Spaanse brandweerman met celstraf bedreigd omdat hij vluchtelingen redde
Vluchtelingen op de Middellandse Zee, 21 mei 2018 (Foto: Tim Lüddemann)
In de zomer van 2017 was je twintig dagen op zee om vluchtelingen te redden. Wat dreef je om dat te doen?
Ten eerste: ik ben brandweerman geworden omdat ik iets wil betekenen voor mensen. Het mooiste dat ik kan doen is iemand redden die in gevaar is.
In 2016 werkte ik daarom als vrijwilliger in vluchtelingenkampen op Lesbos in Griekenland. We voeren uit op de Egeïsche Zee om vluchtelingen te redden die de oversteek vanuit Turkije maakten. Nadat de Europa-Turkijedeal van kracht ging, verschoof de vluchtroute naar de Middellandse Zee vanuit Libië richting Italië. Via mensen die ik op Lesbos had leren kennen, kreeg ik beelden te zien van wat er massaal op de Middellandse Zee was begonnen. Als Lesbos al dramatisch was, was wat er op de route vanuit Libië gebeurde tien keer zo erg.
Was er een verschil tussen beide groepen vluchtelingen?
De mensen die vanuit Turkije vluchtten, waren overwegend Syriërs die een oorlog ontvluchtten. Deze mensen hadden de meest essentiële spullen bij zich. Op hun boten zaten dertig tot veertig mensen en ze hadden zwemvesten meegekregen.
De mensen die vanuit Libië vluchtten, kwamen uit Sub-Sahara-Afrika. Ze ontvluchtten oorlog en vreselijke hongersnoden. Deze mensen zaten vaak met tweehonderd mensen op een boot, zonder zwemvesten. Deze vluchtelingen hadden vaak alleen maar een telefoonnummer op de arm geschreven. Ofwel dat van een familielid uit het land van herkomst, ofwel van iemand die ze in Europa kennen.
Waarom vind je het belangrijk dat er professionele hulpverleners op zee zijn?
Kijk, ik vind dat regeringen eigenlijk de verantwoordelijkheid voor vluchtende mensen moeten nemen. Die doen dat niet, dus ngo’s stappen in dat werkveld. Bij sommige ngo’s werken vrijwilligers met de beste bedoelingen, maar zonder een professionele achtergrond te hebben. Die moeten zich realiseren dat ze in gruwelijke situaties moeten opereren. Je moet voorbereid zijn op een situatie waarin je misschien maar twintig, of twaalf of maar twee of drie mensen kunt redden. Zijn die vrijwilligers daarop voorbereid?
Toen je op zee was, had je het idee dat je met mensensmokkelaars aan het heulen was? Dit is immers een belangrijk argument dat vanuit de gevestigde media wordt aangedragen.
Ik heb geen idee waar je het over hebt. Die smokkelaars zitten aan de kust, ik was op zee. Die smokkelaars zitten niet in deze boten waar mensen letterlijk de dood in de ogen kijken.
Rechts in Nederland probeert vluchtelingen redden op zee überhaupt strafbaar te stellen. Wat vind je daarvan?
Rechtse partijen zijn triest en egoïstisch. Ik heb net al uitgelegd dat ik vind dat eigenlijk regeringen de reddende hand moeten bieden en dat ngo’s deze rol op zich hebben genomen. Maar als ngo’s geen hulp meer mogen bieden, wie doet het dan? Dan hebben deze vluchtelingen helemaal niemand meer. Rechts biedt geen oplossingen.
Hoe moeten linkse partijen zich dan opstellen tegenover Fort Europa?
Nou, ik geloof meer in de kracht van onderop, vanuit de bevolking. Links kan het beleid niet wijzigen. Wij moeten eisen stellen aan de regeringen, wie er ook maar regeert. We moeten opkomen voor mensen die por desgracia, helaas, niet hier geboren zijn. Zij hebben ook het recht op een waardig leven, we moeten ons er diep van doordrongen zijn dat wij morgen ook plotseling vluchteling kunnen zijn.
In oktober word je voorgeleid en wacht je misschien een gevangenisstraf van twintig jaar. Wat is volgens jou de relatie tussen extreemrechtse politici zoals Salvini en andere Europese leiders zoals Merkel en Rutte?
Die lui die beschermen elkaar, ze houden het hand boven elkaars hoofd. Griekenland, Italië en Spanje ontvangen natuurlijk direct door de kustlijn vluchtelingen. Maar ik vind dat alle Europese landen moeten bijschakelen. De noordelijke Europese landen hebben betere leefomstandigheden, dus jullie kunnen ook vluchtelingen opvangen. Maar het interesseert politici van jullie landen niet dat er mensen op de vlucht zijn voor extreme honger en armoede.
Sea-Watchkaptein Carola Rackete zei een tijdje geleden dat de EU schuldig is aan de concentratiekamppraktijken in Libië. Vind je dat ook?
Totalmente. Ja, daar ben ik het volledig mee eens.
Wat kunnen wij in Nederland voor je betekenen?
Voor mij? Niets.
Voor de vluchtelingen op de Middellandse Zee wel. Het is belangrijk dat jullie je omgeving bewust maken van het werkelijke verhaal dat zich op zee afspeelt. Stel de vraag: waarom maken deze mensen die afschuwelijke overtocht? Hebben zij geen recht op een waardig leven? Het is belangrijk dat meningen over vluchtelingen gaan veranderen.