Regering heeft draagvlak voor coronabeleid zelf ondermijnd

De coronacrisis laait op een ongekende manier op. Het coronabeleid bereikt een nieuw dieptepunt. Het kabinet heeft inmiddels ook een nieuwe verklaring gevonden voor hun groteske falen: de mensen houden zich te weinig aan de basisregels.

Als iedereen dát nu had gedaan, dan was de overheidsstrategie om alles op zijn beloop te laten wél succesvol geweest. Om het beeld te versterken dat de huidige chaos de schuld van iedereen behalve Mark Rutte en Hugo de Jonge is, komen er nu boetes voor mensen die onvoldoende afstand houden. Dat dit bijvoorbeeld in het onderwijs volstrekt onmogelijk is, doet niet ter zake. Toch zit er een kern van waarheid in De Jonges betoog: er is steeds minder draagvlak voor de maatregelen. En dat is het directe gevolg van het regeringsbeleid.

Iedereen kent inmiddels de coronacyclus van dit kabinet. Het beginpunt is altijd dat er zogenaamd geen vuiltje aan de lucht is. De problemen vallen mee, of ze liggen achter ons. Een voorbeeld hiervan was het ‘dansen met Jansen’-verhaal: iedereen moest zo snel mogelijk de club in en op vakantie. Goed voor de economie.

De tweede stap is dat deze roekeloosheid het voorspelbare effect heeft: de besmettingen lopen op. Op dat moment komen de ministers vertellen dat alles meevalt, maar dat het de schuld van het publiek is als ze toch moeten ingrijpen. Dat wordt volgehouden totdat de intensive care weer volstroomt. Dan beginnen zelfs sommige OMT’ers aan de bel te trekken en de regering onder druk te zetten.

Neoliberale woestijn

Dan komt stap drie. Het roer gaat abrupt om. Drie elementen komen nu samen. Ten eerste moet iemand de schuld krijgen voor de ellende. Dat zijn meestal de mensen die zo dom waren om het regeringsadvies bij stap één op te volgen. Ten tweede is alles dat voorheen werd beweerd – dat de mondkapjes niet werken of dat kinderen niet ziek kunnen worden, bijvoorbeeld – nu niet langer waar. Vergeet die onzin. Wie heeft je dat verteld?

Tot slot komen er dan nieuwe maatregelen die voor het grootste deel nergens op slaan. Omdat de regering niet hardop kan zeggen dat ze winst belangrijker vindt dan volksgezondheid, neemt ze zo min mogelijk effectieve maatregelen en worden die aangekleed met willekeurige repressie, zoals een verbod om vanaf een bepaald tijdstip alcohol te kopen.

Herhaal deze cyclus een keer of zes en je bent waar we nu zijn. Het kabinet heeft een neoliberale woestijn gecreëerd waarin het iedereen voor zich is. Zorgwerkers en leerkrachten worden in de steek gelaten, horecapersoneel mag het onnavolgbare beleid uitleggen en met de agressie dealen. Kwetsbaren trekken zich terug en luisteren zeker niet naar de gevaarlijke aanbevelingen van het kabinet.

Met laks optreden en oneerlijkheid heeft de regering de basis voor een solidaire corona-aanpak – waar anderhalf jaar geleden nog zoveel potentieel voor bestond – vakkundig kapotgemaakt.