevoel van machteloosheid.
De AH pakt altijd wel een stukje hier en een stukje daar. Omdat het steeds om kleine stapjes ging leidde dat niet tot een roep tot actie. Die kwam pas echt op gang toen de AH een toeslagenmatrix introduceerde dat in de uitwerking mensen met een langere staat van dienst zou uitspelen tegen mensen met kortere contracten.
Vaak zijn het uitzendkrachten die ingezet worden om stakingen te breken, omdat zij extern ingehuurd kunnen worden. Dat de uitzendkrachten nu de actie steunen betekent dat iedereen sterker staat. Dat juist de uitzendkrachten nu opstaan vind ik erg bijzonder. Uiteindelijk ontstond er een saamhorigheid onder uitzendkrachten, parttimers en fulltimers waarop wij samen naar buiten liepen. Ik ben zelf erg trots op de dapperheid van de uitzendkrachten om tot actie over te gaan.
Wat eisen jullie van de Albert Heijn?
We eisen dat de voorgestelde toeslagenmatrix gelijkgetrokken wordt. Nu leidt dat tot een verdeling van het personeel. Jong, oud, lange arbeidsduur versus een korte, parttime en fulltime. Er werden zelfs ‘persoonlijke toeslagen’ voorgesteld. Dat leidt er uiteindelijk toe dat iedereen met argwaan naar elkaar kijkt, wat al lange tijd gebeurde vóór deze stakingen. Het voelt als een zaak van ‘nu of nooit’, want hoe goed kunnen wij ons nog organiseren wanneer wij tegen elkaar uitgespeeld worden?
De looneis die gesteld is (14,3% plus 100 euro bruto per maand erbij) is daarnaast redelijk. Ik zou zelf akkoord gaan met een inflatiecorrectie. Het aanbod van de AH (eerst 6%, dan 2% in 2024) is simpelweg te weinig.
Steunt iedereen de staking?
Helaas niet iedereen. Er zijn mensen die twijfels hebben bij deze manier van actievoeren, of simpelweg niet durven. De AH doet er ook alles aan om de boel te sussen. Dan krijg je een video van een directeur die ineens in een typisch AH-shirt staat. Je kan bij wijze van spreken het prijskaartje er nog aan zien hangen. Ik zie ook dat het lastig is voor management om zich bij de actie aan te sluiten. Een teamleider die zei naar buiten te komen kwam uiteindelijk toch niet, bijvoorbeeld.
De AH wilde niet ingaan op het aanbod van de bond en de stakers, maar koos ervoor om ‘een gesprek’ aan te bieden. De FNV reageerde daarop dat zij niet in gesprek gaan over een verslechtering van de situatie.
Daarnaast was het opvallend dat het omroepsysteem dat wij in het distributiecentrum gebruiken op de dag van de staking uitgeschakeld was. Of dat bewust was weet ik niet. Ik heb in plaats daarvan in mijn beste Pools door het hele distributiecentrum opgeroepen om naar buiten te gaan. Dat had succes.
En nu?
De vakbonden zijn er om te steunen, maar uiteindelijk zijn wij de actievoerders die het voor elkaar moeten krijgen. Ik zie genoeg pit en passie onder mijn collega’s om door te gaan. De distributiecentra staan klaar om te ‘knallen’, maar we zullen voorlopig nog wel acties nodig hebben tot wij krijgen wat wij willen.
Daarnaast vind ik het zelf belangrijk dat de AH zich bewuster wordt van haar impact op de wereld. Als wij al uitgebuit worden, hoe zit dat dan voor de mensen in Papoea-Nieuw-Guinea? Wij zitten allemaal in dezelfde keten.
Bij de volgende cao-onderhandelingen wil ik ook een groen aspect waarin, namens de arbeiders, geëist wordt dat de AH zich houdt aan het Parijsakkoord. Het is hopen dat Albert Heijn meer gaat geven om mensen, klimaat en natuur dan hun aandeelhouders.