Rechtse zionisten verstoren Kristallnachtherdenking
Door Ewout van den Berg
De herdenking wordt georganiseerd sinds 1992, het jaar waarin nazi’s een opvangcentrum voor vluchtelingen in het Duitse Rostock in brand staken. De ontwikkelingen van de afgelopen maanden in Europa onderstrepen de urgentie. Duizenden dode mensen spoelden aan het afgelopen jaar aan de grenzen van Fort Europa. Vluchtelingen en moslims worden gebruikt als zondebok om de aandacht af te leiden van de bezuinigingen en mensen die zich uitspreken voor vluchtelingen worden geïntimideerd en bedreigd.
De herdenking die eerder werd georganiseerd door de coalitie Nederland Bekent Kleur en nu door het Platform Stop Racisme en Uitsluiting, heeft een tweeledig karakter. Enerzijds is er aandacht voor het brute geweld tegen de Joden op 9 november 1938 en de systematische massamoord die daarop volgde van Joden, zigeuners, homoseksuelen en linkse activisten. Anderzijds is er ook aandacht voor racisme, discriminatie en uitsluiting in het hier en nu: in Nederland en de rest van de wereld. De afgelopen jaren sprak daarom ook een Koerd over hun positie in Turkije en een Griekse over de opkomst van Gouden Dageraad.
Het was dus een kwestie van tijd voordat er tijdens de herdenking ook gesproken zou worden over het Israëlische apartheidsregime. Dit is waarom het Palestijnse Knesset-lid Haneen Zoabi door het Platform werd uitgenodigd. De reactie vanuit zionistisch rechts was voorspelbaar. Federatief Joods Nederland deed aangifte tegen Zoabi omdat zij mensen zou ‘opruien tot terrorisme’. Tientallen zionisten waren gisteren aanwezig om de herdenking te verstoren en deelnemers te provoceren. Het was een nogal sneue vertoning, en zij slaagden niet in hun opzet.
‘Dat nooit weer’
De eerste spreekster Markha Valenta, wetenschapper bij de Radboud Universiteit, had het over het verschrikkelijke geweld op die 9 november. Ze vertelde ook hoe er twee manieren zijn om naar de Kristallnacht en de Joodse Holocaust te kijken: een minderheid zegt ‘Dat nooit weer, voor niemand’, terwijl een grotere, angstige groep mensen stelt ‘Dat nooit weer, voor ons’.
Hierna sprak Anja Topolsky van de Vlaamse organisatie Een Andere Joodse Stem. Tijdens haar verhaal over het structurele geweld tegen Joden in Europa – en hun vlucht van Polen naar West-Europa – keerde een gedeelte van de zionisten hun rug naar de herdenking toe. Een andere groep maakte een cirkel rond het monument voor het Joodse verzet. Kennelijk ging het om hen, en niet om de slachtoffers van de Holocaust.
Als laatste was Haneen Zoabi aan het woord. Ze plaatste zichzelf in de traditie van het Joodse verzet tegen de nazi’s en sprak uit naam van iedereen die zich verzet tegen onderdrukking in hun eigen tijd. ‘Gedurende de Kristallnacht werden duizenden winkels en honderden synagoges vernietigd en in brand gestoken door Duitse bruinhemden. Misschien was de meerderheid van de Duitsers het er niet mee eens, maar zij bleven stil. Wanneer er in Israël twee kerken en tien synagoges worden verbrand, en honderden Israëlische aanhangers van Beitar na elke wedstrijd ‘Dood aan de Arabieren’ schreeuwen, wanneer een familie en een vijftien jaar oude jongen levend worden verbrand, blijft de meerderheid stil. Ondanks dat ze misschien geschrokken zijn.’
Actuele boodschap
Het is weinig verrassend dat er zo sterk wordt gereageerd op de komst van Haneen Zoabi. De Nederlandse heersende klasse is innig verbonden met het Israëlische apartheidsbeleid. In een column waarin met geen woord wordt gerept over de toespraken van de drie vrouwen schreef NRC-columnist Sebastian Valkenburg op 9 november dat hedendaagse antiracisten over het hoofd zien dat ‘minderheden er vaak stevige anti-Joodse sentimenten op na houden, daartoe dikwijls toe aangespoord vanuit hun islamitische geloof.’
Volgens een recent onderzoek klopt dat feitelijk niet: moslims veroordelen het zionisme en niet zozeer Joodse mensen. Tegelijkertijd zijn het dit soort reacties die het belang van deze Kristallnachtherdenking benadrukken.
Een paar zionisten werden tijdens de herdenking uit het publiek geleid nadat ze de sprekers in de rede waren gevallen. Terwijl het grootste gedeelte van de zionisten door de politie geen strobreed in de weg werden gelegd om de herdenking te verstoren met hun aandachttrekkerij rond het monument, gekuch en zionistische liedjes – werden in Utrecht antifascisten opgepakt, honderden meters van de nazi’s van Pegida vandaan. Terwijl zij de cel belanden, werd Pegida met speciale bussen geëscorteerd naar Utrecht Centraal. Terecht zei Haneen Zoabi dat als je stil bent over racisme en discriminatie, je verantwoordelijk bent voor de gevolgen.
Hulde aan het Platform Stop Racisme en Uitsluiting voor het organiseren van deze indrukwekkende herdenking.
Voor een verslag met meer foto’s zie het weblog van Anja Meulenbelt.