Red onze banen, niet de bankiers
Door Bart Griffioen
De werkloosheid in Nederland loopt hard op, zo meldde het CBS eind juli. In juni kwamen er 16.000 werklozen bij, 5000 meer dan de stijging in de maand ervoor. In totaal zijn nu 368.000 mensen werkloos, 4,8 procent van de beroepsbevolking. De werkloosheid groeit het hardst onder jongeren tussen 15 en 24 jaar, met nu al een werkloosheidspercentage van 11,4 procent. Het CBS voorspelt dat eind 2010 730.000 mensen werkloos zijn – ofwel 10 procent van de beroepsbevolking.
Ruud Muffels, hoogleraar arbeidsmarkt en sociale zekerheid, verwacht dat rond oktober al 8 tot 9 procent werkloos zal zijn. Belangrijkste reden is dat na de zomer tussen de 150.000 en 180.000 schoolverlaters een baan moeten vinden, die er voor de meeste niet is. Alleen al de bouwsector verwacht daarom 50.000 werklozen extra.
In juli kregen werknemers bij TNT Post via het interne magazine Omslag te horen wat al maandenlang in de lucht hangt: 11.000 medewerkers verliezen hun baan – bijna de helft van het personeel. Niet eerder verloren in Nederland zoveel mensen in één keer binnen één bedrijf hun baan. Ondertussen vallen er vooral ook zware klappen in de industrie. Zo schrapt staalconcern Corus meer dan 2000 banen extra in Groot-Brittannië en Nederland, bovenop de 3500 banen die in januari al moesten verdwijnen.
De aanval op de onderkant van de sociale ladder staat in schril contrast met de zelfverrijking aan de top en de miljarden aan overheidssteun voor de financiële wereld. Hoewel Bos in juli verklaarde ‘zeer gefrustreerd’ te zijn dat hij ‘de middelen niet heeft’ om af te dwingen dat banken zich ‘verantwoordelijker’ opstellen, schonk hij ABN Amro opnieuw 2,5 miljard euro – bovenop de miljardensubsidies bij de overname van vorig jaar. Het bedrag zou nodig zijn om ABN Amro ‘voldoende incasseringsvermogen’ te garanderen. Dit is dezelfde bank waar 6000 banen op de tocht staan, terwijl VVD-prominent Gerrit Zalm er als nieuwe topman een jaarsalaris van 750.000 euro opstrijkt. De realiteit is dat het deze regering helemaal niet aan middelen ontbreekt. Ze maakt de politieke keuze om kapitaalkrachtigen uit de brand te helpen en gewone mensen voor de kosten te laten opdraaien.
Dit is de context waarin Prinsjesdag zal plaatsvinden. Balkenende, Bos en Donner gaan het mes in de begroting zetten, waarbij werknemers, gepensioneerden, studenten en uitkeringsgerechtigden de rekening krijgen gepresenteerd. Het wordt dan ook hoog tijd dat de vakbond haar koers gaat veranderen. Sinds het uitbreken van de kredietcrisis heeft de symboolpolitiek van ‘samen de crisis te lijf’ stelselmatig het initiatief bij Den Haag en het bedrijfsleven gelegd.
Als we het tij willen keren, zullen we massaal in actie moeten komen – en het potentieel daarvoor bestaat. Eind juli meldde voorzitter Henk van der Kolk van FNV Bondgenoten dat de vakbond dreigt om op 7 oktober landelijk 65 minuten het werk neer te leggen, eventueel gevolgd door protesten op het Malieveld of het Museumplein. Laten we zorgen dat het niet bij die mooie woorden blijft, door alvast zelf in beweging komen.