Rechtse hobby’s vragen om antikapitalistische repliek
Foto: Stakers van de gemeentelijke vervoersbedrijven met IS-activisten samen op de Dag van de Verontwaardiging, 20 november 2011.
Door Jeroen van der Starre
De bewegingen in de verschillende landen worden geconfronteerd met grote obstakels. In Griekenland heeft de politieke elite zich gecommitteerd aan de draconische bezuinigingen die de EU en het IMF hebben voorgeschreven. De uitdaging is om tot breed gedragen politieke antwoorden te komen die een antikapitalistische oplossing voor de problemen bieden: bailouts voor de bevolking – niet voor de rijken en de banken; het schrappen van de onbetaalbare schulden; en het onder democratische controle brengen van de financiële sector.
Griekse vakbonden hebben afgelopen jaar al meerdere algemene stakingsdagen uitgeroepen, maar om dit soort eisen te kunnen afdwingen zal de druk verder moeten worden opgevoerd op straat en in de fabrieken. Spanje maakt daarbij pijnlijk duidelijk hoe massaal protest niet zonder politieke antwoorden kan. In het land van de ‘#Spanish Revolution’ wist de rechtse Partido Popular de verkiezingen te winnen op basis van een hard bezuinigingsprogramma.
Als de gevestigde sociaal-democratie zelf neoliberaal beleid heeft gevoerd en een antikapitalistisch alternatief onzichtbaar blijft zullen mensen – ondanks alle onvrede – kiezen voor wat ‘de enige oplossing’ lijkt. In vrijwel alle Europese landen is rechts nu aan de macht, maar de verbittering over hun bezuinigingsbeleid is groot.
Terwijl steeds meer mensen zien hoe failliet de vrijemarktpolitiek is, heeft gevestigd links juist overal haar ‘oude principes’ overboord gegooid en zich diezelfde politiek eigen gemaakt. Het is in die context dat in heel Europa extreemrechtse partijen bezig zijn aan een zorgelijke opmars, door zich voor te doen als het zogenaamde ‘anti-establishment’.
Politieke boodschap
De uitdagingen voor de bewegingen van onderaf liegen er dus niet om. Wat nodig is is in de eerste plaats dat de politieke boodschap van Occupy – ‘Mensen Boven Winst’ – verbonden wordt met de bredere strijd tegen het bezuinigingsbeleid. Er zijn mooie voorbeelden vanuit de VS, maar ook in Nederland zagen we een belangrijke stap in dezelfde richting toen op 20 november de stakende OV’ers, schoonmakers, Occupy’ers en anderen samen de straat op gingen tijdens de Dag van de Verontwaardiging.
In de komende periode moeten we voortbouwen op dit voorbeeld. Willen we in staat zijn onze tegenstanders en hun afbraakbeleid te stoppen, dan zullen we van de diverse eilandjes af moeten en een gezamenlijk front moeten smeden. Ook de linkse partijen zouden zich daarbij onomwonden moeten aansluiten, in plaats van het gemillimeter om parlementaire meerderheden in de Kamer.
Tegelijkertijd is er een discussie nodig over de doelen die we ons stellen. Van Obama tot Rutte ligt er dezelfde neoliberale agenda op tafel die de rekening van de crisis neerlegt bij arbeiders, studenten, gepensioneerden en diverse andere groepen aan de onderkant van de sociale ladder. Daartegen een vuist willen maken betekent die agenda zelf ter discussie durven stellen.
We zouden op geen enkele manier mee mogen gaan in het mantra dat ‘bezuinigen onvermijdelijk is’. Het is belangrijk een programma te ontwikkelen waarmee we de rijkdom die de 1% van de maatschappij heeft gestolen terugnemen. Die discussie woedt ook in andere landen en Nederland zou geen uitzondering mogen zijn.
Wij zeggen daarom: voer belasting in over de vermogens in de Quote 500,schrap hun hypotheekrenteaftrek, schrap de JSF en andere rechtse hobby’s. Stop die miljarden in goed onderwijs, gezonde zorg, gratis openbaar vervoer en windmolens. Kortom: bezuinig niet, maar investeer in sociale voorzieningen en draai de privatiseringen terug.
Bewegingen die op deze wijze de ‘logica’ van de winst doorbreken komen natuurlijk niet zomaar uit de lucht vallen. Hiervoor is het nodig dat activisten zich aan de basis organiseren om zo beter in staat te zijn om het verzet te bundelen en grotere aanhang te verwerven voor antikapitalistische eisen. Maar de openingen hiervoor worden tegelijkertijd groter.
Ook in Nederland wordt duidelijker dat nog meer bezuinigingen de crisis niet oplossen, maar juist verdiepen en onze voorzieningen en opgebouwde rechten uithollen. In 2012 zullen mensen geconfronteerd worden met tal van harde maatregelen – hogere zorgkosten, lagere huursubsidie, meer ontslagen, koopkrachtdaling over de hele linie – en dat is niet alles.
De IS roepen iedereen op om daartegen in het geweer te komen – met de ambitie om Ruttes kabinet te laten vallen, maar ook een wereld zonder kapitalisme dichterbij te brengen.