PvdA botst met achterban over AOW
Door Jeroen van der Starre
Voor de deur van het Groot Handelsgebouw – waar de bijeenkomst plaats vond – verzamelden zich enkele tientallen leden van de FNV om pamfletten uit te delen tegen de verhoging van de AOW. Ze wezen erop dat het kabinet probeert om hele gewone mensen de rekening van de crisis te laten betalen en gingen de discussie hierover aan met PvdA-leden die naar de ‘briefing’ toe kwamen. Volgens de actievoerders is er niets sociaal aan dit plan en zouden PvdA-leden zich er tegen moeten uitspreken.
Binnen werd het kabinetsvoorstel verdedigd door PvdA-prominenten als voorzitter Lilliane Ploumen, staatssecretarissen Albayrak en Bruinsma, en Tweede Kamer-lid Hans Spekman. Volgens Ploumen is het ‘eerlijk en solidair’, om mensen langer door te laten werken. Ze verwees zelfs naar Willem Drees, de PvdA minister die in 1947 verantwoordelijk was voor de invoering van de AOW, om haar steun voor de afbraak van de AOW te rechtvaardigen. Volgens haar is dit de enige manier om de ouderdomsuitkering betaalbaar te houden. Spekman was minder enthousiast en gaf aan lang te hebben getwijfeld, maar was er uiteindelijk wel van overtuigd geraakt dat het nodig is om langer door te werken.
Vanuit de zaal klonk een heel ander geluid. Cor de Krom, oud-steigerbouwer en kaderlid van FNV Bouw wees erop dat het voor heel veel bouwvakkers al niet lukt om het gezond tot hun 65ste te halen. Ouderen in de bouw worden – als ze niet arbeidsongeschikt raken – vaak ontslagen, omdat hun collega’s het niet meer vertrouwen om met ze samen te werken, zo vertelde hij. Ook Richard Moti, bestuurder FNV Bondgenoten Metaal en gemeenteraadslid voor de PvdA in Rotterdam, keerde zich tegen het plan. Hij wees erop dat de maatregel pas over lange tijd geld gaat opleveren en dus niets met de crisis te maken heeft. Daarbij haalde hij het argument onderuit dat de AOW door de vergrijzing onbetaalbaar zal worden, door te wijzen op de stijgende werkloosheid en de mogelijkheid om meer mensen aan het werk te helpen door bijvoorbeeld te zorgen voor goede en betaalbare kinderopvang. Kaderleden uit de metaal die met Moti waren meegekomen reageerden furieus. Bij hen worden medewerkers die nog maar in de 40 zijn al bedreigd te worden vervangen door jongere en goedkopere uitzendkrachten, omdat ze ’te oud’ zijn.
Ook vanuit de lokale PvdA-afdelingen klonk protest. Uit verschillende plaatsen was te horen dat het ‘nauwelijks te doen’ was om de afdeling bij elkaar te houden, vanwege de grote onvrede over de kabinetsplannen. Lokale raadsleden dreigen hun lidmaatschap op te zeggen als het plan daadwerkelijk wordt ingevoerd. De top van de partij werd verweten dat ze aansturen op een nederlaag in de komende gemeenteraadsverkiezingen, omdat veel lokale PvdA-leden de verhoging van de AOW leeftijd niet kunnen uitleggen aan hun achterban.
De opstelling van de PvdA is exemplarisch. In de afgelopen decennia heeft de partij consequent en actief bijgedragen aan de afbraak van de verzorgingsstaat. Behalve de verslechtering van de AOW sturen ze onder andere ook aan op de afschaffing van de basisbeurs voor studenten. Keer op keer verdedigt de partij haar opstelling door te beweren dat het veel erger had gekund en dat ‘het nu eenmaal niet anders kan’.
Maar het kan wel anders. Nederland is een belastingparadijs. Het televisieprogramma Zembla onthulde vorige week zondag dat als Nederlandse bedrijven gewoon de officiële 25,5 procent vennootsschapsbelasting zouden betalen, dat jaarlijks 16 miljard zou opleveren. Dat is vier keer meer dan de beoogde 4 miljard voor het verhoging van de AOW-leeftijd.
Er is dus niks ‘noodzakelijk’ aan de verhoging van de AOW-leeftijd. Het gaat hier om een politieke keuze, namelijk de keuze om gewone mensen te laten betalen voor de crisis en hen die zichzelf het meest hebben verrijkt aan het ‘casino kapitalisme’ buiten schot te houden. Elke partij die zich daarmee vereenzelvigd is het predicaat ‘links’ niet waardig. Met de omarming van de markt en het neoliberalisme heeft de PvdA haar huidige crisis volledig aan zichzelf te wijten.