'Racisme bestrijden door solidariteit te bouwen'
Gisteren was het zeventig jaar geleden dat de Kristallnacht plaatsvond. Gedurende deze nacht in 1938 werden door nazi’s in Duitsland honderden synagogen in brand gestoken en duizenden Joodse huizen, scholen en winkels verwoest. Het was de opmaat naar de Holocaust, waarin miljoenen Joden, Roma en anderen de dood vonden. Brian Droop sprak met Rene Danen van Nederland Bekent Kleur dat de herdenking van de Kristallnacht in Amsterdam heeft georganiseerd.We moeten leren van de jaren dertig. We moeten voorkomen dat zoiets verschrikkelijks opnieuw gebeurt. Destijds was er de vreselijke hetze tegen Joden, vandaag de hetze tegen moslims. Het is er nog niet op dezelfde gewelddadige schaal als toen, maar je ziet wel dezelfde systematische stigmatisering. Moslims worden tot zondebok gemaakt van allerlei maatschappelijke problemen.
De toekomst voorspellen is altijd moeilijk. Maar we kunnen wel terugblikken op de afgelopen zeven jaar – de periode waarin de hetze tegen moslims opkwam – en zien waar je uitkomt als je die lijn doortrekt. En dat voorspelt niet veel goeds. De PVV van Geert Wilders pleit voor het verbieden van islamitisch onderwijs, eenzelfde pleidooi als in de jaren dertig tegen joods onderwijs. Wilders is natuurlijk extreem. Toch schuiven andere partijen zijn kant op. De PvdA stelt voor om bij criminaliteit de etniciteit van de verdachte te registreren. Zes jaar geleden was dat volstrekt onbespreekbaar in de PvdA. Ook de media spelen een rol. Onlangs was er enorme ophef over een incident met een Marokkaanse jongen die ambulancepersoneel bedreigde. Maar wanneer het gaat om blanke jeugd, dan hebben de media geen interesse meer.
Is er oppositie tegen racisme?
Ja, die is er wel, maar te weinig. Nederland Bekent Kleur heeft op 22 maart een manifestatie tegen racisme georganiseerd (waar ook de IS medeinitiatiefnemer van was, red.). Actiegroep Doorbraak protesteert op bijeenkomsten van Verdonk. Maar vanuit de officiële politiek is er nauwelijks oppositie. Alleen D66 gaat tegen Wilders’ racisme in. Dat zouden meer partijen moeten doen.
Vernielde ruiten van joodse winkels na Kristallnacht (9 op 10 november 1938)
Waarom hebben jullie Ed van Thijn uitgenodigd om te spreken?
Als kleine Joodse jongen heeft Van Thijn de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog van dichtbij meegemaakt. Eerst het groeiende antisemitisme. Tijdens de oorlog is hij op transport gezet naar een vernietigingskamp. Gelukkig kon hij tijdig ontsnappen. Hij moest vervolgens jarenlang onderduiken. Hij is dus ervaringsdeskundige en weet waartoe racisme kan leiden. Daarom bestrijdt hij de huidige ‘ontmenselijking van moslims’, zoals hij dat noemt. Moslims worden als lastige dingen gezien, als problemen, net als Joden toen.Sommigen zeggen dat de vergelijking tussen antisemitisme en islamkritiek onterecht is. Islamkritiek richt zich tegen een religie, maar antisemitisme tegen mensen. Maar dat zijn smoesjes. Wilders keert zich tegen moslims, tegen mensen. Tijdens de algemene beschouwingen zei hij: ‘Wie betaalt de rekening? Henk en Ingrid betalen voor Mohammed en Fatima.’ Marokkanen komen Nederland ‘koloniseren’. Dat is racisme dat leidt tot fysiek geweld. Onlangs is er een islamitische school in brand gestoken. In de weken na Prinsjesdag sprak de Tweede Kamer liever over Marokkaanse jeugd in Gouda dan over de kabinetsbegroting. Moslims worden gebruikt als bliksemafleider voor economisch wanbeleid.
Wat kunnen we doen?
We bestrijden racisme door solidariteit te bouwen. Op de Kerwinherdenking bekritiseerde Ruben Severina, zelf van Antilliaanse afkomst, ‘politieke partijen die zich op onbeschaamde wijze uiten over Marokkanen en over alles wat moslim is’. Hij snapt dat waar moslims worden aangevallen, ook gemakkelijk Antillianen worden aangevallen. We moeten voor elkaar opkomen. Niet migranten, maar racisme maakt Nederland onleefbaar.
Voor de toespraken en foto’s van de herdenking zie: Nederland Bekent Kleur
Voor verslaggeving in de media zie: Het Parool, De Telegraaf, NU.NL en het NOS journaal: