SP en democratie in perspectief
15e partijcongres van de SP gehouden. Een heel eensgezind congres, zoals te verwachten was bij een partij die jaar na jaar het ene succes na het andere boekt. Maar volgens de rechtse media, de Volkskrant voorop, bewees het vooral de ‘kadaverdiscipline’ in de SP.
Door Pepijn Brandon
Even voor de helderheid: ondergetekende werd samen met de rest van de leden van de IS na een korte periode van lidmaatschap begin 2006 de SP uitgezet. Ons beeld van een pluriforme SP bleek door het partijbestuur niet te worden gedeeld. Ik heb over dat besluit nooit formeel geklaagd. De mededeling vanuit het partijbestuur had wat minder horkerig gekund, maar de kern van het verhaal blijft toch: de partijraad had erover gestemd, jammer voor ons.
Voor de redactie van de Volkskrant zal dat wel een uiting zijn geweest van typisch socialistische volgzaamheid. Maar laten we de discussie over de SP en democratie eens in perspectief zien. De ‘bewegingen’ aan de uiterst rechterkant van het politieke spectrum hebben alvast met de interne democratie gedaan wat ze het liefst ook met de democratie buiten de partij zouden doen: hem afschaffen. Wilders’ PVV en Verdonks TON hebben geen leden, want die zijn lastig en willen zeggenschap. Nu zou ik het gemiddelde lid van de PVV ook geen zeggenschap willen geven, maar het is toch vreemd dat de redactie van de Volkskrant niet wekelijks deze misstand aan de kaak stelt.
Dan ‘gewoon’ rechts. Mark Rutte donderde zijn belangrijkste rivaal voor het congres de fractie uit, maar werd nooit beschuldigd van maoïstische methodes. Jan Peter Balkenende en zijn compaan Donner begonnen hun opmars in het CDA na een nacht van de lange messen, waarin ze een ‘te links’ partijbestuur om zeep hielpen. Wouter Bos’ PvdA heeft er een sport van gemaakt om op zoveel mogelijk punten tegen de wil van de eigen achterban in te gaan. En D66 heeft misschien wel interne democratie, maar dat is voor de leden van die partij ongeveer net zo zinvol als het recht om te stemmen over de koers van de zinkende Titanic.
De uitspraak van Marijnissen dat de SP de meest democratische partij van Nederland is, verdient dus niet het hoongelach waarmee die is ontvangen. Toegegeven, in het land der blinden… En de tweewekelijkse ophef over de interne democratie (SCHANDE, SP-Kamerleden staan hun topsalaris af – SCHANDE, SP-Eerstekamerleden worden gekozen door de partij en niet volgens de volledig ondoorzichtige achterkamertjesconstructie uit de kieswet – TIENTALLEN leden opgestapt uit onvrede) heeft wel iets weg van een georchestreerde campagne.
Hebben kritische socialisten zonder last van kadaverdiscipline dan helemaal niets te bediscussiëren over de koers van de SP? Natuurlijk wel, maar die discussie gaat over de inhoud. Als Marijnissen zegt: ‘Vanaf nu maken we ons op voor een nieuwe doorbraak, de doorbraak naar de ivoren torens van de macht’, dan zou dat aanleiding moeten geven voor enorm veel debat. Ons doel was toch het afbreken van die ivoren torens? Maar die discussie staat niet centraal voor de redactie van de Volkskrant. Het redactioneel van vandaag roept de SP vooral op om meer gevestigde partij te worden, in plaats van minder. En een echte inhoudelijke discussie over de koers, die onder leden van de partij wel degelijk leeft, wordt eerder de kop ingedrukt dan bevorderd door het feit dat de partijleiding kan hameren op de noodzaak ‘de rijen te sluiten’ tegenover de rechtse anti-SP hype.
Ik zou graag een SP zien die de hele discussie over regeringsdeelname eens in de ijskast zette, om zich te concentreren op de punten waar het echt om gaat: verzet opbouwen tegen dit kabinet, de oorlog van Bush, kapitalistische globalisering, het racisme van Wilders. Die meer van onderaf en van de straat uit redeneerde, in plaats van alles door een electorale bril te bekijken. En die zich openstelde voor activisten vanuit andere stromingen, om een brede linkse bewegingspartij op te bouwen. Maar de bottom line is tamelijk eenvoudig: de keuze om dat te doen is aan de leden van de SP, en aan niemand anders. Niet aan mij, en zeker niet aan de redactie van de Volkskrant.
Overigens: of het nu een uiting van volgzaamheid is of niet, maar ik vind de rap-versie van de Internationale cool (zie het filmpje op tweederde van de pagina).