‘Racisme kan Soedan in een nieuwe burgeroorlog slepen als we het niet bestrijden’

Vrouw zingt met Soedanese kinderen in het Nguenyyel vluchtelingenkamp, Gambella, Ethiopië, 29 september 2022 (Foto: Eduardo Soteras Jalil / EU CPHA op Flickr)
Nusiba Abdalla is een politiek activist uit Soedan die vijf jaar geleden haar land moest verlaten. Luca Bonsangue sprak met haar over de huidige situatie in het land.
15 maart 2024

Soedan was tijdens de revolutie tegen het regime van Omar al-Bashir een grote inspiratiebron. Hoe is de situatie nu?

In 2019 slaagden gewone Soedanezen erin om AlBashir omver te werpen: het was massaal en het was prachtig. Al snel nam het leger onder leiding van Abdel Fattah al-Burhan het over. Mensen gingen door met protesteren. Vervolgens deed het leger hetzelfde als het Al-Bashirregime: mensen arresteren, martelen en doden.

Ze organiseerden ook een soort sub-leger. Deze Rapid Support Force vertegenwoordigde indertijd AlBashir in de regio Darfur, waar het sinds 2003 oorlog was. Deze milities doodden Afrikaanse stammen in Darfur. Het hoofd van die milities, Mohamed Hemedti, kwam na de revolutie naar Khartoem om naast Al-Burhan de tweede man van Soedan te worden. In april 2023 begonnen ze echter onderling te vechten. Zo begon de huidige burgeroorlog.

Het is bijna tien maanden oorlog. Er is geen internet en er zijn geen voedsel- of medische voorraden. Er zijn geen functionerende wegen meer. Veel mensen die gewond zijn geraakt kunnen niet naar een ziekenhuis omdat die worden gebombardeerd. 

In 2019 was er veel zelforganisatie van werkende mensen, bijvoorbeeld in de vorm van de verzetscomités. Is daar nog iets van over?

Het is moeilijk, maar ik geloof nog altijd in de Soedanese mensen. Als deze oorlog om welke reden dan ook eindigt, denk ik niet dat die mensen zullen opgeven na alles wat ze hebben meegemaakt. Ze zullen doen wat ze kunnen om de democratische regering te krijgen die ze willen. Ze hebben velen al eerder verrast, met name de jonge vrouwen in Soedan.

Het was enorm inspirerend om ze tijdens de revolutie zien strijden. Ik denk dat er altijd iets in hen blijft dat ooit zal opbloeien ondanks de huidige situatie.

Is er reden om te verwachten dat Darfur zich zal afscheiden van de rest van Soedan, zoals het zuiden eerder heeft gedaan?

Nu wel. Soedan bestaat uit Arabische en Afrikaanse stammen. Sinds de oorlog begon, worden mensen helaas langs die twee groepen verdeeld. Arabische stammen steunen Al-Burhan. Dan zijn er ook mensen die Hemedti steunen. Het was hetzelfde toen Zuid-Soedan zich afscheidde en er is veel racisme bij betrokken.

Konden jullie deze verdeeldheid tijdens de revolutionaire periode overwinnen?

Ja, absoluut. Het werd zelfs als beschamend gezien om op een negatieve manier over zulke verschillen te praten. Ik zie dat die verdeeldheid nu terugkomt in een nog racistischer vorm.

Zelfs als er op een bepaalde manier vrede ontstaat, kan het racisme ons een nieuwe burgeroorlog in slepen als we het niet bestrijden. Vooral als ik bedenk waar de Soedanese revolutie vandaan kwam, laat die zien dat dit niet zo hoeft te zijn.