Spijtoptant Sanchez haalt uit naar oorlog

Ricardo Sanchez, gepensioneerd Amerikaans generaal, heeft keiharde kritiek geuit op de Irak-oorlog. Hij spreekt van een “uitzichtloze strijd in Irak, zonder enige eensgezinde poging om een strategie te ontwikkelen die tot de overwinning zou leiden in dat door oorlog verscheurde land of in de grotere strijd tegen extremisme.", Een “nachtmerrie zonder einde in zicht”, aangestuurd door “immorele” en “incompetente” politieke leiders. “In mijn beroep zouden onmiddellijk ontslagen of voor de krijgsraad gesleept worden.”

Bush, Rumsfeld , Cheney hadden ontslagen en berecht moeten worden – dat zegt hij feitelijk. Dat zo’n hoge generaal zulke harde woorden uit over de oorlog en het Amerikaanse leiderschap ervan, is een zoveelste teken hoe diep te crisis is waarin de VS in Irak is beland. Maar er passen enkele kanttekeningen.

Sanchez had volop aandeel aan de mislukking die hij nu hekelt. Hij was de militaire baas van zomer 2003 tot zomer 2004. Dat was de tijd dat het gewapende verzet in Irak om zich heen greep, de eerste helikopters door guerrilla-eenheden werden neergehaald, massale razzia’s en mishandeling van gevangenen – het Abu Ghraib-martelschandaal stamt uit die tijd – steeds meer mensen tot steun aan de guerrilla dreven, en de vergelijking met Vietnam van dag tot dag realistischer werd. In 2004 wilde Sanchez van zo’n vergelijking niets weten. Nu zegt hij feitelijke dat Irak een tweede Vietnam wordt, al gebruikt hij dat woord niet. Zijn huidige kritiek treft doel, maar zelfkritiek zou de man niet hebben misstaan.

Ook blijft zijn kritiek beperkt tot de uitvoering van de oorlog. Zijn zorg betreft het Amerikaanse leger dat schade oploopt. Hij is begaan met al die Amerikaanse soldaten die gewond raken of omkomen. Hij wijdt geen woord aan de veel grotere aantallen Irakezen die om het leven gebracht worden door het door de VS ontketende geweld: 1,2 miljoen, volgens een recente peiling. De oorlog is een “nachtmerrie zonder eind” – voor de VS. Irakezen kunnen hem kennelijk weinig schelen.

Sanchez betreurt de mislukking waar de oorlog op uit is gedraaid. Maar Sanchez vindt de oorlog niet verkeerd. Hij wil niet dat de VS Irak verlaten, al ziet hij in dat met de huidige aanpak er geen overwinning inzit. hooguit het “afwenden van een nederlaag.” Sanchez is een spijtoptant, wiens kritiek de crisis rond de Irak-oorlog tot uiting brengt en verscherpt. Met principiële afwijzing van de misdadige agressie en bezetting die deze oorlog is, hebben de opmerkingen van de generaal niets te maken.