Scheepsramp bij Griekenland was volledig te voorkomen
Het schip zou vanuit Egypte langs de Libische stad Tobruk zijn gevaren, waar vluchtelingen duizenden dollars voor de reis hadden betaald. Het Missing Migrant Project (MMP) van de VN stelt dat er 596 mensen zijn vermist of overleden. Officieel ligt het dodental op 82, maar er zijn slechts 104 overlevenden. In het ruim zaten tientallen vrouwen en kinderen die het niet hebben overleefd. Het optreden van de kustwacht staat in schril contrast met de vijf miljonairs en hun toeristisch onderwatertripje naar de Titanic, waar de media wel pap van lustten. De manoeuvres van de reddingsoperatie van Amerikaanse en Canadese kustwachten beheersten dagenlang het nieuws.
Reconstructie
De BBC bracht aan de hand van trackingdata de scheepsramp in kaart. Het Europese grensbewakings-agentschap Frontex had op 13 juni de boot rond acht uur ’s ochtends gespot en informeerde de Griekse autoriteiten dat het schip stillag. De Griekse kustwacht beweert pas een half etmaal later te zijn gewaarschuwd. Alarm Phone, een noodlijn voor migranten in moeilijkheden op zee, kreeg om 12:17 uur bericht dat de boot in nood verkeerde. In de middag zijn twee privéschepen in de buurt geweest die water en voedsel hebben uitgedeeld. De kustwacht deed niets en beweerde vervolgens de hele avond dat de boot een ‘constante koers en snelheid’ behield. Het schip begon rond 23 uur water te maken en zonk in de vroege morgen van 14 juni.
De Griekse kustwacht beschuldigde de vluchtelingen ervan dat ze geen hulp wilden. Volgens overlevenden was er echter sprake van pushbacks: de Grieken hebben wel drie keer geprobeerd het schip richting Italië te krijgen. Maar wat de bestemming van de boot ook was, het redden van vluchtelingen stond niet op het programma van de kustwacht.
Fort Europa
De Middellandse Zee is al jaren de dodelijkste grens op aarde, het MMP telt sinds 2014 al 27.565 drenkelingen. Maar voor de VVD is het nog niet genoeg. Turkijedeal-architect Mark Rutte reisde half juni naar Tunesië om met president Kais Saied de toegang tot Europa nog verder dicht te smeren. Dit grenssysteem kost miljarden euro’s. Vorig jaar vertelde Griekenlandcorrespondent Ingeborg Beugel aan De Socialist dat Frontex tot 2027 van de EU 5,6 miljard krijgt voor het bouwen van muren, het aanschaffen van wapens en voor tegen die tijd 10.000 manschappen langs de grenzen.
Zonder veilige en legale routes naar Europa zullen de doden zich blijven opstapelen. Mensen zullen door armoede, honger, oorlog en klimaatverandering steeds meer de noodzaak ervaren om elders een beter en veiliger leven op te bouwen.
Solidariteit
Binnen 24 uur na de scheepsramp organiseerde de Griekse antiracismecoalitie KEERFA demonstraties tegen het dodelijke beleid van de EU, Frontex en de Griekse kustwacht. In twintig Griekse steden gingen mensen de straat op, in Athene betuigden 30.000 mensen hun solidariteit met vluchtelingen. Hopelijk voeren ze de druk op om de Griekse kustwacht en president Mitsotakis ter verantwoording te roepen.
Ook in Nederland demonstreerden in dat weekend mensen met een reeds geplande actie van MiGreat. Platform Stop Racisme telde op 18 juni 2000 demonstranten tijdens de actie in Amsterdam.
Criminalisering
De 104 overlevenden van de scheepsramp zijn gedeporteerd naar het Malakasa-kamp, zestig kilometer buiten Athene. Ze mogen met niemand praten, zelfs niet met hun familieleden. Zoals gewoonlijk hebben de Griekse autoriteiten een ‘schuldige’ (zondebok) nodig. Ze kozen negen overlevenden uit Egypte en beschuldigden hen van mensenhandel. De mensenhandel bestaat uit het feit dat vluchtelingen zelf de gammele boten besturen door de afwezigheid van een kapitein. Zo hopen ze veilig Europa te bereiken. De Griekse autoriteiten voeren al een aantal jaren showprocessen tegen dit soort zogenaamde mensensmokkelaars. Deze negen Egyptische vluchtelingen zitten daarom onterecht in de gevangenis zonder juridische vertegenwoordiging.
Platform Stop Racisme steunt KEERFA in de oproep om te doneren. KEERFA neemt de taak op zich om de negen Egyptenaren bij te staan. Ook probeert de coalitie de 104 overlevenden in contact te brengen met familieleden die al in Griekenland of elders in EU-lidstaten zijn.