Schoonmakers behalen opnieuw overwinning
Foto: Khadija Tahiri, president van het schoonmakersparlement, spreekt de schoonmakers toe op De Dam, 13 maart 2014 (Foto: Renate Klinkenberg ©)
Door Steven Blom
De onderhandelingen over een nieuwe schoonmaak-cao liepen al in november vorig jaar vast. Met name de doorbetaling bij ziekte was een heet hangijzer. Volgens de schoonmaakbedrijven was de wachttijd van twee dagen nodig ‘om verzuim terug te dringen’. Daarnaast werd er een loonsverhoging van 50 cent bruto per uur gevraagd.
Uit onderzoek van de bond blijkt namelijk dat 69 procent van de schoonmakers, naar maatstaven van het Centraal Bureau voor de Statistiek, in armoede leeft. Een volledige baan in de schoonmaak is nauwelijks genoeg om een gezin van te onderhouden. Desondanks vonden de schoonmaakbazen de eisen van de schoonmakers ‘ondenkbaar en van een andere planeet’.
Het duurde even voordat de staking goed op gang kwam. Aanvankelijk werd er ingezet op ludieke acties die vooral tot doel hadden het publiek te overtuigen. Er werd bijvoorbeeld ‘omgekeerd’ gestaakt, waarbij er extra mensen mee gingen naar het werk om te laten zien dat er meer mensen nodig zijn om echt goed schoon te maken. Dit maakte echter weinig indruk op de schoonmaakbazen. Halverwege maart liepen de onderhandelingen opnieuw stuk.
Dit was aanleiding voor de schoonmakers om er harder in te gaan. Op 17 maart stemde het ledenparlement van FNV Schoonmaak voor echte stakingen. De opdrachtgevers van de schoonmaakbedrijven werden onder andere bestookt met verrassingsstakingen. Dit gebeurde onder andere bij hogescholen, universiteiten, ziekenhuizen en op Schiphol.
Het meest zichtbaar werd de staking bij de NS. Daar betaalden schoonmakers al twee jaar lang voor een aanbesteding die één miljoen euro lager was dan voorgaande jaren. De vieze treinen en stations zorgden ervoor dat het grote publiek werd geconfronteerd. Ondanks de overlast die de staking veroorzaakte, was er veel sympathie voor. Uit een peiling van Maurice de Hond begin mei bleek dat 69 procent van de Nederlanders de schoonmakers steunde.
De schoonmaakbedrijven deden er echter alles aan om de staking kapot te maken. Hoewel het illegaal is in Nederland, werden veelvuldig stakingsbrekers ingezet. De stakende schoonmakers ontwikkelden hier een bruikbare tactiek tegen: start/stop-stakingen. Zodra er stakingsbrekers werden ingezet gingen de stakende schoonmakers ook weer aan de slag. De dubbele kosten zorgden ervoor dat de inzet van stakingsbrekers een dure aangelegenheid werd.
Uiteindelijk leidde de strategie van de schoonmakers tot een overwinning. De zichtbaarheid van de staking is van cruciaal geweest. Khadija Tahiri, president van het Schoonmakersparlement, zei na afloop van de staking: ‘Nederland heeft de afgelopen weken kunnen zien hoe belangrijk ons werk is.’
Het belangrijkste resultaat is dat de wachttijd voor doorbetaling bij ziekte is afgeschaft. Tijdens de staking in 2012 kon dit nog niet worden binnengehaald, maar deze keer lukte het wel. Daarnaast krijgen de schoonmakers een loonsverhoging van 6,6 procent over drie jaar. ‘We hebben er heel hard voor moeten knokken, maar nu zijn we weer iets dichter bij wat de meeste Nederlanders al lang hebben.’
Er zijn echter wel wat kanttekeningen bij het akkoord te plaatsen. De schoonmaakbedrijven betalen over drie jaar slechts een loonsverhoging van 5 procent. De rest van de loonsverhoging is het gevolg van een verlaging van de pensioenbijdrage van de schoonmakers. Dat geld was al van de schoonmakers en is dus een sigaar uit eigen doos. Dat de cao voor drie jaar is afgesloten betekent daarnaast dat verdere verbeteringen er de komende tijd niet in zitten.
De schoonmakers kunnen zich hierdoor ook niet hard maken voor de eis van ‘inbesteding’. Hiermee wordt gedoeld op het direct in dienst Schoonmakers behalen opnieuw overwinning nemen van schoonmakers door de opdrachtgever. Op dit moment wordt inbesteding door minister Asscher overwogen bij de Rijksoverheid.
Vakbondsbestuurder Ron Meyer zei hierover: ‘We krijgen niet alles, het is een zwaarbevochten akkoord, maar we persen er het maximale uit. Ik ben trots op alle stakers en collega’s die deze onvergetelijke strijd leverden.’ De schoonmakers hebben inderdaad opnieuw laten zien wat ze waard zijn. Hopelijk nemen andere sectoren dit voorbeeld over.
………………………………………………………………………………………………………………………………….
De acties van de schoonmakers
Week 1
20 maart: Eerste stakingsactie op Schiphol
Week 2
26 maart: Staking bij GVB Amsterdam
27 maart: Actie bij hoofdkantoor NS
Week 3
1 april: Staking op Hogeschool Rotterdam
2 april: Schoonmakers overheid in actie in Den Haag
4 april: Demonstratie in Brussel voor sociaal Europa
Week 4
10 april: Nieuwe staking Schiphol
Week 5
14 april: Staking bij Hogeschool Utrecht en Den Haag
16 april: Schoonmakers EMC Rotterdam willen ‘koninklijke oplossing’
17 april: Bezetting hoofdkantoor belastingdienst Apeldoorn
Week 6
22 april: Landelijke stakingsdag bij Koninklijke Shell
25 april: Op visite bij schoonmaakmiljonairs Asito en Hago
Week 7
29 april: Stil protest bij EMC
1 mei: Stakers voeren actie bij hoofdkantoor NS
Week 8
7 mei: Staking Eurest Amsterdam
8 mei: Actie bij de hoofdkantoren van CSU in Uden en bij GOM in Schiedam
Week 9
16 mei: Vastberaden schoonmakers staken voor poorten ISS
________________________________________________
De IS heeft een nieuwe brochure uitgebracht: Aktiverend vakbondswerk. In deze brochure voert Hans Lammers een pleidooi voor een strijdbare vakbond, en geeft aan hoe we dit in de praktijk kunnen brengen binnen de vernieuwde FNV.
Prijs: €2,50 (€3,75 per post). Aanbieding voor juni en juli: 5 stuks voor €12,50 en 10 voor €20,= (beide inclusief porto).
Bestelbaar via LeesLinks of door het bedrag te storten op IBAN: NL03 INGB 00093 60757 ten name van LeesLinks, o.v.v. ‘Lammers/vakbond’, het gewenste aantal, en je postcode en huisnummer.