Radicalisering door strijd in Griekenland
Twee jaar geleden waren er twee verkiezingen nodig om tot een regering te komen. Hoe stabiel is de regering?
De coalitie tussen de sociaal-democraten (Pasok) en conservatieven (Nieuwe Democratie) is erg zwak. Vorig jaar verloren ze de steun van een derde partij vanwege de sluiting van de publieke omroep. Sinds ze aan de macht kwamen, verloren de coalitiepartijen met elke verkiezing. Tijdens de Europese verkiezingen werd het radicaal linkse Syriza de grootste. Begin volgend jaar zijn er nieuwe parlementsverkiezingen.
Er is een hoog niveau van strijd. Migrantarbeiders lopen hierin voorop met stakingen tegen politiegeweld en de strijd van ontslagen schoonmakers tegen hun werkplek: het ministerie van Financiën. Ook neemt het niveau van staatsrepressie toe. Elektriciteitswerkers die 48 uur zouden staken, werden bedreigd met ontslag.
Tegelijkertijd zien we dat Syriza steeds meer naar het midden beweegt. Een tijdje terug zaten ze met een groep Griekse industriëlen. Hier stelden ze een compromis voor: wanneer Syriza aan de macht komt, zullen ze het minimumloon opnieuw invoeren. Hiertegenover staat een verlaging van de belasting voor grote bedrijven. De neonazipartij Gouden Dageraad is in het defensief gedrukt na de massabeweging die volgde op de moord op Pavlos Fyssas.
Wat is de positie van de fascisten op het moment?
De antifascistische coalitie waarbinnen SEK actief is, KEERFA, groeide na de moord op de Pakistaanse vluchteling Shehzad Luqman in de winter van 2013. Dit werd niet gedreven door de grote partijen op links. Dit veranderde met de moord op Pavlos Fyssas. Dit dwong de KKE en Syriza onderdeel te worden van de mobilisatie.
Onder druk van de beweging moest de regering de leiders van Gouden Dageraad arresteren. Dertig leden van Nieuwe Democratie waren hiertegen. ‘Als we ze niet gearresteerd hadden, zouden we rellen in het centrum van Athene hebben gehad’, stelde een van de leiders van de partij tijdens een interne bijeenkomst. Beide partijen onderhielden nauwe banden.
De rechtszaak tegen Gouden Dageraad begint in de herfst. We moeten blijven organiseren om de druk op de rechtbank te houden. Niet iedereen op links deelt deze mening. Sommigen stellen dat Gouden Dageraad rechtse stemmers trekt en daarmee Nieuwe Democratie verzwakt. Dit is een gevaarlijke logica. Syriza is nu de grootste partij in de peilingen.
Kun je iets zeggen over deze partij en Antarsya, de formatie waarbinnen jullie zelf actief zijn?
Door de explosie van strijd was Syriza in 2012 in staat een aantrekkingspool te vormen voor radicaliserende mensen. Hier hebben ze weinig mee gedaan. Dit komt omdat ze zich in de eerste plaats richten op het parlement en de partijleiding de controle wil houden. Ze zijn niet open voor mensen om actief te worden, zoals bijvoorbeeld Podemos.
Syriza is conservatief als het gaat over de stakingsbeweging en hoe mensen terugvechten. Hun oriëntatie is niet het opnieuw opbouwen van voorzieningen, het heropenen van scholen en ziekenhuizen. Hun standpunt is dat hier economisch herstel voor nodig is. De directe oplossing is dat ze vrijwilligers van kerken en ngo’s willen inzetten om deze voorzieningen te leveren.
Het initiatief van Antarsya komt voort uit de explosie van sociale strijd in 2008 nadat de politie een jonge scholier doodde. Dit zie je terug in de periode hierna, zowel in de politiek als in de manier waarop we opereren.
We hebben een antikapitalistisch programma met radicale oplossingen: annuleren van de schuld, nationaliseren van de banken en het terugdraaien van privatiseringen. Dat heeft activisten aangetrokken uit een breder spectrum dan van de groepen waaruit het ontstaan is. Dit vertaalt zich ook naar activisme binnen de vakbond.
Voor de eerste keer is links in de meerderheid binnen de vakbond voor de publieke sector. Als de partijen van links hier samen zouden stemmen, hebben ze meer gewicht dan de rechtervleugel. Activisten van Antarsya hebben hierbinnen veel gewicht, ook al stemmen veel mensen Syriza. Door dit toenemende vertrouwen hebben we veel mogelijkheden om initiatieven te nemen, bijvoorbeeld rond de antifascistische strijd.
Vijf jaar geleden was de schuld de reden om keiharde bezuinigingen door te voeren. Hoe staat deze schuld er nu voor en wat stellen jullie voor hiermee te doen?
Iedereen erkent dat de schuld niet afbetaald kan worden. De EU zegt dat nu er vorderingen zijn met het doorvoeren van bezuinigingen, er gepraat kan worden over manieren om de schuld te verminderen. Ze zijn erg vaag. Ze stellen bijvoorbeeld voor om de betaling uit te strekken over een langere periode of de rente te verlagen. Maar zelfs zo is de schuld niet duurzaam en moet er meer bezuinigd worden. Syriza is hier kritisch over. Zij stellen dat er een internationale conferentie moet komen binnen de EU over de schuld. Hun hoop is dat ze de EU kunnen overtuigen om vermindering van de schuld te overwegen.
Onze positie is juist dat de schuld niet duurzaam is. Werkende mensen hebben deze schuld niet gecreëerd en hoeven deze dus ook niet te betalen. Neoliberaal rechts zegt dat de schuld voortkomt uit een te grote publieke sector. Dit is een leugen. De schuld is gecreëerd door de speculatie van de banken. En de staat heeft die schulden overgenomen. Daarom moet Griekenland uit zichzelf de schuld opzeggen.
Dit creëert een confrontatie met de EU. Dit zou een goede ontwikkeling zijn. Als de Griekse bevolking zegt: we betalen de schuld niet want die is door de banken gecreëerd, kan dit mensen door heel Europa inspireren hetzelfde te doen. Er zal veel solidariteit zijn voor een Griekse regering die weigert de schuld te betalen.