Russische bommen verergeren burgeroorlog Syrië

Eind september is ook Rusland begonnen met bombardementen op Syrië. Net als Turkije gebruikt Rusland de opmars van Islamitische Staat als legitimatie om haar eigen agenda door te voeren. In dit geval versterkt het de Syrische president Bashar al-Assad, zegt Max van Lingen.
7 oktober 2015

De Russen hebben veel belang bij het handhaven van het regime van Assad. Het is de enige betrouwbare bondgenoot die Rusland heeft in het Midden-Oosten. In de havenstad Tartus bevindt zich bijvoorbeeld de enige Russische marinebasis aan de Middellandse Zee. De val van Assad zou voor Rusland betekenen dat het niet langer in staat is een rol van betekenis in het Midden-Oosten te spelen.

Rusland verkoopt zijn steun aan Assad als deelname aan de strijd tegen Islamitische Staat. Maar de eerste luchtaanvallen werden uitgevoerd op plekken waar Islamitische Staat niet of nauwelijks actief is. Het lijkt er eerder op dat de interventie zich richt tegen alle rebellen die tegen Assad vechten.

Dit terwijl Assad de hoofdverantwoordelijke is voor het ontstaan van de Syrische burgeroorlog. Naar voorbeeld van de revoluties in Tunesië en Egypte gingen in 2011 miljoenen Syriërs de straat op tegen de dictatuur van Assad. Het gewelddadige optreden van het regime tegen deze vreedzame protesten betekende het begin van de Syrische burgeroorlog. Onder invloed van het geweld veranderde het conflict van een revolutie tegen de dictatuur van Assad in een sectarische burgeroorlog.

Deze militarisering van het conflict creëerde voor de Verenigde Staten en de Golfstaten de mogelijkheid om met behulp van steun aan sectarische groeperingen de Syrische revolutie kapot te maken en tegelijkertijd Assad tot onderhandelingen te dwingen. Het Amerikaans imperialisme is immers niet gebaat bij een revolutionaire beweging van onderaf die zelf de toekomst van Syrië zou bepalen. In plaats daarvan willen de Verenigde Staten en haar bondgenoten het apparaat van Assad overeind houden, maar dan zonder Assad, of in ieder geval met een Assad die naar de pijpen van het westen danst.

Sinds het begin van de Syrische burgeroorlog heeft het regime van Assad veruit de meeste slachtoffers gemaakt. Volgens het Syrisch Netwerk voor Mensenrechten waren regeringstroepen en aan de regering loyale milities verantwoordelijk voor maar liefst 7.894 doden. In diezelfde periode was Islamitische Staat – waar veel meer media-aandacht voor is – verantwoordelijk voor 1.131 doden. In een interview met Russische media verklaarde Assad dat het westen verantwoordelijk is voor het grote aantal vluchtelingen uit Syrië. Maar in werkelijkheid zijn de meeste Syriërs op de vlucht voor het bloedige geweld van zijn eigen soldaten.

Geweld

Het extreme geweld van Assads regime heeft ook een belangrijke bijdrage geleverd aan de opkomst van Islamitische Staat. De troepen van Assad zijn steeds het gevecht met Islamitische Staat uit de weg gegaan. Hierdoor kon Islamitische Staat zich concentreren op de strijd in Irak, waar het veel Amerikaanse wapens veroverde op het vluchtende Iraakse leger. In Syrië koos Islamitische Staat er zelf ook voor om de strijd met het leger van Assad uit de weg te gaan. In plaats daarvan kannibaliseerde Islamitische Staat rebellengroepen die wel tegen Assad vochten.

De toenemende invloed van Islamitische Staat ten koste van andere rebellengroepen komt Assad goed uit. Hij kan de strijd in Syrië steeds meer presenteren als een conflict tussen het ‘seculiere’ bewind aan de ene kant en ‘fundamentalistische terroristen’ aan de andere kant. Op internationaal vlak is zijn positie hierdoor de afgelopen jaren enorm versterkt. Terwijl in 2013 nog openlijk werd gesproken door de Verenigde Staten en haar bondgenoten over luchtaanvallen tegen Assad, kan het Syrische regime nu rekenen op Russische luchtsteun in de strijd tegen de rebellen.

Het is onwaarschijnlijk dat het verzwakte Syrische leger op basis hiervan de strijd met de rebellen kan winnen. De luchtaanvallen van de coalitie onder leiding van de Verenigde Staten hebben evenmin Islamitische Staat verzwakt. In plaats daarvan hebben de bombardementen het aanzien van Islamitische Staat versterkt. Het heeft geleid tot een toename van het aantal rekruten en tot de aansluiting van verschillende islamistische groeperingen.

De Russische luchtaanvallen betekenen een verdere escalatie van de Syrische burgeroorlog. De steun aan Assad – het grootste obstakel voor een oplossing – vergroot de problemen, terwijl de burgeroorlog steeds meer verandert in een proxy-oorlog tussen verschillende imperialistische mogendheden. De grote verliezer van deze situatie is de Syrische bevolking. Wij moeten er daarom alles aan doen om Syrische vluchtelingen zo goed mogelijk op te vangen en ons zo krachtig mogelijk te verzetten tegen elke vorm van imperialistische interventie.