Protest tegen Tihange: kernenergie geen ‘milieuvriendelijk alternatief’
Goedemiddag. Ik wil de organisatie hartelijk danken voor de uitnodiging om te spreken. Vandaag zijn we hier in Luik met een internationaal gezelschap – het is een mooie coalitie van Duitse, Nederlandse en Belgische activisten. Er is inmiddels al bereikt dat gemeenten in de Euregio en daarbuiten zich voor de sluiting van Tihange hebben uitgesproken.
Vandaag wil ik het hebben over alternatieven. Van de week stond er op de website van 1Limburg een artikel over een vakbondsactie bij Tihange. De vakbonden blokkeerden de toegang uit protest tegen de aangekondigde reorganisatie en het slechte onderhoud van de centrale. Dat is goed nieuws, want vakbondsactie zal de kern van mijn betoog zijn.
Maar eerst wil ik de vraag beantwoorden waarom we überhaupt kernenergie hebben. Want het gaat niet alleen om Tihange. Tihange moet dicht, dat staat buiten kijf. Maar de discussie is breder, vooral na de klimaatconferentie COP21 in Parijs in december. In Parijs bleek wederom het failliet van dat soort bijeenkomsten van wereldleiders. Ze hebben niets concreets behaald, terwijl klimaatverandering heel urgent is. En kernenergie is daarin absoluut geen oplossing.
Om de vraag te beantwoorden waarom we kernenergie hebben, wil ik kort twee leugens of mythes bespreken.
Ten eerste wordt kernenergie gepresenteerd als een milieuvriendelijk alternatief. Maar dat is het niet. Kijk alleen al naar de verscheping van uranium. Het wordt gewonnen in Australië, dan wordt het vervoerd naar Canada om het te bewerken tot uraniumhexafluoride dat in Frankrijk wordt gebruikt in kerncentrales. Dan wordt het restant naar Japan gevaren om op te waarderen.
Ten tweede zeggen grote oliebedrijven zoals Shell en BP te investeren in duurzame energie. In 2005 zei BP acht miljard dollar te investeren in schone energie. Dat lijkt een groot bedrag, maar het is een reclamestunt. BP maakte op dat moment 1,8 miljoen dollar per uur aan omzet. Met andere woorden, BP en Shell willen geen alternatieven. Winst maken zoals ze dat nu doen vinden ze prima.
Maar waar komen de alternatieven dan vandaan? Graag wil ik het inspirerende voorbeeld uit Engeland noemen: One million climate jobs (een miljoen klimaatbanen). Deze campagne werd in 2009 gelanceerd door tien vakbonden, studentenorganisaties en milieugroeperingen. Sinds ongeveer twee jaar neemt dit serieuze vormen aan.
Het idee is om banen te creëren door massaal te investeren in wind-, zonne-, golfslag- en getijdenenergie. Tegelijkertijd moet er een veel intensievere en goedkopere vorm van openbaar vervoer komen. Ook moeten huizen en kantoren beter worden geïsoleerd. Daar zijn banen voor nodig. Maar wie gaat dat betalen? Volgens de Engelse campagne zou een mogelijkheid zijn om de rijken te belasten. Laat ze een euro voor elke tweehonderd euro die ze aan winst maken, afstaan. Dan hebben we binnen de kortste tijd miljoenen bij elkaar. En dat het geld er is, weten we zeker na de publicaties rondom de Panama Papers.
In Nederland wordt er gewerkt aan een vergelijkbaar initiatief in de vakbond, het staat echter nog in de kinderschoenen. Ik hoop dat er hier in België ook dergelijke initiatieven zijn, vraag het na bij uw vakbond ACV of ABVV.
Dit is wat we nodig hebben: vakbondsinitiatieven zoals die in Engeland, jongeren zoals die van NuitDebout die zich zorgen maken om de toekomst en de slogan gebruiken ‘Zij hebben miljarden, wij zijn met miljoenen’. En we hebben politici nodig die hun nek durven uit te steken.
Stop kernenergie, niet alleen doodenge lekkende kerncentrales zoals Tihange, maar overal. Wereldwijd.