Spanningen in Israëlische regering door succes BDS

Het aanhoudende succes van boycotacties, desinvestering en sancties (BDS) tegen de Israëlische nederzettingenpolitiek in Palestijnse gebieden zet de politieke verhoudingen in Israël op scherp. De breuklijn tussen hardliners en gematigden verdiept zich.
12 juni 2014

Door Adelei van der Velden

Toen de Palestijnse vertegenwoordigers van Fatah en Hamas op 23 april hun verzoening aankondigden, schortte de regering-Netanyahu meteen de vredesonderhandelingen op. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry waarschuwde dat Israël door dit uitstel kon afglijden tot ‘apartheidsstaat’.

De VS vermeden deze term tot dusver, aangezien critici van Israël dit begrip hanteren om de stelselmatige discriminatie van niet-Joodse inwoners te hekelen. Na hevig protest van premier Netanyahu nam Kerry zijn woorden dan ook terug. Toch heeft ook Tzipi Livni, de Israëlische minister van Justitie, al met de term ‘apartheid’ geschermd, toen ze Netanyahu voorhield dat zonder resultaten bij de vredesbesprekingen Israël volledig alleen komt te staan.

Verschillen

Livni en Natanyahu verschillen steeds sterker in aanpak van het conflict met de Palestijnen. Netanyahu relativeert het effect van BDS, steunt de kolonisten en vaart een eigen koers in de vredesonderhandelingen. Livni hamert al tijden op de stijgende imagoschade door de nederzettingenpolitiek. Zij zoekt internationale steun bij de vredesbesprekingen en neemt het effect van BDS serieus.

Het aantal buitenlandse bedrijven en instellingen dat zich terugtrekt uit Israël groeit immers gestaag. Na desinvestering door het Nederlandse pensioenfonds PGGM in januari, volgde de grootste Deense bank.

De EU kwam op 22 mei met een importverbod op eieren en pluimvee uit illegale nederzettingen. Na de verkoopdaling van Israëlische landbouwproducten met 14 procent, is dit alweer een gevoelige economische tik. De grootste politieke klapper is de steun van het Zuid- Afrikaanse ANC aan BDS. De regering-Netanyahu is nu een anti-BDS-offensief gestart. Op een geheime conferentie in Londen probeerde ze andere landen over te halen tot een verbod op boycotacties.

De regering schuift de onontkoombare conclusie voor zich uit dat Israëls apartheidspolitiek failliet is, nu zelfs de automatische steun is weggevallen in het land van haar trouwste bondgenoot, de VS. Tijdens de vredesbesprekingen hebben de kolonisten maar liefst 14.000 nieuwe woningen kunnen bouwen, 567 Palestijnse woningen werden gesloopt.

Tegelijk radicaliseren ultranationalistische kolonisten, die Palestijnse huizen en moskeeën bekladden en auto’s vernielen. Ondanks beloftes van Netanyahu doet de staat niets tegen deze racistische terreur. Ook het gewelddadige optreden van het Israëlische leger gaat onverminderd door, met als dieptepunt het doodschieten van twee Palestijnse jongens in Ramallah op 15 mei.

Hoewel Netanyahu en Livni Israël beiden willen behouden als exclusief Joodse staat, verschillen ze steeds sterker in strategie wat betreft het conflict met de Palestijnen. Dat de politieke verhoudingen zo sterk onder druk zijn komen te staan, toont het succes van de BDS-beweging, die deze situatie kan aangrijpen om haar reikwijdte nog verder te vergroten en de positie van de Palestijnen te helpen versterken.