Ruim 35.000 mensen op de been in prettig chaotische klimaatmars
Kopspandoek van de mars in Den Haag, 27 september 2019
Het aantal mensen was overweldigend: jong en oud bleven weg van school, studie of werk om hun stem te laten horen voor het klimaat. De klimaatstaking was onderdeel van een week van wereldwijde klimaatactie van voornamelijk scholieren. Vorige week vrijdag waren er al acties in Maastricht en Amsterdam waar duizenden mensen de straat op gingen.
Door de organisatie was hard gewerkt om de route vanaf Koekamp en langs het binnenhof te laten lopen, iets dat de Haagse gemeente en de politie bij demonstraties steeds vaker wil verbieden. Doordat er tienduizenden mensen op de been waren was de Koekamp echter te klein en eindigde de klimaatstaking spontaan op het veel grotere Malieveld. Treinen naar en van Den Haag Centraal barstten ook uit hun voegen. Dit alles zorgde voor een prettige chaos die hoort bij een grote demonstratie.
System change not climate change
Dat we nu met zo veel mensen in Den Haag stonden is het resultaat van jarenlang klimaatactivisme. Het afgelopen jaar zijn het vooral scholieren en studenten, geleid door Greta Thunberg en anderen, die miljoenen mensen inspireren om in actie te komen. Jongeren over de hele wereld staan op om een toekomst te eisen die de oude generatie van de heersende klasse hun ontneemt met een klimaatverwoestend economisch systeem.
Het is hoopgevend dat deze scholierenbeweging verder kijkt dan consumentistische oplossing voor de klimaatcrisis. Veel zelfgemaakte borden bekritiseerden kapitalisme en riepen op tot systeemverandering in plaats van klimaatverandering. Ook bekende figuren in de klimaatbeweging zoals Greta Thunberg en George Monbiot nemen steeds duidelijker stelling in tegen het economische systeem en de ‘sprookjes van economische groei’.
Een van de meest indrukwekkende toespraken vanaf het podium voorafgaand aan de demonstratie was van vertegenwoordigers van het Inheems Blok. Jupta Itoewaki, uit de Amazone in het zuiden van Suriname, sprak over hoe kapitalisme en kolonialisme leidde tot een verwoesting van de natuur en leefomgeving van de Wayana: ‘Het kapitalisme zette voet aan wal en is nooit meer weg gegaan.’
Reactie van de politiek
Verschillende politieke partijen en NGO’s waren aanwezig. De tekorten van het klimaatakkoord laten echter zien dat de gevestigde politiek geen antwoord heeft op de urgente klimaatcrisis. Rutte zei in reactie de klimaatstaking te zien als ‘ondersteuning’ voor zijn beleid, maar juist hij en zijn kabinet waren kop van jut tijdens de mars. ‘I’ve seen better cabinets at Ikea’ stond op meerdere protestborden en op een ander ludiek bord stond de ‘Ark Rutte’ geschilderd: een boot met de logo’s van grote multinationals die veilig wegvaren nadat Nederland is overspoeld door de stijging van de zeespiegel.
In landen over de hele wereld overtroffen de aantallen demonstranten de verwachtingen. In totaal wordt het aantal klimaatstakers geschat op zeker 7 miljoen in de afgelopen week. In sommige landen staken werkende mensen al op grote schaal mee. Duitse metaalwerkers hebben de sociaalecologische strijd centraal staan in hun vakbondsstrijd en steunden de klimaatstaking van afgelopen week. De International Trade Union Confederation, die meer dan 200 miljoen arbeiders wereldwijd vertegenwoordigt, steunde de staking en in landen zoals Zuid-Afrika, Brazilië, Italië en de Filipijnen stonden ze zij aan zij de stakende scholieren. In Nederland was de FNV bescheiden aanwezig.
Actieperspectief
De klimaatstaking van afgelopen vrijdag zal ongetwijfeld worden opgevolgd door grotere acties en protesten in het binnen- en buitenland. Op de radar staan nu de Rebellion Week van Extinction Rebellion vanaf 7 oktober, waar gepoogd gaat worden om de brug voor het Rijksmuseum in Amsterdam een week bezet te houden en daarmee grootschalige ontregelingen te veroorzaken. Tegelijkertijd zullen activisten van Extinction Rebellion in Berlijn en London ook belangrijke kruispunten bezetten.
Ook de scholierenbeweging zal niet stilzitten de komende tijd, internationaal wordt er opgeroepen tot wederom grootschalige schoolstakingen rondom de COP25 in Chili op 29 november. Voor de Nederlandse tak van deze beweging zal het noodzakelijk zijn om de komende tijd een organisatiestructuur op te zetten en de banden met de vakbeweging aan te gaan.