Schaamteloos kabinet laat coronacrisis verder escaleren

De Jonge tijdens de persconferentie van 12 november (Foto: YouTube/Rijksoverheid).
Afgelopen vrijdag kondigde het kabinet eindelijk maatregelen aan om de nieuwe besmettingsgolf tegen te gaan. Die komen zeker een maand te laat en ook dit keer is het pakket maatregelen volstrekt onnavolgbaar – voor wie ervan uitgaat dat het het kabinet te doen is om de volksgezondheid te beschermen althans.
17 november 2021

De besmettingscijfers liepen al wekenlang snel op en passeerden vorige week de 16.000 in een dag – het hoogste aantal sinds het begin van de pandemie. In Limburg was de zorg toen al zwaar overbelast. Ruim twee weken terug waarschuwde het kabinet dat nieuwe maatregelen noodzakelijk zouden zijn als de ‘trend niet werd gekeerd’. Dat was een belediging van de intelligentie van de bevolking, want onderhand weet iedereen die het nieuws rond Covid een beetje heeft gevolgd wel dat de ziekenhuiscijfers de besmettingscijfers met een week of twee vertraging volgen.

Dat de trend niet magisch zou keren stond dus bij voorbaat vast. Het kabinet schoof ingrijpen doelbewust voor zich uit en probeerde de schuld voor de gevolgen van die doelbewuste laksheid weer eens af te schuiven. Dat onderstreept dat het kabinet vasthoudt aan haar gefaalde strategie om te sturen op ziekenhuiscijfers, al blijft het daarover liegen. Deze strategie zal blijven leiden tot onnodig veel doden, onnodig veel chronisch zieken als gevolg van Long Covid, onnodige overbelasting van de zorg en onnodig veel maatschappelijk schade.

Door dit cynische beleid, door het gebrek aan transparantie over hun keuzes en door het permanent afschuiven van de schuld voor hun groteske falen ondermijnt de regering stelselmatig het draagvlak voor de coronamaatregelen. Niet alleen onder de corona-ontkenners, maar juist ook onder de mensen die het virus en de volksgezondheid wel serieus nemen en steeds duidelijker zien dat de regering dat niet doet.

Winst boven alles

De invoering van de Covidpas was vooral een manier om het volledig opengooien van de horeca en evenementenbranche aan te kleden met een beetje schijnveiligheid. Het doel was vooral om de winsten van horecaondernemers te beschermen. Vandaar dat de regering door wil op de ingeslagen weg. Wel wordt het beleid nog onnavolgbaarder: ondernemers mogen zelf kiezen of ze mensen binnenlaten op basis van 2g of 3g – dat wil zeggen: of ze ook mensen die alleen negatief getest zijn toelaten of niet. Daarmee sorteert het kabinet voor op het ruimere 3g, zonder er de verantwoordelijkheid voor te nemen. Daarbij laten ze het uitleggen van het beleid over aan het horecapersoneel, dat ook de haat van de corona-ontkenners over zich heen krijgt.

Ondertussen bereidt de regering uitbreiding van de coronapas voor en is het de bedoeling dat 2g de norm wordt. Op die manier zorgt de regering voor nog meer onduidelijkheid in de komende weken. Bovendien zet het de stap naar vaccinatiedrang. Er is geen enkele reden waarom mensen die negatief getest zijn uitgezonderd zouden moeten worden, behalve dan dat zij zelf niet beschermd zijn en een groter risico lopen. Zoals Sheila Sitalsing al terecht constateerde in de Volkskrant, is dit gewoon een manier om ongevaccineerden onder druk te zetten, maar liegt het kabinet over zijn motieven.

Dat laatste doet de regering consistent en politiek gezien kan zij ook moeilijk anders. Als onze ministers eerlijk zouden zijn over hun keuzes, dan zou dat hun cynisme genadeloos blootleggen. Als de regering werkelijk iets gaf om de volksgezondheid, dan had het in een veel eerder stadium ingegrepen en had het bijvoorbeeld prioriteit gelegd bij een boosterprik voor kwetsbaren die nu steeds minder beschermd zijn. Maar juist op dat vlak bleef de regering op de handen zitten. Dat is wel zo voordelig: de extra doden die deze keuze tot gevolg heeft is alleen maar goed voor de economie. Hoe meer onrendabelen worden opgeruimd hoe beter het de neoliberalen is.

Dat betekent niet noodzakelijk dat het kabinet doelbewust aanstuurde op meer doden. Het is heel moeilijk te zeggen waar de misantropie van onze ministers precies overgaat in incompetentie. Wel moeten we constateren dat de dodelijke gevolgen van hun incompetentie  vanuit haar cynische neoliberale perspectief helemaal niet zo nadelig zijn.

Keuzes

De focus van het kabinet voor de komende periode is om de Coronapas steeds verder uit te breiden. Er moeten steeds meer eilandjes komen waar de economie gewoon kan blijven draaien alsof er niets aan de hand is. Het kabinet wil onder andere dat werkgevers straks met een Coronapas gaan werken. Daarmee wordt de privacy van werknemers op een onacceptabele manier geschonden. Te vrezen valt dat mensen straks hun baan gaan verliezen omdat ze niet gevaccineerd zijn en dat deze maatregel ook zal functioneren als breekijzer om het ontslagrecht verder af te breken. Maar het levert wel weer een nieuwe zondebok op en het ontslaat de werkgevers van elke verantwoordelijkheid.

De maatregelen die wél bewezen effectief zijn om het virus te bestrijden worden slechts ten dele genomen. Thuiswerken wordt weer aangeraden, maar er wordt nog altijd niets aan gedaan om het af te dwingen. Er is geen enkel toezicht op de mate waarin werkgevers een veilige werkomgeving creëren. De verantwoordelijkheid daarvoor wordt straks afgeschoven op werknemers die verplicht gevaccineerd moeten zijn.

De scholen blijven evenwel gewoon open, ondanks dat het virus juist daar veel rondgaat – scholen zijn immers de grootste concentraties van ongevaccineerden. Zo graag wil het kabinet dus niet dat mensen thuiswerken. Ondertussen mogen evenementen tot 1.250 mensen gewoon doorgaan. Hoewel een aantal gemeentes in Limburg gehoor tegemoet zijn gekomen aan de smeekbedes van zorgwerkers, door de opening van het Carnaval af te gelasten, gaat Carnaval in het grootste deel van Brabant en Limburg gewoon door. Maar langs het veld staan bij een sportwedstrijd voor kinderen is verboden.

Niet serieus te nemen

Wie probeert om het regeringsbeleid vanuit volksgezondheidsperspectief te begrijpen, zal snel vastlopen. Het kabinet heeft één prioriteit en dat zijn de bedrijfswinsten. Verder stuurt het op de ziekenhuiscijfers, maar zelfs dat kan in de praktijk niet veel schelen. Het kabinet doet nog maar nauwelijks moeite om serieus genomen te worden. Wat kan het ook schelen? De verkiezingen zijn ver weg, het geheugen is kort en het nieuwe schandaal dat het vorige doet vergeten is nooit ver weg. Van de linkse oppositie heeft de regering weinig tot niets te vrezen.

De ministers doen er wel alles aan om de fascistische tendensen onder de bevolking van voeding te voorzien. Steeds meer kleine ondernemers – in het bijzonder in de horeca – weigeren mee te gaan in het beleid en stellen hun eigenbelang boven de gezondheid van hun klanten en personeel en boven de volksgezondheid als zodanig. Waar ze dat openlijk doen, wordt op de softe manier opgetreden door burgemeesters. Waar ze het stilletjes doen kraait er geen haan naar.

De fascisten blijven ondertussen helemaal niet stil. Het afgelopen weekend grepen de fascisten van FvD en de coronaontkenners de nieuwe maatregelen aan om het vuur van het antisemitisme verder op te stoken en hun complottheorieën verder ingang te doen vinden. Femke Halsema reageerde met zalvende woorden. ‘Juist voor andersdenkenden’ moest er ‘verdraagzaamheid’ zijn, vond zij.

Dodelijk samenspel

Halsema vond ook dat kritiek op het regeringsbeleid voor een later moment bewaard moest worden, omdat het bestrijden van het virus voor zou gaan. Maar het bestrijden van het virus is juist iets dat de regering niet of nauwelijks doet en het onvoorwaardelijk verdedigen van het cynische, onnavolgbare en autoritaire beleid van de regering werkt alleen de fascisten in de hand.

In plaats daarvan zou links duidelijk moeten maken dat er een alternatief is voor het neoliberale cynisme van de regering: we zouden in moeten zetten op een ZeroCovid-strategie die het beschermen van de volksgezondheid boven private winsten plaatst en zich ten doel stelt om de verspreiding niet te ‘managen’, maar te stoppen.

Juist verstandige kritiek op het coronavirus zou veel luider en breder te horen moeten zijn, maar het is niet verrassend dat neoliberalen als Halsema juist daar niet op zitten te wachten. Het kabinet heeft immers helemaal niet zulke grote problemen met de extreemrechtse oppositie. Dat ‘verzet’ tegen de coronamaatregelen is zeer behulpzaam als argument om nog lakser op te treden en nog scherper aan de wind te varen. Dat samenspel tussen de fascisten en de neoliberalen is dodelijk – op korte termijn, maar vooral op langere termijn.