Solidariteit is sleutel
Met 45 deelnemers was de workshop over Revolutie in de Arabische wereld een van de drukst bezochte. Freelance journalist Dirk van Wanrooij, net terug uit Egypte, en Midden-Oosten deskundige Robert Soeterik gaven hun visie op de recente opstanden. Dirk vertelde hoe de opstand, opmerkelijk genoeg, gepland was, en hoe de eerste massademonstraties ontstonden. ‘Mensen kwamen uit de huizen toegestroomd. Als je over een kruispunt kwam, zag je een andere demonstratie in de verte. Dan begon iedereen te juichen en te klappen, en dan werd er gezwaaid naar elkaar. Wat de balans uiteindelijk deed keren, was dat Tahrir werd verplaatst naar de fabrieken. Massaal werd er gestaakt, nu nog steeds.’ Volgens Dirk gaat de opstand, na de machtsoverdracht aan het leger, een nieuwe fase in van strijd voor economische eisen.
Robert Soeterik noemde de revolte ‘van enorm belang’, niet alleen omdat deze plaatsvindt in de hele Arabische wereld, maar ook omdat de autoritaire regimes decennia lang schijnbaar onaantastbaar waren. Hij benadrukte daarbij het beperkte karakter van de strijd tot nu toe, en noemde de gebeurtenissen geen revolutie, maar een opstand. In de discussie met de zaal kwam de vraag naar voren wat de perspectieven voor de opstand nu zijn, en wat we ervan kunnen leren.
‘Vanuit het nieuws is het lastig om een beeld te krijgen wat er echt gebeurt. Na deze workshop kan ik het weer in discussies met anderen uitdragen’, zei Gisela uit Nijmegen achteraf. Ook de bezoekers van andere workshops in het eerste blok waren enthousiast. Bij Lessen van de AOW-strijd werd de mythe doorgeprikt van de vergrijzing, die momenteel wordt gebruikt om op de pensioenen te korten. Gerbrand Visser (sociaal geograaf) zei: ‘De leeftijdsverwachting van 65-jarigen is eigenlijk niet gestegen, maar een paar maanden ten opzichte van 1966. De vakbond zou eigenlijk zijn eigen, onafhankelijk onderzoek moeten doen.’
Brede discussie
Bij het thema Jongeren en Repressie spraken Maartje Berger (Defence for Children), Laurent Chambon (Fondation Minorités) en Jelle Klaas (Fischer Advocaten) zich uit tegen de harde aanpak van jongeren. In plaats van repressie en het ophangen van Mosquito’s, zouden jongeren zelf moeten leren om hun problemen op te lossen, vindt Maartje. ‘Dat scholen langskomen om te vechten is van alle tijden’. Laurent maakte het punt: ‘Jongeren die worden gearresteerd, worden gebruikt als voorbeelden’. ‘Terwijl ze zeggen dat de jeugdcriminaliteit toeneemt, daalt deze in werkelijkheid’, voegde Jelle toe. De statistieken bewijzen dat zogenaamde criminaliteit wordt veroorzaakt door armoede, en niet door ‘cultuur’ of huidskleur. Er was grote consensus in de zaal, dat armoede en repressie het probleem waren, en niet de jongeren zelf.
De bijeenkomst over studentenstrijd reflecteerde op de afgelopen acties, en de mogelijkheden voor de komende tijd. De samenvatting van Jeroen (Internationale Socialisten en student aan de Erasmus): ‘We zitten nu een beetje in de luwte qua strijd, er wordt op de verkiezingen gewacht. De belangrijkste lessen waren dat het snel weer kan opkomen, en dat we dan de structuren moeten opbouwen om druk op de LSVb te zetten, aan de ene kant massale acties en tegelijk een veel bredere kritiek ontwikkelen op het onderwijsbeleid. We moeten ons niet alleen afrekenen op de vraag of deze bezuinigingen er al dan niet doorkomen, maar ook of we dit kabinet gaan laten vallen.’
De workshop Sociale Strijd in Europa trok parallellen tussen Engeland, Frankrijk, Griekenland en Nederland. Zowel de aanval op het onderwijs, als op inkomens en pensioenen, verloopt internationaal op een vergelijkbare manier. De logica van de bezuinigingen is ‘dat we allemaal moeten inleveren’ omdat dat in andere landen ook gebeurt. Jamie Woodcock (Education Activist Network, Groot-Brittannië) en Dimitris Pavlopoulos (Griekenland is Overal) wezen erop dat alle discussie nu plaatsvindt ‘in de schaduw van Egypte’, waar het volk met die logica probeert te breken. Marijke Colle (Nouveau Parti Anticapitaliste, Frankrijk) wees erop dat regeringen internationaal ook solidair zijn met elkaar: ‘De minister van Buitenlandse Zaken wilde Franse politie naar Tunesië sturen, om ze te leren hoe ze moeten optreden tegen betogers. Ze zou zelf op vakantie gaan naar Tunesië, naar een van de zakenvrienden van Ben Ali.’
De Dag van de Solidariteit verdiende zeker ook zijn naam door grote aandacht voor de strijd tegen racisme. Dit was vormgegeven in twee workshops, over Het Antwoord op Islamofobie, en Criminalisering van Illegalen. Op de laatstgenoemde bijeenkomst gingen drie deskundigen met elkaar en de zaal in gesprek: Rian Ederveen (Landelijk Ongedocumenteerden Steunpunt), Mariët van Bommel (Doorbraak) en advocaat Jelle Klaas. Ook een ‘ex-illegaal’ deelde zijn ervaringen. Er werd gesproken over de huidige praktijk, het feit dat ongedocumenteerden al veel langer als minderwaardige mensen behandeld worden en over de voorstellen van het kabinet-Rutte. Zoals een van de sprekers aangaf: zolang er nog een enorme ongelijkheid is in de wereld die versterkt wordt door de Nederlandse Staat, mogen we de slachtoffers van die ongelijkheid niet de toegang tot Nederland ontzeggen. De solidariteit met en de strijd van ongedocumenteerden en de leus ‘Geen mens is illegaal’ moeten dan ook een vast onderdeel zijn van het verhaal van iedereen die tegen het kabinet opkomt.
Solidariteit
De afsluitende bijeenkomst, bijgewoond door 90 mensen, bracht de thema’s van sociale strijd, antiracisme en solidariteit bij elkaar. Thomas von der Dunk, met een inleiding die het midden hield tussen theorie en stand-up comedy, had geen goed woord over voor het kabinet, dat gesteund door het ‘tuig in de Kamer’ op alle fronten asociaal beleid voert. ‘De vorm van ultrakapitalistische grenzeloosheid die dit kabinet propageert, betekent dat de directeur onder verwijzing naar de Amerikaanse concurrentie nog meer kan verdienen, en de monteur het van hem, onder verwijzing naar de Albanese concurrentie, maar met wat minder moet doen. […] De VVD heeft zich tegen een fatsoenlijk arbeidscontract voor de postbodes gekeerd, omdat Ton Elias ander 5 cent meer voor zijn postzegels neertellen moet. […] Op eigen benen staan, weg met de subsidieverslaving, geldt bij dit kabinet voor iedereen, behalve voor de bovenlaag.’
Hierna las AbvaKabo-bestuurder Lot van Baaren, een solidariteitsverklaring voor met de demonstranten in de Arabische wereld. ‘Activisten, bijeen in Amsterdam op de Dag van de Solidariteit, groeten de protestbeweging in Noord-Afrika en het Midden-Oosten, en betuigen hun steun aan haar strijd. Dankzij het moedige en vasthoudende verzet, is het voor het eerst in decennia nieuwe politieke ruimte ontstaan. Wij hopen en vertrouwen erop, dat op de eerste grote successen vele andere zullen volgen. We verklaren ons solidair met het volksverzet en zullen ons in eigen land inzetten om deze te ondersteunen, door westerse steun aan onderdrukkende regimes in Noord-Afrika en het Midden-Oosten te bestrijden. Leve de internationale solidariteit!’ Na groot applaus werd een indrukwekkende minuut stilte gehouden, uit respect voor de demonstranten die tot nu toe zijn gedood.
Conclusies trekken
De slotwoorden van de dag waren aan Gerrie Geldhof, hoofdbestuurder van de AbvaKabo; Falco Evers van de Haagse studentenvakbond; een vertegenwoordiger van het Platform Stop Racisme en Uitsluiting; en Maina van Der Zwan namens Rekening Retour.
Gerrie Geldhof bracht naar voren dat solidariteit niet alleen ‘eerlijk delen’ inhoudt, maar bijvoorbeeld ook schone energie en een duurzame economie. Volgens Geldhof moeten vakbondsleden hun bond weer in eigen hand nemen, en het niet aan de bestuurders overlaten. Maina van Der Zwan wees er op dat links met een scherper verhaal over de crisis moet komen. ‘Vorige week zaterdag zei minister Kamp dat de sociale zekerheid op de schop moet omdat er geen geld is en deze zaterdag lezen we dat Nederlandse bedrijven een oorlogskas van 210 miljard hebben en niet weten wat ze met het geld moeten. Daar moeten verbanden gelegd gaan worden. Laat de rijken de crisis betalen is een leus die gehoor vindt en meer gehoord zou moeten worden’.
In de komende periode zouden we dit initiatief tegen het rechtse offensief een passend vervolg moeten geven, om te beginnen met de komende demonstraties tegen racisme, eerst die in Arnhem en Den Haag op zaterdag 26 februari, dan die in Amsterdam op zaterdag 19 maart.
De Dag van de Solidariteit was georganiseerd door de samenwerkingsverbanden Rekening Retour en Platform Stop Racisme en Uitsluiting, met medewerking van de Mansveltschool en de Aknarij, en ondersteund door het Solidariteitsfonds XminY.
Zie ook nu.nl voor een verslag van de dag.